Pneumokokken; besmettelijk en schadelijk!

Sinds april 2006 is het vaccin tegen 7 typen pneumokokken opgenomen in het vaccinatieprogramma van de overheid. Pneumokokkeninfecties komen vaak voor bij kleine kinderen en kunnen leiden tot ernstige ziekten als hersenvliesontsteking, bloedvergiftiging en longontsteking. Pneumokokken is een verzamelnaam voor ziekten die veroorzaakt worden door een bacterie. Van deze bacterie bestaan 90 verschillende varianten en tegenwoordig worden kinderen tegen 7 van de 90 typen ingeënt.

Besmetting Pneumokokken

Pneumokokken bevinden zich vaak achter in de keel bij volwassenen en kinderen, maar het meest bij kinderen. Besmetting vindt heel gemakkelijk plaats door hoesten of niezen en ongemerkt kun je zomaar besmet raken. Toch leiden Pneumokokken niet vaak tot ziekte, meestal merk je niets van een besmetting. Wanneer ze echter wel toeslaan en dat gebeurt het vaakst bij jonge kinderen vanwege hun lagere weerstand, kunnen ze ernstige ziekten en grote complicaties tot gevolg hebben.

De incubatietijden variëren aangezien bloedvergiftiging een incubatietijd heeft van slechts een dag en hersenvliesontsteking wel een week kan wachten voor het naar buiten komt. Pneumokokken kunnen naast bloedvergifting en hersenvliesontsteking met alle gevolgen van dien ook leiden tot zware longontsteking. Vooral bij kinderen onder de twee jaar en bij ouderen komt de ziekte veel voor.

Ziekteverschijnselen en complicaties

Het eerste ziekteverschijnsel dat meestal optreedt na besmetting is een grieperig gevoel dat gepaard gaat met een snel stijgende koorts. Daar kunnen nekstijfheid en bloedingen in de huid bij optreden en het is dan zaak dat er snel gehandeld wordt om de behandeling zo vlug mogelijk te kunnen starten. Baby’s krijgen last van luierpijn, koorts of juist ondertemperatuur, een grauwe kleur en prikkelbaar gedrag.

Complicaties blijven helaas meestal niet uit, omdat de ziekte vaak zeer snel verloopt. De complicaties die op kunnen treden bij bloedvergiftiging zijn onder andere stollingen in de bloedsomloop, afsterven van ledematen waarbij amputatie nodig kan zijn en littekenvorming. Hersenvliesontsteking kan leiden tot blijvende hersenschade, epilepsie, motorische problemen, leer- en gedragsproblemen of doofheid.

Helaas overlijdt 15 tot 20 % van de mensen die hersenvliesontsteking krijgen ten gevolge van een Pneumokokken besmetting. Voor Pneumokokkenziekte geldt dat het wel behandeld kan worden met antibiotica, maar dat hier vaak te laat mee gestart wordt aangezien de ziekte zeer snel kan verlopen en het meestal even duurt voordat de diagnose Pneumokokken gesteld is. Vaak is er al ernstige schade aangericht voordat er met de behandeling gestart kan worden.

Vaccinatie

Sinds april 2006 is er een vaccinatie beschikbaar die bescherming biedt tegen 7 van de 90 typen van de Pneumokokken bacterie. Deze typen horen bij de belangrijkste veroorzakers van Pneumokokkeninfecties bij vooral jonge kinderen. De vaccinatie wordt vier keer gegeven en zal naar verwachting tientallen gevallen van hersenvliesontsteking, honderden gevallen van bloedvergiftiging en zelfs duizenden gevallen van longontsteking en middenoorontsteking voorkomen.