Diabetes (suikerziekte) en bewegen

Mensen met diabetes (suikerziekte) hebben veel baad bij goede beweging en voornamelijk voldoende bewegen is voor hen erg belangrijk. Dit is natuurlijk belangrijk voor iedereen, maar waarom nou specifiek voor mensen met diabetes mellitus? En wat zijn aandachtspunten voor deze mensen?

Sporten bij diabetes mellitus

Iedere Nederlander wordt aangeraden om minimaal 30 minuten per dag te bewegen. Beweging heeft een gunstig effect op de bloeddruk, zorgt voor sterke botten, vermindert het lichaamsgewicht en laat het risico op hart- en vaatziekten verkleinen. Bovendien zorgt het er voor dat je je fitter voelt en je krijgt er positieve energie van.

Voor mensen met diabetes is lichaamsbeweging extra belangrijk. Het vermindert namelijk de hoeveelheid glucose in het bloed, zorgt er voor dat de insuline beter werkt en stimuleert de bloedsomloop. Iemand met diabetes die regelmatig beweegt zal waarschijnlijk minder insuline nodig hebben om het lichaam goed te laten functioneren.

Wandelen valt net zo goed onder bewegen als fietsen of intensief sporten. Het is belangrijk dat er regelmaat in het bewegen zit, dus iedere dag een half uur bewegen is beter dan drie keer in de week een uur.

Voor het sporten

Het is belangrijk voor iemand met diabetes om tijdens het sporten de hoogte van het bloedglucose goed in de gaten te houden. Het is niet goed als het glucosegehalte in het bloed te veel gaat schommelen.

Bij beweging gaan de spieren in het lichaam harder werken, hier hebben ze brandstof voor nodig. Het lichaam krijgt dit in de vorm van glucose. De spier haalt de glucose uit het bloed, waardoor het glucosegehalte daalt. Voor het opnemen van glucose in de spieren is insuline nodig. Bij mensen die geen diabetes hebben kan het lichaam dit zelf regelen, zodat het glucosegehalte op peil blijft. Maar iemand met diabetes moet zelf leren de hoeveelheid glucose in het bloed op peil te houden. Hierbij moet met de volgende dingen rekening gehouden worden:

1. De duur en de intensiteit van het bewegen,
2. De bloedglucosewaarde bij aanvang,
3. De hoeveelheid beschikbare insuline,
4. De behoefte aan extra koolhydraten in de voeding.

Voor iemand met diabetes is het dus erg belangrijk om voor het sporten de bloedglucose-waare te bepalen, want met een goede waarde is de inspanning beter vol te houden. Als de waarde te laag is is het verstandig eerst wat te gaan eten. Is de waarde te hoog dan kan het zijn dat er sprake is van een insulinetekort en is het niet verstandig om te gaan sporten. Dan zou namelijk de bloedglucose verder gaan stijgen. Als er voldoende insuline aanwezig is dan zal de bloedglucose gaan dalen.
Ook is het voor het sporten erg belangrijk om te letten op het drinken. Bij beweging komen veel warmte en afvalstoffen vrij, deze moet het lichaam kwijtraken door onder andere te zweten. Hier raak je veel vocht bij kwijt, wat ook weer aangevuld moet worden. Genoeg drinken is dus erg belangrijk!

Na het sporten

De spiercellen en de lever willen na het sporten hun glucosevoorraad aanvullen, daardoor verbruikt het lichaam vooral de eerste twee uur na het bewegen veel glucose. Dit is alleen mogelijk als er nog genoeg glucose in het bloed zit, daarom is het verstandig na het sporten koolhydraten te nemen die wat trager opgenomen worden, zoals een banaan, appel of krentenbol.

De werking die het bewegen heeft op de insuline kan nog een dag na het bewegen aanhouden. Hier moet rekening mee gehouden worden bij het instellen op de insuline die de diabeet toegediend krijgt. Door op te schrijven wat de bloedglucosewaarde voor het sporten was, hoeveel medicatie genomen is, hoe lang er gesport is en hoeveel eten en drinken je genomen hebt kan inzicht verkregen worden in het effect dat sporten speciaal op jouw lichaam heeft. Zo kan de bloedglucosewaarde beter in de hand gehouden worden.

Effect van lichamelijke activiteit op diabetes

Het effect van lichamelijke activiteit op de insulinegevoeligheid is voornamelijk bekend geworden bij type 2 diabetes, het type waarbij de weefsels minder gevoelig zijn voor insuline. Wereldwijd neemt het aantal mensen met diabetes type 2 toe, dit hangt onder andee samen met afnemende lichamelijke inspanning en de toename van het aantal mensen met overgewicht. In Nederland is nog maar weinig bekend over de hoeveelheid lichamelijke inspanning die mensen met diabetes type 2 hebben.