Mantouxtest, BCG vaccinatie voor reizen naar TBC-landen

Voor de westerse wereld is TBC een ziekte van het verleden. Het komt in ons land slechts zeer zelden voor. Toch zijn er veel plekken op de wereld, waar de ziekte nog geregeld opduikt. Daardoor kunnen ook bezoekers of reizigers worden besmet. Bij terugkomst kan het betekenen dat je snel minder goed wordt en in het ziekenhuis op de isoleerkamer terechtkomt. Waardoor word je besmet en waarom is de Mantouxtest voor een langdurige afreis van belang?

Mantouxtest, BCG vaccinatie

• Hoe kun je met TBC worden besmet?
• Wat zijn de herkenbare symptomen?
• Test bij lang verblijf
• Wat als de Mantouxtest negatief of positief is?
• De BCG vaccinatie

Hoe kun je met TBC worden besmet?

De ziekte is gerelateerd aan de longen. Als het in ons land nog voorkomt, dan is het praktisch altijd veroorzaakt door een besmetting via dit orgaan. Hoesten, rochelen enzovoorts brengen slijm, sputum en vocht voort, welke als kleine druppels via de lucht van mens tot mens overdraagbaar zijn. De bacterie kan met een enkel minuscule hoeveelheid vocht reeds een ander besmetten. Daarnaast is het ook mogelijk dat je de aandoening oploopt door inname van besmet voedsel. Denk aan melk van besmette dieren. Ook in ons land werd het veelal op die manier overgedragen tot het moment dat melkleveranciers overgingen op pasteurisatie.

Wat zijn de herkenbare symptomen?

In zestig procent van de gevallen is er sprake van binnendringing via de longen. De bacterie geeft veel slijm- en sputumoverlast waarnaast pijn, veel hoesten, ademhalingsproblemen en veel zweten van toepassing zijn. Bovendien kan er sprake zijn van het ophoesten van bloed. Indien het open tuberculose betreft dan is in het longslijm de besmettelijke variant actief. Je moet worden geïsoleerd van de buitenwereld om verdere besmetting te voorkomen. Bij infectie groeit de bacterie eerst in de longen, waarna het naar de lymfeklieren trekt. De klieren in de keel zullen gaan opzetten en is herkenningspunt voor een ongezonde gesteldheid van het lichaam.

Test bij lang verblijf

Verblijf je vele maanden in het verre buitenland dan is het van belang om te weten of het land een geschiedenis met de ziekte heeft. In landen zoals Zuid-Afrika, Zambia, Ivoorkust, India, China, Rusland, en dergelijke is er een aanzienlijke kans om het op te lopen, indien je niet bent beschermd. Ga je voor langer dan drie maand naar dergelijke afgelegen bestemming dan kan het verstandig zijn om je vooraf te laten testen. Wat houdt de Mantouxtest in?

Wat als de Mantouxtest negatief of positief is?

Is je lichaam al eens in aanraking geweest met de bacterie dan kan er reeds een mate van resistentie zijn opgebouwd. De weerstand heeft de aandoening daarbij verdreven, waardoor antistoffen lichaamseigen zijn geworden. Bij de test wordt een gezuiverd eiwit van de tuberculose bacterie ingespoten om te zien of er een reactie komt. Zwelt de huid na een paar dagen op dan wordt de breedte van die reactie opgemeten. Het vormt een indicatie van de weerstand van het lichaam tegen de indringer. Komt er echter geen reactie op de test dan zijn er geen anti-stoffen aanwezig en kan er worden ingeënt.

De BCG vaccinatie

De bacterie Calmuette-Guérin stamt af van de koeienvariant. Het daarvan gemaakte vaccin wordt in een spier gespoten, zodat de weerstand ermee in aanraking komt. Met de tijd worden afweerstoffen aangemaakt, zodat het lichaam voor toekomstige omstandigheden is beschermd. Consequentie kan zijn dat er tijdelijk een klein abces tot ontwikkeling komt. De invloed neemt echter snel af waarna je “levenslang” tegen 55% van de bekende TBC varianten bent beschermd. Laat bij een inenting altijd je gele paspoort bijwerken, zodat je weet welke spuiten je tijdens je leven hebt gehad. Tegen de overige 45% bestaat nog geen inentingsmogelijkheid.

Let wel dat de inenting niet binnen het Rijksvaccinatieprogramma valt en er ook geen compensatie wordt gegeven voor gemaakte onkosten. Laat je bij de GGD informeren naar de nut en noodzaak van de mantouxtest in combinatie met deze inenting, indien je langdurig afreist naar bepaalde risicogebieden.

Lees verder

• Welke ziektes voorkomt de DKTP vaccinatie?
• Rabiës, hondsdolheid: vaccinatie tegen speekselvirusinfectie
• Buiktyfus: rode vlekken buik, koorts, diarree via salmonella
• Tuberculose, de tering: aangetaste longen en vaccinatie