Middenoorontsteking: naar de dokter met een oorontsteking?

Een middenoorontsteking is een van de vervelendste soorten ontstekingen die je kunt hebben. Het doet pijn, en je kunt je nergens meer op concentreren. Kinderen ontkomen bijna niet aan een of twee oorontstekingen gedurende de eerste twaalf levensjaren, bij volwassenen komt het minder vaak voor. Hoe herken je een (acute) oorontsteking en wanneer moet je er mee naar de dokter?

Middenoorontsteking

• Ontsteking van het middenoor
• Acute middenoorontsteking
• Antibiotica bij oorontstekingen
• Andere behandelingen van een oorontsteking

Ontsteking van het middenoor

Een middenoorontsteking (medische term: otitis media) is zoals de naam al zegt een ontsteking in het middenoor, die vooral veel voorkomt bij kinderen. In de meeste gevallen gaat een dergelijke oorontsteking vanzelf over zonder dat een medicament of andere behandeling noodzakelijk is. In een aantal gevallen is nadere behandeling wel goed of zelfs van groot belang. Zo zijn er agressieve soorten oorontsteking die gehoorschade tot gevolg kunnen hebben, al is dit uiterst zeldzaam. Dit komt alleen voor wanneer een loopoor lang blijft aanhouden en er geen behandeling wordt gezocht. Een onbehandeld loopoor kan resulteren in een lijmoor, een conditie waarbij het oor onophoudelijk een kleverige afscheiding blijft produceren.

Acute middenoorontsteking

Wanneer een acute middenoorontsteking optreedt is dit altijd het gevolg van een bacteriële infectie. Het gaat dan om streptokokken, pneumokokken, stafylokokken en Moraxella catarrhalis. Dit type ontsteking is te herkennen doordat het oor vanbinnen een rode kleur heeft en ook het trommelvlies rood en uitstekend is (ook wel een 'bomberend trommelvlies'). Bij een dergelijke situatie kan een spontane perforatie optreden, wat een loopoor tot gevolg zal hebben. Dit gaat gepaard met ernstige oorpijn en een verminderd gehoor. Doordat het door een bacterie komt ondervinden ook de lymfeklieren in de hals hier problemen van en zullen deze opzwellen. Bij een acute middenoorontsteking treedt ook dikwijls koorts op.

Een middenoorontsteking ontstaat niet zelden door het maken van een vliegreis. Door het drukverschil waaraan het oor dan wordt blootgesteld kunnen bacteriën het oor makkelijker infiltreren. Dit wordt barotitis genoemd.

Vermoed je bij jezelf of je kind een acute middenoorontsteking, raadpleeg dan altijd de huisarts. Deze kan het beste beoordelen of een behandeling noodzakelijk is. Omdat oorontstekingen bij kinderen zo veel oorpijn veroorzaken willen ouders ook nog wel eens iets te scheutig zijn met het geven van paracetamol of aspirine. Pas hier echter mee op, en dien nooit meer toe dan in de bijsluiter wordt geadviseerd.

In het geval van chronische middenoorontsteking wordt soms door een KNO-arts chirurgisch ingegrepen. Er wordt dan een buisje geplaatst dat lucht door het trommelvlies het middenoor in laat. Deze ingreep wordt vrijwel uitsluitend bij kinderen uitgevoerd. De buisjes vallen meestal uiteindelijk vanzelf uit zonder dat dit wordt opgemerkt.

Antibiotica bij oorontstekingen

Antibiotica is een mogelijke behandelwijze van een oorontsteking, maar is lang niet altijd nodig. Het scheelt gemiddeld een ziektedag of twee, maar het is beter wanneer het lichaam de oorontsteking zelf verslaat. Artsen geven wel standaard antibiotica tegen oorontsteking aan kinderen onder de 1 jaar. Vermoed je een oorontsteking bij een baby onder de twaalf maanden, raadpleeg dan altijd een arts.

In andere gevallen wordt antibiotica door artsen alleen overwogen als de pijn na 4 a 5 dagen nog totaal niet is afgenomen. Eerder naar de huisarts gaan met een gewone oorontsteking heeft in dat geval dus meestal weinig zin. Meestal zal dan worden aangeraden reguliere pijnstilling te gebruiken zoals paracetamol, eventueel aangevuld met oordruppels om de ergste pijn te verlichten.

Andere behandelingen van een oorontsteking

De behandeling van middenoorontsteking waarbij het trommelvlies wordt doorgeprikt wordt in sommige landen nog gebruikt, maar in Nederland niet meer. Bij deze paracentese wordt een klein gaatje gemaakt in het trommelvlies, zodat de vloeistof die voor de pijn zorgt er snel kan uitlopen. Deze behandeling wordt vandaag de dag door Nederlandse artsen overwegend afgekeurd, en het wordt ten sterkste afgeraden om deze behandeling zelf toe te passen.

Lees verder

• Last van veel oorsmeer, wat kun je er aan doen?