Depressie bij jongeren van 0-18 jaar

Een depressieve stemming bij kinderen uit zich in elke ontwikkelingsfase anders. Het is voor de ouder handig om te weten wat de signalen zijn zodat ze hierop gericht kunnen inspelen en indien nodig een specialist kunnen raadplegen. Een algemeen kenmerk dat bijna bij elke fase aan bod komt is het onvermogen om plezier te beleven en een verminderde interesse in activiteiten. Bepaalde levenservaringen kunnen een grote invloed hebben op een kind en een depressie in de hand werken. Een omgeving die het kind steunt is belangrijk om dit te voorkomen.

Depressie in de babytijd

Een depressieve baby kan je herkennen aan de vele temperamentverschillen. Een depressie in deze ontwikkelingsfase heet een deprivatiedepressie. Dit kan optreden wanneer er geen goede hechting tussen de ouders en het kind is. Dit betekent dat ouders gehoor moeten geven aan hun baby. Wanneer er bij een huilbui geen reactie komt, dan zal er een onveilige hechting ontstaan tussen het kind en de ouders.

Symptomen

Wanneer een baby een deprivatiedepressie heeft, dan zullen er vooral psychosomatische (lichamelijk) symptomen optreden. Dit wil zeggen dat er groei-, eet- en slaapproblemen kunnen zijn. Andere symptomen zijn dat het kind weinig lacht of zeer veel huilt.

Depressie in de peuter- en kleutertijd

Deze fase wordt gekenmerkt door de afstand. De peuter neemt namelijk afstand van zijn veilige hechtingsfiguur en tast zijn grenzen af. Dit leidt tot confrontaties met zijn of haar begeleiders. Wanneer deze confrontaties goed aflopen, zal de kleuter de sociale waarden en normen herkennen en accepteren. Hierdoor kan hij zich beter aanpassen en accepteert hij zijn eigen gedrag beter.

Symptomen

Tijdens deze fase vallen sepratieangsten en stemmingswisselingen op. Ze zijn dus geheel normaal. Abnormaal is het echter als deze buiten proportie voorvallen en ze erg hevig zijn. De depressie uit zich in deze fase niet langer psychosomatisch maar eerder psychisch. Veel voorkomende symptomen zijn een trieste gelaatsuitdrukking, schuldgevoelens, verlies van interesse in activiteiten, hevige separatieangst, … Een belangrijke toevoeging hieraan is dat ook het omgekeerde kan voorkomen. Dit wil zeggen dat een kind ook zeer braaf of overaangepast kan zijn.

Depressie in de lagere schooltijd

Tijdens deze ontwikkelingsperiode verwerft het kind op school veel kennis en vaardigheden. Deze vaardigheden zijn niet alleen technisch, maar ook sociaal. Vrienden worden belangrijker in de lagere school en wanneer een kind uitgesloten wordt kunnen er gevoelens van minderwaardigheid ontstaan.

Symptomen

In deze periode zijn de symptomen niet meer psychisch of psychosomatisch, maar cognitief. Door de vele uren in de klas worden de cognitieve gedachten gestimuleerd en dit uit zich op allerlei vlakken. Een kind dat depressief is zal vooral negatieve gedachten hebben zoals schuldgevoelens, minderwaardigheidsgevoelens, geen toekomst zien, zelfverwaarlozing, …

Verder valt het op dat kinderen rond de leeftijd van 7-10 jaar voor het eerst aan zelfmoord denken. Dit komt omdat zoals eerder gezegd de klachten meer op cognitief niveau beginnen te komen.

Depressie op deze leeftijd kan leiden tot minder sociale contacten. Doordat een kind minder sociale contacten heeft, zal het zijn of haar sociale vaardigheden minder kunnen trainen. Daarnaast nemen kinderen met een depressie anderen als kritisch en afkeurend waar. Hierdoor nemen ze meestal een vijandige houding tegenover anderen aan. Dit leidt weer tot moeilijker leggen van sociale contacten enz. Dit is een vicieuze cirkel die moeilijk doorbroken kan worden zonder hulp.

Culturele aspecten

Op deze leeftijd moet men ook aandacht hebben voor de culturele aspecten van depressie. Zo zullen jongens in onze maatschappij hun gevoelens eerder onderdrukken. In plaats van een sombere stemming kunnen ze zeer agressief reageren. Dit maakt het moeilijk om een diagnose te stellen aangezien dit de hoofdkenmerken zijn van een gedragsstoornis.

Meisjes zullen zich eerder teruggetrokken en angstig gedragen. De diagnose is echter iets makkelijker te stellen, omdat ze hun gevoelens sneller uiten.

Depressie in de adolescentie

In de adolescentie verandert het lichaam van een kind enorm. Niet alleen op lichamelijk vlak, maar ook op mentaal willen kinderen hun eigen identiteit ontwikkelen. Meestal gebeurt dit door zich af te scheiden van de ouders. Dit proces kan een gevoel van eenzaamheid teweegbrengen bij sommige kinderen. Verder valt het ook op dat adolescenten sneller lichtgeraakt zijn. Ze zijn gevoeliger voor veranderingen en kunnen hierop heftig reageren.

Symptomen

De symptomen van adolescenten met een depressie en volwassenen met een depressie zijn gelijkaardig. Enkele symptomen zijn piekeren, bedrukte stemming en suïcidegedachten.