COPD is een ernstige chronische longziekte

In 2018, zijn er in Nederland zo ongeveer 593.000 mensen met COPD, waarvan 302.600 mannen en 290.400 vrouwen. De verwachtingen zijn, dat in de periode van 2015 tot 2040 dit aantal nog met 36% verder zal stijgen. COPD is een ernstige chronische longziekte, die tot sterfte kan leiden en die, naar de leeftijd toeneemt, meer mannelijke slachtoffers treft dan vrouwelijke. De mogelijke oorzaken die worden gegeven zijn: roken, aanleg en luchtverontreiniging.

Chronic Obstructive Pulmonary Disease ofwel COPD

COPD is een chronische longziekte waarbij de luchtwegen vernauwd zijn en/of de longen beschadigd kunnen raken. De schade is blijvend want eenmaal beschadigde delen kunnen niet meer genezen. Behandeling is noodzakelijk zodat kan worden voorkomen dat de ziekte een stadium bereikt waarbij de kracht van de ademspieren afnemen en de longfunctie met meer dan de helft terugneemt.

COPD is een verzamelnaam van twee aandoeningen

Chronische Bronchitis

Bronchitis is op zich niet iets waarvan je moet schrikken als de arts deze diagnose stelt. Acute bronchitis komt redelijk vaak voor en kun je zien als een griep of verkoudheid. Het gaat dan ook meestal met een week of twee weer over en verder is er niets aan de hand. Anders wordt het wanneer de bronchitis chronisch is geworden, want dan zijn de bronchiën, dit zijn de vertakkingen van de luchtpijp naar de longen toe, blijvend ontstoken en maakt het lichaam ten gevolge daarvan meer en dikker slijm aan waardoor het ademhalen bemoeilijkt wordt. Je gaat meer hoesten en raakt steeds vaker benauwd. Je krijgt steeds minder energie en altijd ben je heel snel moe.

Longemfyseem

Bij longemfyseem gaat het om de longblaasjes die zich in de longen zelf bevinden. In feite zitten ze aan het einde, van de zich steeds meer verkleinende vertakkingen, van de bronchiën die de longen ingaan. We hebben er miljoenen van. Ze liggen in een netwerk van hele kleine bloedvaatjes die er voor zorgen dat zuurstof in het lichaam kan worden verspreidt en tegelijkertijd neemt het de afvalstoffen vanuit het lichaam weer op dat vervolgens via de longen weer uitgeademd wordt (kooldioxide). Wanneer de longblaasjes beschadigd zijn en in aantal afnemen komen de longen in de problemen en vermindert de longfunctie waardoor ademnood ontstaat. Je wordt benauwd en moe.

Wanneer ga je nadenken over COPD. Wat kunnen de oorzaken zijn

Roken
Als je rookt moet je altijd alert zijn! Roken is een directe aanslag op de longen. Roet en stofdeeltjes stapelen zich langzaam maar zeker steeds meer op tussen de longblaasjes waardoor het gezonde evenwicht verstoord wordt met de kans op een verkeerde celdeling waardoor kanker ontstaat.

Aanleg
COPD kan ook het gevolg zijn van een erfelijke vorm die al langer in je familie voorkomt. Het gaat hierbij om een eiwit genaamd Alpha-1. Het is een aangeboren afwijking waarbij het lichaam dit benodigd eiwit niet aan kan maken of deze niet goed werkt. Het is juist nodig als bescherming voor de longen. Het komt niet heel erg veel voor maar toch, op dit moment in 2018, nog wel bij 5000 tot 10.000 mensen in Nederland bij wie de ziekte zich vóór het 45ste jaar geopenbaard heeft.

Luchtverontreiniging
In de maand mei van 2018 heeft The World Health Organization(WHO) bekend gemaakt dat er ieder jaar miljoenen mensen sterven, vroegtijdig, door luchtvervuiling. De Europese commissie maakt zich ernstige zorgen over de luchtkwaliteit bij ons in Nederland. Vooral kleine kinderen zijn daar erg gevoelig voor omdat hun immuunsysteem nog niet volledig ontwikkeld is, maar uiteraard heeft dit ook een enorme invloed op mensen met aanleg voor longziekten en/of mensen met aangetaste longen door het roken. Milieudefensie laat weten dat luchtverontreiniging als doodsoorzaak op nr.3 staat.

Wees er zo vroeg mogelijk bij

Het is heel belangrijk om er zo vroeg mogelijk bij te zijn om het proces zo snel mogelijk aan te pakken zodat de ziekte zich misschien nog kan stabiliseren. Dit ís mogelijk maar dan moeten er wel een aantal 'leefregels' worden in acht worden genomen. Heb je het ook snel benauwd en ben je vaak moe dan is een controle bij de arts wel verstandig. Wanneer COPD in het beginstadium kan worden behandeld met medicatie die de luchtwegen verwijden en zoveel mogelijk ontstekingen van de luchtwegen tegengaan, kan de ziekte zich stabiliseren en is het zelfs mogelijk dat het nooit verder gaat. Daarvoor is dan wel de inzet van de patiënt nodig. Wanneer je volgens de leefregels van COPD leeft en je levensstijl aanpast dan hoeft je leven niet zo heel anders te verlopen dan dat van je leeftijdsgenoten. Wanneer je een ‘roker’ bent dan zal dát het eerste zijn dat je moet opgeven.

De symptomen

Eén van de eerste symptomen die zich voordoen is hoesten. Zeker bij de rokers onder ons staan we er dan niet altijd even snel bij stil maar het zogenaamde ‘rokershoestje’ is één van de eerste symptomen. Verder kun je, vooral in de ochtend, ook last krijgen van slijm ophoesten. Je krijgt last van vermoeidheid en merkt dat je de trap moeilijk op kan komen en inspanningen matten je helemaal af. Je krijgt last van sterke geuren, zoals uitlaatgassen, verfluchtjes, parfum en zelfs mist, omdat de luchtwegen sneller geprikkeld worden en het kan ook zijn dat je gaat afvallen. Wacht je te lang, dan kan het zelfs zo zijn dat aankleden je nog moeite kost. Sowieso ga je merken dat je benauwd wordt zodra je je gaat inspannen. Wanneer je last hebt van deze verschijnselen ga dan naar de dokter om je te laten onderzoeken want eenmaal beschadigde longen kunnen nooit meer herstellen.

COPD en astma, de verschillen

Wanneer de arts nog geen diagnose heeft gesteld kan men de symptomen van COPD nog wel eens verwarren met die van astma. Deze lijken namelijk op elkaar. Ook een astmapatiënt heeft last van een chronische ontsteking van de luchtwegen en gaat daardoor hoesten en is kortademig. Het grote verschil is echter dat astmapatiënten soms klachtenvrij kunnen zijn terwijl dit bij COPD niet voor komt. Astma hoeft in de loop der tijd niet te verergeren maar COPD doet dit vaak wel. Zéker wanneer het nog niet behandeld wordt.

Schadebeperking

Om de schade aan de longen zoveel mogelijk te beperken kun je zelf ook een aantal leefregels in acht houden:

• In ieder geval stoppen met roken
• De weerstand en zo de conditie verhogen, dus bewegen
• Gebruik van volwaardige voeding
• Ontwijk plaatsen en ruimten waar prikkelende stoffen zijn
• Neem altijd en ook zoveel mogelijk op vaste tijden je medicatie in

Behandeling

Voor de behandeling van COPD kan men gewoon bij de eigen huisarts terecht. Hij zal daarvoor medicijnen zoals luchtwegverwijders voorschrijven, evenals ontstekingsremmers. Wanneer men toch een ontsteking aan de luchtwegen krijgt kan dit veroorzaakt zijn door een virus maar ook door een bacterie. In het geval dat het gaat om een bacterie wordt er dan antibiotica voorgeschreven.

Luchtwegverwijders helpen direct. Ze laten de spieren van de luchtwegen ontspannen zodat ze wijder worden en je dus weer beter kunt ademhalen en de benauwdheid wordt opgeheven. Dit is dan ook gelijk het enige wat ze doen.

Ontstekingsremmers zijn er, zoals het woord al zegt, om ontstekingen af te remmen en/of te voorkomen. In dit geval dus ontstekingen aan de luchtwegen. Jammer genoeg werken deze bij COPD niet zo actief als bij bijvoorbeeld astma, maar ze zijn wel nodig en worden gedurende langere tijd gebruikt. Ook als er geen klachten zijn. Zo zorgen ze ervoor dat slijmvorming wordt voorkomen en het slijmvlies minder snel opzwelt en ontstekingen onder controle blijven.

Meer informatie over de verschillende medicijnen die worden gebruikt en over hoe je moet omgaan met een inhalator vind je op de website astma-copd.nl.