Voedingssupplementen tijdens de zwangerschap

Wil je zwanger worden? “Foliumzuur slikken!” zal dan een veelgehoord advies zijn. Maar waarom is foliumzuur zo belangrijk tijdens de zwangerschap? En hoe zit dat dan met andere voedingssupplementen?

De rol van voeding tijdens de zwangerschap

Voeding tijdens de zwangerschap heeft op diverse manieren invloed op de ontwikkeling van de baby. Een gezonde voeding zorgt ervoor dat de moeder zelf gezond is, wat bijdraagt aan een gezonde zwangerschap en bevalling. Daarnaast vormt de moeder gedurende de zwangerschap dé bron van alle voedingsstoffen van de baby. Wat de moeder eet of juist niet eet heeft invloed op de groei en ontwikkeling van het ongeboren kind. Bovendien legt een goede voeding tijdens de zwangerschap de basis van de verdere ontwikkeling van het kind na de bevalling. Een gezonde, evenwichtige voeding is dus van groot belang.

Het belang van foliumzuur tijdens de zwangerschap

Enkele tientallen jaren geleden werd ontdekt dat foliumzuur, ook wel vitamine B11 genoemd, een belangrijke bijdrage levert aan het voorkomen van spina bifida (open ruggetje) bij kinderen. Ook speelt foliumzuur een rol bij de kans op andere neurale buis defecten met bijbehorende gevolgen (zoals hazenlip en anencefalie). Tijdens de zwangerschap is de behoefte van het lichaam aan foliumzuur sterk vergroot, waardoor er van nature vrij snel een tekort aan foliumzuur kan ontstaan. Artsen raden daarom aan om in de periode voor en de eerste maanden van de zwangerschap een voedingssupplement met foliumzuur te slikken, om de vergrote behoefte aan deze vitamine op te kunnen vangen.

Het belang van andere voedingssupplementen tijdens de zwangerschap

Talloze onderzoeken raden een voedingssupplement foliumzuur aan vlak voor en tijdens de zwangerschap. Maar hoe zit dat nu met andere voedingssupplementen? Welke invloed hebben zij op de ontwikkeling van de ongeboren baby?

IJzer voedingssupplement

IJzertekort blijkt een van de meest voorkomende voedingstekorten bij zwangere vrouwen te zijn. Chronisch ijzertekort kan leiden tot bloedarmoede. De World Health Organization schatte in 2008 dat bijna 42% van de zwangere vrouwen bloedarmoede heeft. Er is sprake van bloedarmoede wanneer het Hb gehalte in het bloed lager dan 110 g/L is. IJzertekort en bloedarmoede blijken ernstige gevolgen voor de baby te kunnen hebben. Zo blijkt ijzertekort gedurende de zwangerschap een negatieve invloed te hebben op de cognitieve vaardigheden en de lichamelijke groei, zowel op korte als lange termijn. Deze gevolgen lijken onomkeerbaar te zijn. Ook is de kans op een vroeggeboorte en een laag geboortegewicht groter en blijken de kinderen vatbaarder voor infecties. Een te hoog ijzergehalte in het bloed van de moeder (boven 130 g/L) blijkt de kans op een vroeggeboorte en laag geboortegewicht echter ook te vergroten. Wanneer je een ijzersupplement slikt, is het dus verstandig je bloedwaarden regelmatig te laten controleren.

Zink voedingssupplement

Zink speelt tijdens de zwangerschap een belangrijke rol bij diverse belangrijke processen, zoals celdeling en celdifferentiatie. Ook heeft het invloed op de melkproductie en melkafscheiding bij de moeder na de bevalling. Een ernstig tekort aan zink tijdens de zwangerschap en borstvoeding kan leiden tot diverse foetale afwijkingen, foetale dood, groeiachterstand bij de ongeboren baby en levensgevaarlijke complicaties tijdens de zwangerschap en bevalling. Hoewel ongeveer 82% van de zwangere vrouwen onvoldoende zink binnenkrijgt, is een ernstig zinktekort zeer zeldzaam. Het slikken van een voedingssupplement zink tijdens de zwangerschap lijkt geen positieve effecten op de gezondheid te hebben. Het lijkt er op dat het lichaam zich tijdens de zwangerschap aan het zinktekort aanpast, waardoor dit geen nadelige gevolgen de ongeboren baby heeft.

Calcium voedingssupplement

Aandoeningen gerelateerd aan een te hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap (zoals zwangerschapsvergiftiging of pre-eclampsie) komen redelijk vaak voor en vormen de op een na belangrijkste doodsoorzaak onder zwangere vrouwen. Er lijkt een verband te zijn tussen de calcium inname en het ontwikkelen van een hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap: hoe lager de calcium inname, hoe groter de kans op een te hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap. Een voedingssupplement calcium tijdens de zwangerschap blijkt de kans op zwangerschapsvergiftiging te verkleinen, evenals de kans op een vroeggeboorte. Deze positieve effecten worden echter voornamelijk gevonden bij vrouwen met een onvoldoende calcium inname tijdens de zwangerschap.

Voedingssupplementen tijdens de zwangerschap: noodzakelijk?

Naar de effecten van extra inname van foliumzuur, ijzer, zink en calcium is redelijk wat onderzoek gedaan, waardoor er redelijk betrouwbare uitspraken gedaan kunnen worden. Naar de effecten van andere voedingssupplementen tijdens de zwangerschap is onvoldoende onderzoek gedaan. Het lijkt dat het voedingssupplement foliumzuur het enige voedingssupplement is dat echt noodzakelijk is. Ook een voedingssupplement ijzer is voor veel zwangere vrouwen aan te raden, hoewel men zeer voorzichtig moet zijn in verband met het gevaar van overdosering. Zink lijkt niet noodzakelijk, het zwangere lichaam lijkt hier in de meeste gevallen zelf een oplossing voor gevonden te hebben. Een voedingssupplement calcium lijkt alleen aan te raden voor vrouwen die van nature erg weinig calcium binnen krijgen.

Deze resultaten benadrukken het belang van een gezonde, gevarieerde voeding tijdens de zwangerschap. Hiermee krijgt je als zwangere vrouw in principe voldoende van alle nuttige voedingsstoffen binnen. Een voedingssupplement foliumzuur lijkt echter altijd aan te raden. Twijfel je of je voeding wel gevarieerd genoeg is en of een voedingssupplement – welke dan ook – noodzakelijk is? Overleg met je arts, deze kan je eventueel doorsturen naar een voedingsdeskundige.