Borstkanker: klachten, diagnose en behandeling

Borstkanker is de meest voorkomende soort van kanker bij vrouwen. Eén op de acht vrouwen krijgt ergens in haar leven borstkanker. Het kan even duren voordat borstkanker ontdekt wordt, vaak doordat er een knobbel te voelen is in de borst of oksel. Borstkanker, die behandeld wordt, kan goed genezen. Mogelijkheden van behandeling zijn operatie, chemotherapie, bestraling en/of hormoontherapie. Welke behandeling wordt gekozen hangt van veel factoren af.

Borstkanker

• Borstkanker
• Wat kunnen tekenen zijn dat je borstkanker hebt, welke klachten kun je hebben?
• Moet je naar de huisarts zodra je een afwijking op de borst vindt?
• Wat doet de huisarts?
• Mogelijke onderzoeken om borstkanker op te sporen
• De uitslag van de onderzoeken
• Behandeling van borstkanker
• Invloeden op het krijgen van borstkanker

Borstkanker

Borstkanker wil zeggen dat er een kwaadaardig gezwel in het weefsel van een borst groeit. Het kan best lang duren voor een gezwel ontdekt wordt. Vaak komt een vrouw er pas achter, zodra er een knobbeltje in de borst te voelen is. Zolang er niets wordt gedaan aan het gezwel zal het in de weefsels eromheen groeien en schade aanrichten. Verder kan het gezwel gaan uitzaaien, waardoor er op een andere plek in het lichaam nieuwe gezwellen kunnen ontstaan. Als het gezwel nog klein is zijn er vaak nog geen klachten, als het verder groeit, kunnen er wel klachten gaan optreden en het gezwel kan zonder behandeling tot de dood leiden. Borstkanker die vroeg wordt ontdekt kan echter volledig genezen worden en ook bij een latere ontdekking van het kwaadaardige gezwel is de kans op genezing nog vrij groot.

Wat kunnen tekenen zijn dat je borstkanker hebt, welke klachten kun je hebben?

• Knobbeltje in borst of oksel
• Bloed uit de tepel of ander vocht
• Wondje op de tepel of borst wat maar niet geneest
• Ingetrokken tepel, terwijl je dat voorheen nooit had
• Kuiltje in de borst
• Gezwollen oksellymfeklieren, wat je voelt als knobbeltjes onder de oksel
• Jeuk aan de tepel of eromheen
• Pijn in de borst
• Rode plek op de borst, die warm aanvoelt

Moet je naar de huisarts zodra je een afwijking op de borst vindt?

Als je één of meer van deze verschijnselen hebt kan het zijn dat je borstkanker hebt, het kan echter ook een goedaardig gezwel zijn. Het is zaak om snel naar de huisarts te gaan als je één van deze verschijnselen in/bij je borst hebt aangetroffen, zodat deze kan onderzoeken of er nader onderzoek naar gedaan moet worden. Mocht je nog niet zo lang geleden een mammografie gehad hebben, dan kan er toch iets aan de hand zijn. Niet alle afwijkingen zijn bij een mammografie te zien, en een gezwel kan op ieder moment gaan groeien, dus ook vlak na het laten maken van een mammografie.

Wat doet de huisarts?

De huisarts zal vragen naar de klachten en zal daarna de borsten onderzoeken. Ook de oksels en de hals worden bekeken en bevoelt. Als de huisarts vindt dat er nader onderzoek nodig is, zal je een doorverwijzing krijgen naar de chirurg. Een doorverwijzing wil niet zeggen dat je kanker hebt, er kan wat anders aan de hand zijn. Als ook de chirurg twijfels heeft, dan kunnen er nog aanvullende onderzoeken plaatsvinden

Mogelijke onderzoeken om borstkanker op te sporen

• Lichamelijk onderzoek, waarbij wordt gekeken naar de klachten. Verder worden de borsten, hals en oksels onderzocht en bekeken op afwijkingen
• Mammografie; hierbij wordt de borst tussen twee platen samengedrukt, waarna er vanaf verschillende kanten foto’s van worden gemaakt. Een mammografie kan wat pijnlijk zijn.
• Echografie; Met geluidsgolven wordt er een afbeelding gemaakt van het borstweefsel. Dit onderzoek is totaal niet pijnlijk. Vooral bijjonge vrouwen zal een echografie meer duidelijkheid geven dan een mammografie, doordat jonge vrouwen veel klierweefsel hebben. Een mammografie is vaak moeilijk te beoordelen als er veel klierweefsel te zien is, kleine gezwellen worden dan snel over het hoofd gezien.
• Punctie; Als er een voelbaar gezwel in de borst is, en er een vermoeden van borstkanker is, dan kan er een punctie worden gedaan. Bij een punctie worden er cellen uit het gezwel gehaald voor verder onderzoek. Een punctie kan pijnlijk zijn en wordt soms ook wel onder plaatselijke verdoving gedaan.
• Biopsie; Hierbij wordt onder narcose het gezwel en het omringende weefsel weggenomen en voor verder onderzoek ingestuurd.

De uitslag van de onderzoeken

Voor iedere vrouw is het een tijd van onzekerheid en grote spanning als een borst wordt onderzocht op kanker. Het is dan ook fijn als de uitslag van onderzoeken snel bekend zijn. Tegenwoordig is het mogelijk om naar een ziekenhuis met een mammapoli te gaan, waar onderzoeken op één dag plaatsvinden en de uitslag van de onderzoeken snel bekend zijn. Zodra de uitslag kwaadaardige borstkanker is, zal er snel met behandeling worden begonnen.

Behandeling van borstkanker

Welke behandeling je krijgt als er borstkanker is geconstateerd is bij iedereen weer anders. Het is o.a. afhankelijk van je gezondheidstoestand en leeftijd, van de grote en de soort gezwel, of er uitzaaiingen zijn of niet en ook van wat je zelf wilt. Mogelijkheden zijn;

• Operatie, waarbij er de mogelijkheid is van een borstamputatie of een borstsparende operatie, waarbij alleen het gezwel en gezond weefsel eromheen wordt weggehaald. Voor welke optie wordt gekozen hangt af van de grootte en de plaats van het gezwel, maar ook van de keuze van de vrouw zelf. Sommige vrouwen kiezen liever voor de zekerheid van volledige amputatie, terwijl de keuze voor een borstsparende operatie aanwezig is. Vaak worden ook lymfeklieren in de oksel verwijderd, maar dit is niet altijd noodzakelijk. De chirurg bepaalt, in overleg met u, welke behandeling zal plaatsvinden.
• Chemotherapie; hierbij worden medicijnen gegeven, cytostatica, die via het bloed door het lichaam gaan. Heel soms wordt er ook chemotherapie gegeven voorafgaand aan een operatie, om een groot gezwel te laten slinken voor het te verwijderen. Chemotherapie kan behoorlijk belastend zijn, doordat het grote bijwerkingen kan hebben.
• Bestraling; Wie een borstsparende operatie heeft gehad, zal worden nabehandeld met bestraling, waarbij eventueel achtergebleven kankercellen vernietigd worden. Ook na een amputatie kan bestraling worden toegepast.
• Hormoontherapie; Als de kankercellen gevoelig zijn voor oestrogenen, en hierdoor gestimuleerd worden in hun groei, dan kan hormoontherapie worden toegepast. Met medicijnen, of door verwijdering van/ of bestraling van de eierstokken, wordt de aanmaak van oestrogeen afgeremd of gestopt.

Voor welke behandeling, of combinatie van behandelingen wordt gekozen, is afhankelijk van veel verschillende factoren. De behandelende arts zal met u overleggen over de beste aanpak, maar natuurlijk heeft u zelf ook zeggenschap over wat u wel of niet wilt.

Invloeden op het krijgen van borstkanker

Sommige vrouwen hebben meer kans op het krijgen van borstkanker, dit kan een aantal oorzaken hebben;

• Erfelijkheid
• Veel roken, overmatig alcoholgebruik, weinig bewegen
• Hormonen ( oestrogenen). Vrouwen die al op jonge leeftijd menstrueren of juist laat in de overgang raken lopen extra kans op het krijgen van borstkanker. Ook het niet krijgen van kinderen of pas op latere leeftijd ( na je 35ste) zwanger raken heeft een negatief effect.