Ons oog een complex orgaan: hoe ouderdomsziekten behandelen?

We kunnen ermee van dichtbij en ver weg zien. We kunnen er kleuren en afstanden mee waarnemen, en ze bieden ons een blik op de wereld. Onze ogen zijn dan ook een even belangrijk als complex waarnemingszintuig, waarmee dan ook heel wat kan misgaan. Van bijziendheid tot scheelzien en van katarakt tot (nacht) blindheid. Onze leeftijd speelt hierbij uiteraard een erg belangrijke rol. Wat zijn de belangrijkste ouderdomsgebonden oogziekten en hoe kunnen we ze best behandelen?

Alle mogelijke weefsels aanwezig

Onze ogen zijn een van de weinige organen die, binnen een zo klein volume, bijna alle mogelijke weefsels bevatten. Ons oog is immers zowel samengesteld uit bloedvaten waaronder aders en slagaders, als ondersteunende bindweefsels, zenuwen en bewegingsspieren. Alle ziekten die al deze weefsels kunnen beschadigen, kunnen dus ook de goede werking van onze ogen in het gedrang brengen.

Gevoelig aan leeftijd

Net als alle andere organen van ons lichaam, wordt ook de conditie van onze ogen uiteraard beïnvloed door onze leeftijd. Zien en gezien worden zijn één van de belangrijkste facetten van ons leven en onze samenleving. We ontwikkelden de meest immense als ingewikkelde toestellen, van het eenvoudigste vergrootglas tot allerlei ingenieuze telescopen. Onze ogen worden dan ook steeds op de proef gesteld, zeker met de intrede van computer en laptop. Door hun intens gebruik, zijn onze ogen er nog kwetsbaarder op geworden. Vele oogziekten als diabetes retinitis, glaucoom en katarakt, zijn dan ook sterk leeftijdsgebonden.

Oxydatie

Oxydatie is één van de belangrijkste oorzaken van oogslijtage. Tot deze oxydanten behoren hoofdzakelijk de vrije radicalen, agressieve chemische stoffen die zowel eiwitten als onze celmembramen en zelfs het DNA onderhevig maken aan oxydatie en veroudering.

Katarakt veroorzaakt wazige mistsluier

Eén van de belangrijkste ouderdomsziekten van onze ogen is ongetwijfeld katarakt, dat vooral voorkomt bij zestigplussers. Het eerste signaal van deze ziekte is ouderdomsverziendheid. Om van dichtbij te kunnen scherpstellen, vervormt onze ooglens en wordt bol. Met het ouder worden verliest, de oogbol heel wat van zijn soepelheid, waardoor deze uiteindelijk niet meer kan inzoomen. Dan hebben we te kampen met ouderdomsverziendheid. De veroudering van onze ooglens is vanaf dat moment niet meer te stuiten. Onze ooglens verkleurd en wordt geel- bruin, waardoor ze haar doorzichtigheid verliest. Zo ontstaat er geleidelijk aan een blijvende mistsluier in ons gezichtsveld. In extreme gevallen kan dit volledige blindheid veroorzaken.

Hoe kunnen we katarakt behandelen?

Katarakt laat zich uitsluitend operatief behandelen. Daarbij maakt de oogschirurg een insnede in het zieke oog, en verwijdert hij de troebel geworden ooglens die ons het zicht belemmert. Deze lens wordt vervangen door een op maat gemaakt implantaat. Alle implantaten zijn dus verschillend en aangepast aan eventuele andere gezichtsstoornissen waarmee de patiënt te kampen heeft. Is deze bijvoorbeeld bijziend, dan krijgt hij een minder bolle en dus minder karchtige ooglens ingeplant, die dus ook zijn bijziendheidsprobleem oplost. Door het plaatsen van een nieuwe ooglens, krijgen de patiënten hun normaal gezichtsvermogen terug.

Maculaire degeneratie

Een andere, typische ouderdomskwaal waarmee van onze ogen is leeftijdsgebonden maculaire degeneratie (LMD). Op ons netvlies bevindt zich een centrale zone, met een doorsnede van amper anderhalve millimeter. Deze zone zorgt voor onze beeldvorming. Deze centrale zone noemt men ook de gele vlek of macula, die vele fotoreceptoren bevat. Deze receptoren zorgen ervoor dat we kunnen lezen, en dat we zowel kleuren als kleine details kunnen waarnemen. Vijftigplussers worden dikwijls geconfronteerd met maculatiedegeneratie. Daarbij vormt zich een zwarte vlek in het brandpunt van hun gezichtsveld. LMD is een ouderdomsziekte, die uiteindelijk tot bijna volledige blindheid kan lijden.

LMD is ongeneesbaar

Maculaire degeneratie (LMD) is verantwoordelijk voor een vervormd beeld, en kan in een tijdspanne van amper enkele dagen veel verergeren. In veruit de meeste gevallen is LMD niet te genezen. Met de bestaande behandelingen, kan men het verdere verloop van de ziekte afremmen. Er bestaan twee soorten maculaire degeneratie, de droge en de natte variant. De droge variant is veruit de vriendelijkste. Een antioxydante voeding, voldoende lichaamsbeweging en stoppen met roken zijn de eerste vereisten om deze LMD- variant in te dijken. Erger is het gesteld met vochtige LMD. Hierbij ontstaat abnormale weefselvorming onder ons netvlies. Speciale inspuitingen in het oog zélf, kunnen deze weefselwoekering onder controle houden, zodat dit verouderingsproces van onze ogen enigszins kan worden vertraagd. In sommige gevallen kan zo ook ons gezichtsvermogen wat verbeterd worden.