Ziekte van de hersenen: encefalopathie

Hersenziekte: creutzfeldt, alzheimer, BSE, parkinson, kuru, gerstmann. Er zijn verschillende hersenziekten met allemaal een andere oorzaak. In sommige gevallen is behandeling bijna niet mogelijk en loopt de ziekte dodelijk af, in andere gevallen is de hersenziekte goed te behandelen of tijdelijk van aard.

Encefalopathie

Een ziekte van de hersenen wordt encefalopathie genoemd. Het gaat hier niet om één specifieke ziekte of om een groep van bepaalde hersenziekten, maar om verschillende ziekten aan de hersenen. Encefalopathie is slechts een verzamelnaam voor verschillende hersenziekten. De oorzaak van een hersenziekte kan zeer divers zijn. Een hersenziekte kan van tijdelijke aard zijn, maar ook blijvend. Verder is er variatie in ernstigheid: van zeer licht tot een zware hersenziekte. Bij een hersenziekte gaat het altijd om verval van de hersenen: de hersenen gaan achteruit in hun werking.

Hersenziekten: welke zijn er?

Een bekend voorbeeld van een hersenziekte is de ziekte van Alzheimer, waarbij de hersenen langzaam, maar soms ook snel, achteruit gaan in hun werking. Andere voorbeelden zijn:

• Ziekte van Parkinson: zenuwcellen sterven af
• Lyme-encefalopathie, veroorzaakt door een bacterie
• Hepatische encefalopathie: ziekte van de lever
• Encefalopathie van Wernicke door een tekort aan vitamine B1 of overmatig alcoholgebruik
• Postanoxische encefalopathie: verwardheid of zelfs coma door gebrek aan zuurstof
• Hypertensieve encefalopathie komt vooral voor bij hoge bloeddruk
• Infantiele encefalopathie : slechte spierspanning en spierbeheersing
• Ziekte van Creutzfeldt-Jakob: geheugenverlies, stijfheid, onwillekeurige beweging, veelal dodelijk
• Ziekte van Gerstmann-Sträussler-Scheinker: trillen, dementie, overlijden
• Kuru: trillende spieren, vroeg dement, snel overlijden
• Boviene spongiforme encefalopathie (BSE): gekkekoeienziekte: variant van de ziekte van Creutzfeldt-Jakob
• Fatale familiale insomnie: complete slapeloosheid, uiteindelijk sterfte
• Scrapie of schuurziekte: hersenziekte bij schapen, verwant aan BSE

Een hersenziekte kan mild zijn waardoor de patiënt er redelijk mee kan leren leven. Ook kan de hersenziekte van tijdelijke aard zijn en uiteindelijk volledig verdwijnen. Bij ernstige vormen kan een hersenziekte ook dodelijk verlopen, soms zelfs binnen zeer korte tijd.

Oorzaken

De oorzaken voor een hersenziekte zijn zeer divers. Tijdens de geboorte kan er zuurstofgebrek ontstaan met een hersenziekte als gevolg, maar ook door een trauma kan zuurstofgebrek ontstaan. Soms is een bacterie of een virus de veroorzaker. Alcohol end drugs kunnen ook veel schade aanrichten. Een hoge bloeddruk wordt vooral bij hypertensieve encefalopathie gezien. Een ernstige leveraandoening waarbij giftige stoffen niet voldoende worden uitgescheiden, zorgt ervoor dat deze giftige stoffen schade aan de hersenen aanrichten. Ook een loodvergiftiging kan hiertoe bijdragen. Zwaar hersenletsel is ook een veroorzaker van een hersenziekte. Bij een ernstig zuurstofgebrek sterven teveel hersencellen af. Ernstig zuurstoftekort kan ontstaan na verdrinking of na een hartstilstand of ademstilstand waarbij reanimatie is toegepast.

In het geval van Fatale familiale insomnie is deze overerfbaar, dit wil zeggen dat nakomelingen de ziekte kunnen krijgen via hun ouders. Deze zeer zeldzame ziekte uit zich in slapeloosheid waarbij de patiënt niet slaapt en uiteindelijk sterft.

Behandeling

De behandeling richt zich op het wegnemen van de oorzaak zoals in geval van drugs-of alcoholgebruik, het toedienen van zuurstof, medicijnen voorschrijven, fysiotherapie. Het gaat hier vooral om de vorm van hersenziekte, iedere vorm heeft een andere behandeling nodig. In sommige gevallen is behandeling niet zinvol en zal de patiënt soms zeer snel overlijden. Andere vormen van hersenziekte zijn vrij eenvoudig te behandelen en vaak ook van tijdelijke aard.

De zeldzame hersenziekten zijn zeer moeilijk te behandelen omdat hier weinig over bekend is. Hoe zeldzamer een ziekte, hoe moeilijk het is om meer inzicht hierin te krijgen. Ziekten die overdraagbaar zijn door dieren zoals BSE zijn zeer gevaarlijk, omdat deze zich makkelijk verspreiden en bij de mens in grote getallen hersenziekten kunnen veroorzaken.