Wie krijgen diabetes type 2?

Als we het hebben over diabetes hebben we het vaak over diabetes type 2 of ouderdomssuiker. Deze ziekte is echter niet alleen meer voor ouderen, ook jongeren en zelfs kinderen kunnen de ziekte krijgen. Deze vorm van suikerziekte ontwikkelt zich langzaam, meestal hebben mensen de ziekte al jaren zonder het te weten. Diabetes type 1 is een vorm die heel plotseling ontstaat, vaak al op jonge leeftijd. Daarnaast zijn er nog een aantal andere vormen van diabetes, zoals zwangerschapsdiabetes.

Diabetes type 2

Of iemand deze vorm van diabetes krijgt hangt af van erfelijkheid, levensstijl en andere ziektes of aandoeningen. Iedereen kan de ziekte krijgen, maar als mensen in de familie de ziekte hebben, als er sprake is van overgewicht of te weinig beweging bijvoorbeeld wordt de kans daarop vergroo t. De ziekte openbaart zich meestal na het 40e levensjaar.

Eind 2007 waren er in Nederland 740.000 mensen waarbij de diagnose diabetes was gesteld. Daarnaast zijn er naar schatting nog zo’n 250.000 mensen die de ziekte hebben, maar die dat nog niet weten. Deze getallen zijn helaas groeiende. Naar verwachting zullen er in 2025 1,3 miljoen mensen met de ziekte zijn. Van de Turken en Marokkanen heeft 44% van de mannen en 26% van de vrouwen diabetes type 2. Bij Surinamers en Antilianen heeft 30% van de 50+’ers en 40% van de 60+’ers de ziekte. Vooral Hindoestaanse Surinamers zijn er gevoelig voor.
Van alle diabetespatiënten heeft 90% diabetes type 2. De jonge kinderen met diabetes lijden bijna allemaal aan diabetes type 1. Het is de meest voorkomende chronische ziekte bij kinderen, na astma. De jonge kinderen met diabetes type 2 lijden praktisch allemaal aan (ernstig) overgewicht.

Meestal overlijden mensen met diabetes aan complicaties door deze ziekte, zoals hart- en vaatziekten. Bij 8,1% van de gevallen is diabetes geregistreerd als directe of indirecte doodsoorzaak. Omdat de arts die de overlijdensverklaring invult niet altijd weet dat de overledene aan diabetes leed zullen dat er waarschijnlijk meer zijn.

De rol van erfelijkheid

Op de site van het Erfo Centrum worden de volgende getallen gegeven:

• Diabetes geconstateerd bij: kans op diabetes
• broer of zus: 15 – 20%
• vader of moeder: 10 – 20%
• beide ouders: 40%
• neef of nicht: 6 – 10%
• eeneiige tweelingzus/broer: 70 – 90%

Het Diabetesfonds vermeldt nog dat de kans op het krijgen van de ziekte 25 tot 70% bedraagt als meerdere ouders, broers of zussen de ziekte hebben.

De rol van roken

Bij mensen die stevig roken blijkt de kans op diabetes type 2 verdubbeld te zijn. Door het roken reageert het lichaam niet goed op insuline. Bijkomend effect van roken is dat de vetopslag veranderd. Rokers hebben een grotere kans op buikvet en juist dat blijkt het meest risicovolle vet te zijn.

Ook voor mensen die al diabetes hebben geldt dat roken erg slecht is. Zo tast roken de bloedvaten en het zenuwstelsel aan, terwijl deze al te lijden hebben van de diabetes. De kans op complicaties is dus aanzienlijk groter. Ook is bij rokers de bloedsuikerspiegel lastiger te regelen. Daarnaast genezen bij rokende diabetici wonden aan voeten moeilijker en kunnen mannen impotent worden.

De rol van veel of ongezond eten en weinig bewegen

Overgewicht en dan met name het ongezonde buikvet vergroot de kans op diabetes, maar ook op bijvoorbeeld hart- en vaatziekten en kanker. Bij dikkere mensen reageert het lichaam niet meer goed op insuline. Lees meer over ’Het risico van buikvet’. Ook een verhoogd cholesterolgehalte en een hoge bloeddruk blijkt het risico te vergroten.

De rol van gebitsproblemen

Voor mensen die al diabetes hebben blijkt dat zij een anderhalf keer grotere kans hebben te overlijden als zij gebitsproblemen hebben. Met gebitsproblemen worden ontstekingen van het tandvlees en kaakbot bedoeld. Dus mensen bij wie tanden zijn getrokken en mensen die regelmatig last hebben van bloedend tandvlees.

Onderzoekers vermoeden dat mensen met diabetes ook hogere bloedsuikerwaarden in de mond hebben, waardoor er meer bacteriën groeien en ontstekingen kunnen ontstaan. Deze ontstekingen kunnen zich uitbreiden naar andere delen van het lichaam, zoals het hart en vaatstelsel en kunnen daar voor andere problemen zorgen.

De rol van inhaleerbare ontstekingsremmers voor astma of COPD

In Canada hebben wetenschappers 400.000 mensen met astma of COPD gedurende vijfenhalf jaar gevolgd. Van die groep hadden 27.000 mensen ook diabetes type 2. Uit dit onderzoek bleek dat mensen die inhaleerbare ontstekingsremmers gebruiken, corticosteroïden dus, een 34% grotere kans hebben op het krijgen van diabetes type 2. Uit dat onderzoek bleek ook dat de kans op verslechtering van hun diabetes eveneens met 34% toenam. Deze mensen hadden extra medicijnen nodig om hun bloedsuikerspiegel op peil te houden. Als deelnemers een hoge dosering van de stof fluticason gebruikte, wat wordt gebruikt in bijvoorbeeld Flixotide en Seretide, nam de kans op diabetes zelfs toe met 64%. Verdere achteruitgang van de ziekte in die groep werd geconstateerd bij 54% van de deelnemers. Door corticosteroïden blijkt het lichaam minder gevoelig te worden voor insuline. Daardoor stijgt de bloedsuikerspiegel.

De rol van borstvoeding

Uit onderzoek is gebleken dat vrouwen die borstvoeding hebben gegeven een even grote kans hebben op het krijgen van diabetes dan anderen. Het niet geven van borstvoeding echter verhoogde de kans op diabetes type 2 met 41%.

De rol van antipsychotica

Antipsychotica kunnen ervoor zorgen dat de gebruiker snel in gewicht toeneemt en dat de bloedsuikerspiegel wordt verstoord. Het kan zelfs diabetes type 2 veroorzaken.

De rol van andere ziekten

Vrouwen die zwangerschapsdiabetes hebben gehad hebben ook een grotere kans op diabetes type 2 op latere leeftijd.
PCOS ofwel het polycysteus ovarium syndroom zorgt voor onvruchtbaarheid bij vrouwen. Deze vrouwen hebben een grotere kans op het krijgen van diabetes type 2. Dat geldt vooral voor vrouwen die op jonge leeftijd problemen hebben gehad met de glucosestofwisseling. Ook een verhoogde hoeveelheid ijzer in het lichaam blijkt het risico te vergroten. Dat geldt dus vooral voor mensen die lijden aan hemochromatose, of ijzerstapeling. Glucose-intolerantie of coeliakie is een andere risicofactor.

De rol van gezond leven

Het is bewezen dat gezond leven het krijgen van diabetes type 2 kan uitstellen of de ziekte zelfs kan voorkomen. Dat geldt voor alle risicogroepen. Gezond leven betekent, niet roken, matig alcoholgebruik, meer dan een halfuur per dag voldoende bewegen, zorgen voor een gezond gewicht en kiezen voor gezond eten, dat wil zeggen zo min mogelijk snoep, suiker en vruchtensap, mager vlees, vis en melkproducten en voldoende groente, fruit en graan.

Uit onderzoek blijkt dat mensen zo zouden moeten bewegen dat ze iedere dag, gedurende minimaal een half uur het hart en de longen harder laten werken. Er mag worden gezweet. Bewegen kan zijn intensief huishoudelijk werk of een andere klus doen bijvoorbeeld. Sporten heeft echter de voorkeur. Gebleken is dat de combinatie van conditietraining met krachttraining het meeste effect heeft. Krachttraining verbeterd de insulinegevoeligheid en conditietraining verbetert de hartlongfunctie en het vaatstelsel onder ander.

Het blijkt dat een paar kilo afvallen al effect kan hebben. Een zwaar dieet is echter niet aan te raden en op termijn ook niet effectief. Hoe het beter kan kunt u lezen in ’Welvaartsziekten voorkomen’. De effecten van gezonder eten, iedere dag voldoende bewegen en stoppen met roken zijn snel merkbaar voor mensen die al diabetes hebben. De ziekte kan beter onder controle worden gehouden en de kans op complicaties wordt aanzienlijk kleiner.