Hyperglycemie en hypoglycemie: acute ontsporing bij diabetes

Diabetespatiënten moeten altijd op hun hoede zijn om te voorkomen dat ze te maken krijgen met ontregelingen. Het is belangrijk voor mensen met suikerziekte om de symptomen te herkennen om ontsporing van hun ziekte te voorkomen. Wanneer een ontregeling niet tijdig wordt herkend, kan de patiënt in coma raken of in het ergste geval doodgaan. Er kan sprake zijn van hyperglycemie of hypoglycemie.

Hyperglycemie bij diabetes type 1

Oorzaken

Er wordt gesproken over hyperglycemie of een hyper bij patiënten met diabetes type 1 wanneer de bloedglucosewaarden te hoog zijn. Aan hyperglycemie kunnen verschillende oorzaken ten gronde liggen, zoals het spuiten van te weinig insuline, het te weinig bewegen of het doormaken van een infectieziekte. Bij een griep heeft een patiënt vaak meer insuline nodig. Ook bij weinig eetlust tijdens een infectieziekte kan meer insuline nodig zijn. Andere oorzaken zijn het gebruik van plastabletten met thiazide en stress.

Klachten en behandeling

Symptomen die wijzen op hyperglycemie bij diabetes type 1 zijn dorst, veel drinken, veel plassen, afvallen en jeuk. Die klachten verergeren als de hyperglycemie niet tijdig wordt ontdekt. Het lichaam gaat dan verzuren. Dit is te herkennen aan klachten als een versnelde ademhaling, rode wangen, suffig worden, pijn in de buik en een acetongeur. In deze fase wordt een patiënt vrijwel altijd in het ziekenhuis opgenomen. De behandeling bestaat uit het toedienen van vocht en het geven van insuline via een infuus. Hyperglycemie is makkelijk na te gaan door het aantal ketonen in de urine te onderzoeken.

Hyperglycemie bij diabetes type 2

Klachten

De klachten van hyperglycemie bij patiënten met diabetes type 2 zijn grotendeels gelijk aan hyperglycemie bij patiënten met diabetes type 1. Hyperglycemie bij patiënten met type 2 verloopt alleen langzamer. Patiënten met diabetes type 2 krijgen niet te maken met verzuring, maar met uitdroging van de lichaamsweefsels. Een patiënt met hyperglycemie verliest liters vocht.

Behandeling

Personen met ernstige hyperglycemie worden in het ziekenhuis opgenomen en krijgen insuline via een infuus toegediend. Het toedienen van vocht gebeurt geleidelijk om het hart niet te veel te belasten. Oorzaken voor hyperglycemie bij patiënten met diabetes type 2 kunnen heel divers zijn en bestaan onder meer uit het te weinig injecteren van insuline, niet voldoende bewegen, andere ziektes, een hersenbloeding, een hartinfarct, stress en het gebruik van prednison of plastabletten.

Hypoglycemie

Daling van bloedglucosegehalte

Men spreekt van een hypoglycemie wanneer het bloedglusegehalte fors zakt, waardoor klachten optreden. Hypoglycemie treedt het vaakst op wanneer de patiënt niet tijdig eet. Andere oorzaken zijn een hoge temperatuur buiten, niet genoeg eten of het spuiten van een teveel aan insuline. Wanneer het bloedglucosegehalte flink zakt, uit zich dit in verschillende klachten. Op dat moment is er sprake van een hypo.

Klachten

De klachten kunnen divers zijn. Vaak begint het met zweten, rillen, het hebben van honger, het voelen van kriebels in de mond of het doormaken van een gedragsverandering. Diabetici moeten altijd rekening houden met het feit dat ze een hypo kunnen krijgen. Bij een middelmatige hypo kan de diabetespatiënt zelf ingrijpen door snel suikers in te nemen, zoals druivensuiker of suikerklontjes. Om nieuwe problemen te vermijden is het belangrijk om daarna iets te eten met koolhydraten die geleidelijk in het lichaam worden opgenomen, zoals een boterham.

Ingrijpen door deskundigen

Wanneer een patiënt zelf niet meer in staat is in te grijpen dient 112 te worden gebeld. Een deskundig iemand (zoals een ambulancebroeder of een arts) dient dan een bepaalde hoeveelheid glucose in het bloedvat te spuiten. Deskundigen raden met klem af om een bewusteloos iemand suikerwater te laten drinken. Wel kan eventueel een kleine hoeveelheid honing in de mond tegen de wangen worden gesmeerd in afwachting van de komst van de ambulance. Het slijmvlies in de mond neemt hieruit een beetje glucose op. Na het toedienen van glucose door een deskundige wordt de patiënt snel wakker. Als dit niet het geval is ligt er mogelijk een andere oorzaak ten gronde aan het verlies van bewustzijn. Dat zal in het ziekenhuis moeten worden onderzocht.

Voorbereiden op hypo

Diabetici dienen zich er van bewust te zijn dat een hypo altijd kan optreden. Zij kunnen zich daarop voorbereiden door altijd zakjes met druivensuiker of suikerklontjes bij zich te dragen. Een armband met daarop het woord diabetes en de medicijnen die worden gebruikt kunnen medici helpen bij een snelle behandeling.