Medicatie tijdens de zwangerschap

Tijdens de zwangerschap is het verplicht de bijsluiter van alle medicatie die je wil gebruiken, aandachtig door te nemen. Het is namelijk zo dat bepaalde medicamenten tijdens de zwangerschap verboden zijn omdat ze de foetus ernstige schade kunnen berokkenen. Voor de meest voorkomende zwangerschapskwaaltjes som ik op welke medicatie wel toegestaan is. Omdat elke persoon verschillend is, is het nog steeds aan te raden eerst je huisdokter te raadplegen vooraleer over te gaan tot medicatie inname.

Medicatie of niet?

Voor je start met het nemen van medicatie, ga je na of het wel nodig is dat je medicatie neemt. Misschien is het een klein ongemak en wacht je liever het herstel af. Geen medicatie innemen is nog steeds beter. Indien het toch geen onschuldig ongemak is, ga je misschien beter naar je huisdokter en laat je de juiste medicatie voorschrijven. Hij of zij zal afwegen welke medicatie noodzakelijk is om het ongemak te verhelpen versus de beste belangen van moeder en kind.

Wanneer medicatie tijdens zwangerschap schadelijk?

De ingenomen medicatie wordt door het lichaam van de moeder opgenomen en doorheen de placenta afgegeven aan de foetus. De dosis van de ingenomen medicatie kan daarom een groot effect hebben op het al dan niet schadelijk zijn voor de foetus. Deze is trouwens nog zeer klein ten opzichte van het lichaam van de moeder.
De medicatie zal het meest schadelijk zijn wanneer de orgaanontwikkeling van de foetus plaatsvindt. De orgaanontwikkeling start ongeveer op dag 17 na de bevruchting en eindigt na ongeveer 70 dagen of beter gezegd na 12 weken. Daarvoor en daarna veronderstelt men dat de inname van medicatie minder gevaarlijk is voor de foetus. Toch geldt de algemene regel dat de inname van medicatie ten allen tijden dient vermeden te worden indien mogelijk.

Ook de natuurlijke geneesmiddelen zoals kruiden en voedingsupplementen dienen vermeden te worden, ook al lijken deze gezonder te zijn. Het probleem hierbij is dat deze middelen niet getest zijn via wetenschappelijk onderzoek en er ook weinig of geen betrouwbare informatie over terug te vinden is.

Toegelaten medicatie

In onderstaande tabel, geef ik een overzicht van medicatie die wel of niet toegestaan is tijdens de zwangerschap.

(*: te weinig gegevens beschikbaar)

Foliumzuur

Foliumzuur is een oplosbaar vitamine van het B-complex. Tijdens de zwangerschap is de nood aan foliumzuur erg hoog en de inname van dit vitamine zou het risico op een kind met open rug (spina bifida) sterk verminderen. Het probleem is dat de meeste zwangere vrouwen pas met foliumzuursuppletie beginnen als de belangrijke periode reeds verstreken is. Het is dus belangrijk met de inname reeds te beginnen indien er een kinderwens is. Dit is 0,5mg foliumzuur van 4 weken voor conceptie tot 10 weken na de laatste menstruatie.

Fenol en kamfer

Gebruik geen zalven die fenol of kamfer bevatten aangezien deze gevaarlijk zijn tijdens de zwangerschap. Eveneens niet opsmeren tijdens de periode van borstvoeding tenzij de dokter anders beslist. Oogdruppels zijn toegestaan. Door het kort dichtdrukken van de traanbuis gedurende drie minuten, kan de opname in het lichaam verminderd worden.

Hyperemesis Gravidarum

Ongeveer 50 tot 90% van alle zwangere vrouwen, ondervinden misselijkheid en moeten overgeven tijdens de zwangerschap. Het staat ook beter gekend als ochtendmisselijkheid, hoewel de misselijkheid gedurende de hele dag kan voorvallen en zelfs een hele dag kan duren. Ochtendmisselijkheid komt voor tussen de vijfde en de achttiende week van de zwangerschap. Bij een klein percentage van de zwangere vrouwen kan het fenomeen van ochtendmisselijkheid langer duren.

Enkele vrouwen hebben een zware vorm van ochtendmisselijkheid, kunnen geen eten of drinken binnenhouden en wegen minder dan voor ze zwanger werden. Deze zware vorm wordt Hyperemesis Gravidarum genoemd. Ze lopen het zware risico van dehydratatie op en blijven gedurende de hele zwangerschap onder toezicht van een dokter.

Om de symptomen van misselijkheid te verminderen, is het aangeraden meerdere kleine maaltijden tot zich te nemen. Indien dit niet helpt, kan je een dokter raadplegen om medicatie te laten voorschrijven. Veel gebruikte medicatie hiervoor is Phenergan® (promethazine), Compazine®, Tigan® of Reglan®. Phenergan® en Compazine® mogen nooit samen ingenomen worden. Een ander heel sterk medicament tegen braken en misselijkheid is Zofran® en werd oorspronkelijk ontworpen voor chemotherapie patiënten. Toch deze blijkt eveneens veilig te zijn voor inname tijdens de zwangerschap.