Lokale of algemene verdoving?

Lokale verdoving kennen we allemaal van bij de tandarts. Maar de meeste ingrepen kunnen uitgevoerd worden zonder algemene narcose. Iedereen heeft een eigen voorkeur. En veel mensen hebben vragen bij anesthesie en lokale verdoving. Wanneer kiest men welke verdoving en waarom? Enkele feiten op een rij.

Wat is plaatselijke verdoving?

Bij plaatselijke verdoving wordt slechts een deel van het lichaam gevoelloos of op zijn minst pijnloos gemaakt zonder dat de patiënt slaapt. Hierbij worden de pijnzenuwen van een deel van het lichaam geblokkeerd zoadat de pijnprikkels de hersenen niet meer kunnen bereiken. Algemene anesthesie of narcose werkt op de hersenen zelf, waardoor de patiënt gaat inslapen. Plaatselijke verdoving kan op zowat elke plaats aangebracht worden. Omdat naast de zenuwen die de pijnsensatie geleiden ook andere zenuwen doorheen dezelfde bundel lopen, is het betrokken lichaamsdeel soms niet alleen pijnvrij, maar ook zwaar en niet te bewegen. Eerst valt de pijn- en de temperatuurgewaarwording weg. Daarna zal je ook ongevoelig worden voor trilling of aanraking. Tenslotte zal ook de motoriek uitvallen.

Zijn er verschillende vormen van verdoving?

Lokale verdoving gebeurd meestal door een verdovingsmiddel ter plaatse onder de huid in te spuiten. Maar verdovingsmiddelen bestaan evenzeer in de vorm van een gel, zalf of spray. Een tandarts zal bijvoorbeeld bij kinderen eerst wat verdovende zalf op de plaats smeren waar hij of zij van plan is om een spuitje te plaatsen. Er bestaat ook nog zoiets als locoregionale verdoving. En wel in diverse vormen. Zo kan uitzonderlijk de arm afgebonden worden, waarna de arts endoveneuze anesthesie in de ader van de arm inspuit om deze arm enkele minuten te verdoven. Met een zenuwblok of een plexusanesthesie kan een hele zenuwknoop verdoofd worden. Dit zal de tandarts bijvoorbeeld gebruiken om een kies uit de onderkaak te behandelen. Een spinale verdoving kan dan weer gebruikt worden om de hele onderste helft van het lichaam te verdoven, bijvoorbeeld bij een liesbreuk. Hierbij wordt de naald doorheen het ruggenmergvlies gebracht tot in het ruggenmergvocht. De verdoving werkt snel en duurt lang genoeg om bijvoorbeeld een keizersnede uit te voeren. Een epidurale verdoving is gelijkaardig, maar de verdovende stof wordt hier niet in het ruggenmergvocht gespoten, maar in de epidurale zone eromheen. Het verdoven treed trager op gang. Aan de hand van een katheder blijft men echter vaak verdovingsmiddel toedienen om langer te kunnen werken. Deze laatste vorm van locoregionale verdoving is vooral van toepassing om pijnloos te kunnen bevallen.

Waarom verkiest men lokale verdoving boven algemene verdoving?

Een belangrijke reden is vaak dat patiënten vaak misselijk kunnen worden en zelfs braken na algemene narcose. Bij algemene narcose dient men eveneens tal van uren nuchter te zijn zodat men zich niet kan verslikken in terugvloeiend maagzuur. Algemene narcose legt de werking van de darmen stil en kan voor meer bloedverlies zorgen tijdens de ingreep. In sommige gevallen combineert men algemene met plaatselijke narcose. Om de ingreep draaglijker te maken krijgt de patiënt dan een licht slaapmiddel boven op de plaatselijke verdoving. Bij bepaalde ingrepen moet men wel kiezen voor algemene verdoving. Bijvoorbeeld bij ingrepen waarbij een verdoving de ademhaling of de werking van het hart zou stilleggen. Sommige operaties duren ook te lang om lokaal te kunnen verdoven.

Werkt de verdoving wel altijd?

In ongeveer één op de tien gevallen werkt de verdoving niet of onvoldoende. Vaak kan men dit al oplossen door de dosis te verhogen of alsnog over te gaan op algemene anesthesie. Een plaats die ontstoken is, is ook veel moeilijker te verdoven. Dit verklaart dat het verdoven al eens wat moeizamer verloopt bij de tandarts. Soms kunnen verdovingen een allergische reactie veroorzaken of een daling van de bloeddruk, hetgeen voor misselijkheid en duizeligheid kan zorgen, maar dit is louter tijdelijk. Bij een spinale en epidurale verdoving wordt ook de blaas verdoofd, hetgeen het plassen een tijd kan bemoeilijken. Ook de tintelingen die optreden wanneer de verdoving uitwerkt, kunnen soms lang aanhouden. In extreme gevallen zelfs enkele weken. Als er gedeelten van de verdoving in de bloedsomloop terechtkomt kan dit tijdelijk voor een tintelingen aan de mond zorgen en brengt het ook een metaalachtige smaak in de mond. over het algemeen gebeuren er zeer weinig fouten bij zowel lokale als algemene verdovingen en zijn het aantal bijwerkingen zeer klein en uitzonderlijk.