Sarcoïdose: Verschijnselen, klachten, behandeling

Sarcoïdose of de ziekte van Besnier-Boeck-Schauman is een ziekte waarbij door het hele lichaam granulomen gevormd kunnen worden t.g.v. voortdurende ontstekingsreacties. De ziekte treedt voornamelijk op bij jong volwassenen tussen de twintig en veertig jaar oud. Vaak verdwijnt de ziekte spontaan binnen drie jaar, maar een enkele keer kan het chronisch worden. Behandeling is gericht op het remmen van het proces en het verminderen van de klachten.

Sarcoïdose of de ziekte van Besnier-Boeck-Schaumann

Sarcoïdose is een ziekte, waarbij door het hele lichaam granulomen kunnen worden gevormd. Dit zijn knobbels ontstaan uit voortdurende ontstekingsreacties. De oorzaak is niet bekend, mogelijk heeft een genetische aanleg er mee te maken. De ziekte komt vaker voor bij mensen van het negroïde ras en verloopt bij die bevolkingsgroep ook ernstiger. De ziekte treedt meestal op tussen het twintigste en het veertigste levensjaar en in meer dan de helft dan die gevallen verdwijnt de ziekte ook weer spontaan binnen drie jaar. In enkele gevallen wordt de ziekte chronisch en kan zelfs leiden tot het overlijden van de patiënt.

Waar komen de granulomen zoal voor?

Ongeveer 80% van de granulomen komen voor in de lymfeklieren in de longen. In 1/3 van de gevallen zijn ook de lymfeklieren op andere plaatsen in het lichaam aangedaan. Andere plaatsen waar de granulomen zich kunnen manifesteren zijn;

• gewrichten
• ogen
• lever
• huid
• hart
• botten
• zenuwstelsel

Al met al zijn de longen, de huid en de ogen het vaakst aangedaan.

Verschijnselen sarcoïdose

De verschijnselen zijn grotendeels afhankelijk van de plaats waar de granulomen zich ontwikkelen. Als het alleen in de lymfeklieren in de longen voorkomt, zijn er vaak helemaal geen klachten. Vaak wordt het dan bij toeval ontdekt als er een röntgenfoto van de longen wordt gemaakt. Wanneer de granulomen zich echter in het longweefsel zelf ontwikkelen kan de patiënt kortademig worden. Ook kan er dan een droge hoest en lichte pijn op de borst optreden. Als de granulomen gaan verbindweefselen kan de kortademigheid erger worden en uiteindelijk kan longfibrose dan tot de dood volgen. Op de huid kunnen blauwrode knobbels ontstaan, die pijnlijk kunnen zijn. Ze komen vaak voor op de benen, het gezicht of op de hoofdhuid. Wanneer het in de botten zit leidt het vaak tot pijnlijke, gezwollen handen. In één op de tien gevallen is het calciumgehalte in het bloed verhoogd. Dit kan leiden tot dorst, misselijkheid en de behoefte om meer te plassen.

De mogelijke verschijnselen nog even op een rij:

• Vermoeidheid
• Gewichtsverlies
• Koorts, in de acute fase
• Kortademigheid
• Droge hoest
• Lichte pijn op de borst
• Pijnlijke knobbels op benen, gezicht, hoofdhuid
• Pijnlijke, rode droge ogen
• Gezichtsverlies
• Gezichtsverlamming ( zeldzaam)
• Pijnlijke gezwollen handen
• Dorst, veel plassen, misselijkheid soms bij verhoogd calciumgehalte

Stellen van de diagnose

• Röntgenfoto van de longen
• Bloed en urineonderzoek op o.a. calcium
• Broncho alveolaire lavage
• Biopt nemen
• CT-scan om te kijken welke organen zijn aangedaan

Behandeling sarcoïdose

In de meeste gevallen gaat de ziekte vanzelf over en is behandeling niet noodzakelijk. Behandeling is vaak gericht om de functie van de longen en andere aangedane organen zo goed mogelijk te houden en de klachten zoveel mogelijk te beperken. Om het ziekteproces te remmen kunnen corticosteroïden worden voorgeschreven.