Gezondheid: Zon, huid en kanker

Het lijkt inmiddels een drie-eenheid en helaas gaat die vlieger nogal eens op. Het melanoom, waar we het in dit geval over hebben, is vaak een ernstige vorm van huidkanker en veel (onbeschermd) zonnen werkt in negatieve zin mee aan het ontwikkelen van deze vorm van huidkanker. Daar staat tegenover dat de techniek niet stilstaat en er steeds nieuwe mogelijkheden zijn om deze vorm van kanker aan te pakken.

Melanoom

Deze vorm van huidkanker is heftig (zo’n 4000 mensen per jaar worden er mee geconfronteerd) en toch geneest 80 tot 90 procent van de mensen nog voordat de tumor zich uit heeft kunnen zaaien. Maar als er wel uitzaaiing heeft plaatsgevonden, we spreken dan over stadium 3 en 4, is genezing bijna niet mogelijk.
Deze vorm reageert nauwelijks op de therapieën die tot op heden tot de beschikking staan van de artsen. De vorm kan wel, vaak tijdelijk, tot stilstand worden gebracht in 10 tot 20 procent van de vallen. Slechts zo’n 2 procent geneest van deze vorm van kanker.

Moedervlek

Niet iedere moedervlek is per definitie gevaarlijk terrein, maar wel als de moedervlek aan een aantal criteria voldoet, te weten:

• jeukt de moedervlek?
• bloed de moedervlek?
• heeft de moedervlek een andere kleur gekregen?
• is de moedervlek groter (groter oppervlak e/o dikker) geworden of veranderd deze vaker?
• zweert de moedervlek?

Huisarts raadplegen

Zodra er aan meerdere criteria wordt voldaan is het belangrijk snel naar de huisarts te gaan. Maar ook als je je bij een criterium al ongerust maakt, is het goed om je huisarts te spreken. Al is het maar om ongerustheid weg te nemen.

Verder ontstaan veruit de meeste moedervlekken van je peutertijd tot je volwassen zijn. Als je dus op latere leeftijd een of meerdere moedervlekken krijgt, is het ook goed om de huisarts te raadplegen.

Geen uitzaaiingen

Als het er verdacht uitziet wordt de vlek sowieso weggenomen en als het een melanoom is dan zal de chirurg opnieuw opereren en de flinke zogeheten snijranden meenemen (1 tot 2 cm om de vlek). Het weefsel wordt onderzocht en pas dan kan vastgesteld worden of er uitzaaiingen zijn of niet. Als het om een dikkere tumor gaat wil men nog wel eens de zogeheten schildwachtprocedure toepassen.

Medische wetenschap

De medische wetenschap is weliswaar volop bezig om ook het melanoom aan te pakken, maar er zijn nauwelijks beproefde middelen op de markt. Er komen wel steeds meer middelen op de markt, maar de meeste zijn nog erg prematuur of nog in de testfase en echte cijfers zijn er nog nauwelijks.

Immuunsysteem

Er komen wel zogeheten anti CTLA4 middelen op de markt die het immuunsysteem aanpakken. Er wordt stof ingespoten die het eigen immuunsysteem stimuleren om de kankercellen aan te vallen. De eerste resultaten zijn hoopgevend.

Verder is er een middel dat OncoVEX heet en een virus is, wat in het melanoom gespoten wordt. De bedoeling is dat het de kankercellen doodt. Er komen stoffen vrij die het natuurlijke afweersysteem stimuleren en zo kunnen ook uitzaaiingen elders in het lichaam mogelijk aangepakt worden.

Bijwerkingen

Iedere remedie, zo die er al is, heeft bijwerkingen en de ene persoon heeft er meer last van dan de andere. Maar met de nieuw op de markt te brengen middelen heb je niet meer bijwerkingen dan wat bijvoorbeeld chemotherapie met je doet. De eerste resultaten laten zien dat de bijwerkingen over het algemeen zelfs iets minder zijn.

Stijging patiënten aantal

Helaas stijgt het aantal patiënten nog steeds (zo’n 4 procent per jaar) en dat heeft voor een groot deel weer te maken met het grote aantal zonaanbidders. Het is de snelst groeiende vorm van kanker en komt meer bij vrouwen voor dan bij mannen. Wat men overigens denkt toe te schrijven aan het grotere percentage vrouwen, dat de zon opzoekt. De rug en de benen zijn het meest ‘bevattelijk’ voor melanomen.

Tot slot

Bij enige vorm van ongerustheid altijd naar de huisarts gaan en als hij/zij je niet gerust kan stellen, vraag dan verwijzing aan. Het groeiend aantal mensen met melanomen kan alleen gestopt worden door de zon – volgens bekende instructies – te mijden en alert te zijn op je lichaam. Zo is de kans dat je er op tijd bij bent vele malen groter.