Blaasontsteking bij de vrouw, symptomen en behandeling

Cystitis of blaasontsteking is een vaak voorkomende aandoening bij vrouwen, vooral tijdens de menopauze. Vele vrouwen beseffen echter niet dat ze te maken hebben ermee. Op zich is dat niet zo'n erg probleem, ware het niet dat er ook een zwaardere vorm bestaat die wel degelijk goede verzorging vereist.

Inhoud

• Wat is een blaasontsteking of cystitis?
• Symptomen van een blaasontsteking of cystitis?
• Oorzaken van een blaasontsteking of cystitis?
• Diagnose van een blaasontsteking of cystitis?
• Behandeling van een blaasontsteking of cystitis?
• Voorkomen van een blaasontsteking of cystitis?

Wat is een blaasontsteking of cystitis?

De ongecompliceerde urineweginfectie

Een blaasontsteking is een ongecompliceerde urineweginfectie bij gezonde volwassen vrouwen die niet zwanger zijn. Doordat de vrouwen niet zwanger zijn kunnen andere gynaecologische aandoeningen uitgesloten worden en kan men met zekerheid over cystitis of een blaasontsteking spreken. Een blaasontsteking wijst niet op een afwijking van de urinewegen, pathologie of een andere specifieke afwijking die het risico op infecties verhoogt. Bij een ongecompliceerde urineweginfectie is er ook geen sprake van herval binnen de drie maanden. Het vaker voorkomen per jaar is overigens niet zo vreemd, 3 tot 5% van de vrouwen maken jaarlijks drie of meer ongecompliceerde urineweginfectie mee per jaar. Hoe ouder de vrouw wordt, hoe groter de kans op dit soort blaasontstekingen.

De gecompliceerde urineweginfectie

Een gecompliceerde urineweginfectie doet zich voor wanneer de blaasontsteking zich verderzet tot de nieren. Bij mannen is het zelfs mogelijk dat de infectie zich verderzet tot de prostaat. Niet enkel wanneer de blaasontsteking zich verderzet tot de nieren bij vrouwen spreekt men van een gecompliceerde urineweginfectie. Ook wanneer de klassieke blaasontsteking zich voordoet bij de risicogroepen gebruikt men deze term, zijnde: mannen, kinderen, hoogbejaarden, zwangere vrouwen, mensen met urinaire katheter.

Symptomen van een blaasontsteking of cystitis?

De klachten bij een blaasontsteking of cystitis ontstaan in de meeste gevallen plots:

• Urinedrang die pijnlijk is (dysurie)
• Pijnlijke lozing van de urine door bijv. kramp in de blaas (strangurie)
• Vaker urineren
• Drang om te urineren
• Pijn door druk boven de pubis

Wanneer deze symptomen geleidelijk verschijnen zal dit eerder wijzen op een ontsteking van de urinebuis, ook wel urethritis genoemd. Deze urethritis ontstaat door besmetting met Chlamydia trachomatis of Neisseria gonorrhoeae, twee SOA's. Ook symptomen die langer dan vijf dagen blijven duren wijzen eerder in de richting van een urethritis. Bij irritaties die zich eventueel voordoen bij het plassen, jeuk en veranderend witverlies is de oorzaak eerder een gynaecologische aandoening van de vagina. Urinaire en vaginale klachten kunnen gepaard gaan met elkaar, pijnlijk plassen komt namelijk in beiden gevallen voor. Daarom vraagt de arts meestal eerst naar vaginale klachten vragen zoals irritatie, jeuk of witverlies. Als het moeilijk plassen samengaat met koorts, pijn in de zijde of grieperig gevoel gaat het wellicht om een ontsteking van het nierbekken en van de nier, een acute pyelonefritis.

Oorzaken van een blaasontsteking of cystitis?

Urineweginfecties worden in zo goed als alle gevallen veroorzaakt door organismen die afkomstig zijn uit de fecale flora. Na de urineweg worden ook de vagina, urethra en blaas geplaagd door de organismen. De belangrijkste factoren ter bevordering van een blaasontsteking zijn:

• Geslachtsgemeenschap
• Voorwerpen die niet eigen zijn aan het lichaam (Diafragma, spiraal,...)
• Nierstenen
• Een urinaire katheter
• Spermiciden gebruiken (zaaddodend middel)
• Mindere kwaliteit van het urogenitaal slijmvlies, vooral in de menopauze
• Eerder gebruik (14 tot 30 dagen) van antibiotica

Diagnose van een blaasontsteking of cystitis?

Behalve het klinische onderzoek kunnen er ook enkele technische onderzoeken gebeuren. Bij het klinisch onderzoek controleert men de temperatuur, kloppijn in de zijde, drukpijn in de zijde, etc. Het technische onderzoek houdt zich bezig met een urineonderzoek waarbij men opzoek gaat naar bacteriën. Bij de onderzoeken gaat men ook steeds na of het niet om een SOA gaat, een seksueel overdraagbare aandoening.

Behandeling van een blaasontsteking of cystitis?

De ongecompliceerde urineweginfectie

Een ongecompliceerde urineweginfectie is een goedaardige aandoening die in 30 à 40% van de gevallen spontaan geneest en verdwijnt na zo'n drie dagen. Niet bewezen, maar om de genezing echter te bevorderen wordt aangeraden om veel te drinken en te plassen en eventueel zelfs veenbessensap te drinken (cranberry).

De gecompliceerde urineweginfectie

Een gecompliceerde urineweginfectie wordt meestal behandeld aan de hand van antibiotica. Een driedaagse behandeling met nitrofurantoïne of meestal fluorochinoles.

Voorkomen van een blaasontsteking of cystitis?

Om een urineweginfectie te vermijden of eventueel de terugkeer ervan te weerhouden kunnen enkele handelingen ondernomen worden:

• Vaak plassen
• Geen diafragma gebruiken
• Plassen na geslachtsgemeenschap
• Antibiotica in het geval dat de urineweginfecties zich vaker dan drie keer per half jaar voordoen