Gezonde of ongezonde stress?

Voor meer balans in het dagelijkse leven is het van belang te weten in hoeverre stress, die u ervaart gezond of ongezond is. Dit hangt af van de mate waarin u met stress om kunt gaan. Over de voordelen van stress en de gevolgen en oorzaken van ongezonde stress, zoals werkstress en stressgedrag. Over de symptomen van stress, overspannenheid en burn-out en het Fonds voor de Psychische Gezondheid. En de relatie tussen stress en rugpijn.

Voordelen van stress

Stress is ook positief, zolang het niet te lang duurt. Een aantal voordelen van ‘korte’ stress zijn, dat u jonger lijkt, slimmer wordt, een hoger libido krijgt en langer leeft. Dit alles heeft te maken met het stofje DHEA, wat in uw lichaam ontstaat bij stress.

Stress is ook gezond, want:

• Acute stress leidt tot verhoging van de adrenaline, waardoor u alert wordt en actie kunt nemen. Het maakt u paraat;
• Stress verhoogt – door het stofje dopamine, dat dan in uw hersenen wordt aangemaakt - uw motivatie en doelgerichtheid om een uitdaging uit te gaan;
• Stress verhoogt uw opwinding, die achteraf voor een positief gevoel zorgt.

Wat is ongezonde stress?

Langdurige en chronische stress leidt tot concentratie- en geheugenproblemen, slaapstoornissen en chronische vermoeidheid. Er ontstaat teveel van het stofje cortisol in uw lichaam, een soort anti-stresshormoon. Het ontstaat vaak door een opeenstapeling van dagelijkse zorgen over werk, thuis en sociale activiteiten. Ook het idee ‘het is nog niet genoeg’ is een oorzaak van stress.

Verder blijkt dat depressie samenhangt met welvaart en gelukreclame. Jules Tielens, een zogenaamd ‘straatpsychiater’, stelt zelfs dat stress een welvaartsziekte is. Tielens ontving op 11 december 2010 de Ereprijs van het Fonds voor de Psychische Gezondheid voor de bijzondere wijze waarop hij zich inzet voor mensen met psychotische stoornissen.

Oorzaken ongezonde stress

Stress wordt onder meer veroorzaakt door omstandigheden op het werk. Oorzaken van werkstress zijn bijvoorbeeld:

• Voortdurende verandering en onzekerheid op werk;
• Meer werk in minder tijd;
• Te veel werk voor te weinig mensen;
• Werk te weinig mensgericht;
• Te veel voorschriften en regels.

In dit verband is management transformatie wellicht een oplossing.

Maar ongezonde stress ontstaat ook door uw eigen houding. Stressgedrag is bijvoorbeeld: teveel vragen van uzelf, geen grenzen stellen aan uzelf, geen tijd voor uzelf nemen, te weinig rust en ontspanning.

Symptomen van stress, overspannenheid en burn-out

Stressklachten lijken erg op ‘gewone’ klachten. Lichamelijke klachten, zoals vermoeidheid, slecht slapen, rugpijn. Psychische klachten, als prikkelbaar, angstig, slechte concentratie en gedragsklachten als meer fouten maken, meer alcoholgebruik en meer kalmeringsmiddelen. Deze klachten verschillen per persoon. Langdurige en overmatige stress leidt tot grotere spanningsklachten van overspannen of burn-out. Bij overspannenheid is op een dusdanige manier overwerkt of overbelast zijn, dat het– meestal voor korte tijd – niet meer goed kan worden gefunctioneerd. Bij een burn-out is normaal functioneren bijna onmogelijk. Hier is hulp en training nodig om erboven op te komen. De klachten van een burn-out lijken op een depressie.

Fonds voor de Psychische Gezondheid

De doelstelling van het Fonds voor de Psychische Gezondheid is de verbetering van de psychische gezondheid van mensen in Nederland. Zij houdt zich bezig met Voorlichting en preventie, Vernieuwing en verbetering van zorg en Wetenschappelijk onderzoek. Zij is uitgever van de gratis ‘Wijzer over stress’ krant. In deze krant staan o.a. ervaringen met gezonde en ongezonde stress, een stresstest, stressklachten op een rijtje en een overzicht van therapieën en cursussen tegen stress.

Stress en rugpijn

Stress en rugpijn gaan vaak samen. Zowel tegen stress als tegen rugpijn is het van belang om balans te houden tussen rust en activiteit. Je houden aan het gezegde 'langzaam haasten' is dan ook goed voor zowel lichaam als geest. Verstoring van de balans tussen rust en activiteit leidt regelmatig tot rugpijn. Met beheersing dingen doen, maar ook een goede lichaamshouding en diverse praktische hulpmiddelen kunnen helpen rugklachten te verminderen dan wel te voorkomen.