TBC: op reis kun je TBC oplopen: eerst een Mantouxtest

Tuberculose kwam tot voor kort nog maar sporadisch voor in Europa. Maar door het vele reizen, vrijwilligers en mensen die in de medische wereld naar Afrika en Azië afreizen, is de ziekte terug. Het is daarom verstandig om na een reis naar bepaalde gebieden een mantouxtest te doen om uit te sluiten dat je met TBC terug bent gekomen. De terugkeer van TBC uitgelegd.

Voordat je op reis gaat een mantouxtest doen

Mensen die naar gebieden afreizen waar TBC veel voorkomt (vooral in landelijke gebieden in Azië en Afrika) doen er goed aan voordat ze naar het land afreizen te kijken of ze vrij van TBC zijn. Dit kan door een mantouxtest te laten doen. Dit is een test waarbij een soort kruisje in de huid wordt gemaakt met een injectienaald. Komt de test op, dan is de kans groot dat iemand besmet is met de ziekte. (Maar dat beoordeelt een arts). Overigens komt het niet vaak voor dat iemand voor de reis de diagnose krijgt dat hij TBC heeft opgelopen. Dat gebeurt veel vaker na een reis. Het is dan ook verstandig om eerst voor een reis te kijken of iemand ziek is en vervolgens na de reis nog een keer bij de arts of GGD langs te komen om nog een keertje een mantouxtest te doen.

Hoe krijg je TBC?

Een TBC besmetting ontstaat als iemand de tuberculose bacterie binnenkrijgt door hem in te ademen. Wie de bacterie heeft ingeademd, heeft 10 procent kans om de ziekte binnen 23 jaar te ontwikkelen. Overigens kan TBC zich niet alleen in de longen vestigen, maar ook in andere organen. In dat geval kan de ziekte zich pas na 15 of 20 jaar ontwikkelen.

Waar kan TBC terechtkomen?

TBC in de longen is een ziekte die de meeste mensen wel kennen. Maar de ziekte kan zich ook vastzetten in:

1. Botten
2. Buik
3. Longvlies
4. Hersenen

TBC: een ziekte die je niet moet onderschatten

Zo’n 50 tot 60 jaar geleden kwam TBC nog ontzettend voor onder Nederlanders. Zij moesten vaak in een tent slapen omdat de medici geloofden dat de frisse lucht hen goed zou doen. Mensen stierven in die tijd ook aan de ziekte. Tegenwoordig hoeft dat niet meer, maar het blijft een ernstige en zware ziekte die wordt bestreden met zeer sterke antibiotica. Bijkomend nadeel is dat veel patiënten TBC te hebben die resistent is tegen de gebruikte antibiotica.

TBS besmetting voorkomen

Wie de ziekte eenmaal heeft, kan daar dus hele nare gevolgen van ondervinden. Daarom wordt tegenwoordig vooral ingezet op preventie. Die bestaat eruit dat mensen die in gebieden zijn geweest waar TBC heerst voordat ze op reis gaan kijken of ze de ziekte al onder de leden hebben. Is dat niet het geval, dan krijgen ze na terugkomst weer een mantouxtest om te kijken of ze in aanraking met de TBC bacterie zijn geweest. Komt het kruisje door de onderhuidse injectie op, dan krijgt de persoon in kwestie uit voorzorg een antibioticakuur van 3 maanden. Daarmee wordt de besmetting vernietigd. Overigens kan de persoon in kwestie dan niet weer een mantouxtest ondergaan, want het lichaam heeft dan antistoffen aangemaakt die altijd in het lichaam blijven zitten. Een mantouxtest zal dan dus altijd positief uitvallen. Iemand die deze antistoffen echter al in het lichaam heeft zitten, heeft meer kans op het eigen zelfherstellende vermogen van het lijf tegen de ziekte.

Inenten tegen TBC, kan dat?

Overigens bestaat er wel een vaccin tegen BTC. Maar er zijn maar weinig mensen die dat krijgen. De inenting is er alleen voor mensen die vele jaren in landen verblijven waar TBC heerst of voor mensen die veel bij inheemse volkeren verblijven. Wie is ingeënt tegen TBC krijgt bij een mantouxtest ook altijd een positieve uitkomst te horen, want ook dan heeft het lichaam vanzelfsprekend antistoffen tegen de ziekte aangemaakt. Bij mensen bij wie het vermoeden bestaat dat zij toch ondanks vaccinatie of eerdere besmetting toch de ziekte (weer) hebben opgelopen kan dat alleen worden vastgesteld door een röntgenfoto. Het TBC vaccin beschermt trouwens niet volledig. Ook neemt de betrouwbaarheid na verloop van jaren af.

Voorlichtingscampagne tegen TBC voor studenten, stagiares en mensen die naar verre oorden reizen

Voor reizigers, studenten en stagiaires die naar oorden vertrekken waar TBC heerst, is daarom nu een voorlichtingscampagne opgezet. De GGD richt haar pijlers op deze speciale groep, vooral omdat jonge mensen TBC vaak helemaal niet meer kennen.

Tering

TBC werd vroeger ook wel tering genoemd. Een eeuw geleden stierven er nog heel veel mensen aan de ziekte. Pas in de jaren ’60 van 20e eeuw kwam er een medicijn voor TBC.

Uitbraak van TBC

In het einde van 20e en het begin van de 21e eeuw kwamen en komen er overigens nog steeds wel uitbraken van TBC voor. Is een plaats eenmaal het toneel van een TBC uitbraak dan blijft het dat vaak ook, omdat veel mensen zich niet beseffen dat ook zij de ziekte dragen. Op die manier besmetten ze weer anderen.

TBC: een van de ernstigste infectieziekten op de wereld

In Europa komen wel steeds meer besmettingen voor, maar in Aziatische en Afrikaanse landen is de ziekte epidemisch. TBC is daar zelfs samen met aids en malaria de ergste infectieziekte. Op de hele wereld is 1/3 van de wereldbevolking besmet met de bacterie. Per jaar raken dan ook 9 miljoen mensen besmet.

Geen symptomen bij besmetting met TBC

Veel mensen die TBC oplopen hebben helemaal geen symptomen of krijgen ze pas als er preventief niets meer aan te doen is. Mensen die wel symptomen hebben, hebben vaak last van hun longen en hoesten heel veel. Maar omdat veel besmettingen onopgemerkt blijven, is die mantouxtest dan ook van groot belang, Overigens kan het voorkomen dat in een gezelschap dat naar hetzelfde gebied gaat 1 iemand besmet wordt en de andere 20 niet. Het is ook niet duidelijk waarom de bacterie zich wel in de een nestelt en niet in de ander. Wel lijkt het erop dat veel contact met iemand die de ziekte al heeft en de eigen weerstand van belang is.