De wachtweken na een vruchtbaarheidsbehandeling IUI/IVF/ICSI
Na een periode van het stimuleren van de follikels (injecteren met hormonen), meerdere ziekenhuisbezoeken voor het maken van echo`s, een follikelpunctie (IVF/ICSI), een positieve uitslag van de follikelpunctie en de embryoplaatsing of in het geval van IUI een inseminatie, volgen dan uiteindelijk de spannende wachtweken. Voor de meeste paren is dit de meest stressvolle fase uit de behandeling. We voelen van alles in ons lichaam of we voelen juist helemaal niets. Wanneer mogen we gaan testen en welke klachten of verschijnselen kunnen tijdens deze weken voorkomen? Is het een voorbode van goed of slecht nieuws? Het antwoord laat voor de meeste paren eindeloos lang op zich wachten. Wanneer dan eindelijk de dag aanbreekt waarop de zwangerschapstest gedaan mag worden, weten we het zeker. Wij zijn zwanger of het is (wederom) niet gelukt.
Symptomen/Klachten tijdens de wachtweken
De meeste spanningen ontstaan door de symptomen/klachten welke vaak doen vermoeden dat het nu echt raak moet zijn. Als dit dan niet het geval blijkt, is de teleurstelling des te groter. Bij zowel een IUI behandeling als bij een IVF/ICSI behandeling krijgt u hormonen welke de eisprong opwekken. Dit noemt men ook wel een ovulatie-inductie. In de meeste gevallen is dit Pregnyl®, welke u spuit in 5.000 eenheden of in 10.000 eenheden. De werkzame stof in Pregnyl® is HCG (humaan choriongonadotrofine), hetzelfde stofje waardoor een zwangerschapstest aangeeft dat u zwanger bent. Het is dus niet vreemd dat veel vrouwen zwangerschapssymptomen ervaren tijdens de wachtweken en zelfs in deze weken positief testen. Echter zegt dit nog niets over het feit of u wel of niet daadwerkelijk in verwachting bent. Na maximaal 10 dagen is de Pregnyl® 5.000 EH uit het bloed. Pregnyl® 10.000 EH is na maximaal 14 dagen uit het bloed. Voor deze periode is het af te raden een zwangerschapstest te doen, omdat de kans groot is dat deze nog positief is door de HCG uit de Pregnyl®. De teleurstelling is dan alleen maar groter als later blijkt dat de test toch negatief is. Kunt u echt niet wachten om te testen, doe dit dan in ieder geval na deze 14 dagen.
De meest voorkomende symptomen/klachten tijdens de wachtweken
Lichamelijk
- Grote en/of pijnlijke borsten/tepels
- Buikpijn
- Rugpijn (onderrug)
- Licht bloedverlies (korte periode)
- Duizelingen
- Hoofdpijn
- Honger/Eetbuien
- Misselijk
- Moe
- Veel plassen/ gevoelige blaas
- Geprikkelde darmen
Geestelijk
- Stemmingswisselingen
- Verdriet
- Boosheid
- Angst
- Onzekerheid
- Stress
- Jaloezie
Tussentijds (licht) bloedverlies komt regelmatig voor en is niet iets om u direct zorgen over te maken. Het kan een innestelingsbloeding zijn of het begin van een menstruatie. In het laatste geval zal het bloedverlies toenemen. Het verschilt heel erg per persoon wanneer iemand gaat menstrueren na een vruchtbaarheidsbehandeling. Gemiddeld worden de meeste vrouwen tussen de zeven en twaalf dagen na de terugplaatsing of inseminatie ongesteld, echter zijn er ook hierbij altijd uitzonderingen. Tot de dag waarop er getest mag worden, zal het dus spannend blijven en kan niemand u met zekerheid vertellen of het wel of niet gelukt is.
Wanneer u twijfelt over symptomen/klachten, veel pijn ervaart of andere vragen heeft die u ongerust maken, u mag altijd het fertiliteitscentrum/ziekenhuis bellen met u vragen.
Wanneer een zwangerschapstest doen
Het advies verschilt per ziekenhuis/fertiliteitscentrum, maar over het algemeen wordt aangeraden om 16 tot 18 dagen na de punctie een zwangerschapstest te doen. Dit is dan ongeveer 12 tot 14 dagen na de terugplaatsing en 18 tot 20 dagen na een ovulatie-inductie.
Mogelijkheden omgaan met stress tijdens de wachtweken
Hoe om te gaan met de spanningen tijden de wachtweken? Onzekerheid is de grootste stressfactor. Om deze te beperken kunt u op zoek gaan naar antwoorden op de vragen die u bezighouden. Met de informatie op deze site zijn de meeste vragen wellicht beantwoord, maar zeker niet alle vragen.
Want hoe om te gaan met de stress? Hoe ervaren anderen de wachtweken? Welke (overige) klachten ervaren andere vrouwen? Welke reacties krijgen andere paren uit hun omgeving? Hoe regelen andere vrouwen het inbrengen van de vaginale capsules (Utrogestan®) in combinatie met werk of sociale gelegenheden? Wat eten en drinken andere vrouwen bewust niet tijdens de wachtweken? Het is goed om te weten dat er speciaal forums zijn waar vrouwen en partners ervaringen kunnen delen.
Wachtweken en voedingsmiddelen
Alcohol, roken en drugs worden absoluut afgeraden voor en tijdens de behandeling. Wat betreft cafeïne (koffie, thee, cola) is het advies dit te beperken tot enkele (bij voorkeur max. 1) kopje(s) koffie of thee per dag. Meer cafeïne heeft een negatief effect op uw zwangerschapskans. Gezonde voeding vermindert het risico op aangeboren afwijkingen. Het is dus belangrijk om gezond en gevarieerd te eten. Daarnaast is het advies om na terugplaatsing van een embryo voedingsmiddelen welke worden afgeraden tijdens een zwangerschap ook te laten staan (rauw vlees/eieren/melk).
Wachtweken en sporten
Overmatig sporten kan negatief uitwerken op vruchtbaarheid, echter regelmatig sporten is prima. Het kan voorkomen dat u na een terugplaatsing angstig bent om te sporten. Lichaamsbeweging is wel heel gezond, dus u zou bijvoorbeeld in plaats van fanatiek fitnessen een paar keer in de week een flinke wandeling kunnen maken. Lichaamsbeweging is naast gezond ook goed tegen de stress.
Wachtweken en foliumzuur
Het advies is om zeker vier weken voor het starten met de vruchtbaarheidsbehandeling met het slikken van foliumzuur te beginnen. Tijdens de behandeling en ook de wachtweken slikt u deze gewoon door. Na tien weken zwangerschap kunt u stoppen met het gebruik van foliumzuur.
Wachtweken en Utrogestan®
Op de dag van de punctie start u met het vaginaal inbrengen van de Utrogestan® bolletjes. De arts of verpleegkundige heeft u als het goed is na de punctie aangegeven hoe laat u de eerste bolletjes gaat inbrengen en hoeveel keer per dag u dit moet doen. Wanneer kunt u stoppen met het inbrengen van de Utrogestan® bolletjes? U blijft deze gebruiken tot de dag waarop u een zwangerschapstest mag doen. Indien u tussentijds bent gaan menstrueren kunt u in overleg met het fertiliteitscentrum eerder stoppen. Het kan zijn dat u door het gebruik van de Utrogestan® en Pregnyl® niet uit uzelf gaat menstrueren, ook in dit geval kan alleen een zwangerschapstest hierover zekerheid geven. Als deze test negatief is en u stopt met de Utrogestan bolletjes, moet de menstruatie binnen enkele dagen op gang komen. Is dit laatste niet het geval, neemt u dan contact op met het fertiliteitscentrum.
Enkele tips om de wachtweken door te komen
Psychisch zijn deze weken over het algemeen het zwaarst. De onzekerheid is slopend voor zowel de vrouw als haar partner. U heeft op wat wijzigingen in uw levensstijl en het tijdig inbrengen van de Utrogestan® bolletjes, weinig invloed op de uitkomst van de vruchtbaarheidsbehandeling.
Als laatste nog enkele tips wat u zelf nog kan doen om deze weken door te komen, want wachten oftewel de tijd lijkt deze weken vaak niet op te schieten.
Werk
Door te blijven werken, heeft u minder tijd om te piekeren en blijft u in een ritme.
Sport
Uiteraard niet te fanatiek, maar regelmatig lichaamsbeweging is de manier om stress te verminderen. Gezond voor lichaam en geest.
Hobby`s
Helpen niet alleen te ontspannen, maar zijn ook een fijne afleiding. Probeer eens een workshop schilderen, breien, cup cakes bakken of maak mooie fotoboeken van de vakantie. Creatief bezig zijn is niet alleen heel ontspannend, maar kan ook nog eens heel leuk zijn waardoor de tijd voorbij vliegt.
Dagboek
Deze periode is voor veel paren een emotionele periode. U kunt gevoelen hebben van boosheid, jaloezie, verdriet en onmacht. Maar ook wat u lichamelijk voelt, kan allerlei onzekerheid met zich mee brengen. Het wil dan ook zeker helpen om al deze gevoelen en ontwikkelen van u af te schrijven in bijvoorbeeld een dagboek. Ook kan het prettig zijn om bij een eventuele volgende behandeling terug te lezen of bepaalde klachten en gevoelens bekend zijn van de vorige poging.
Informatiebijeenkomst(en)
Ziekenhuizen hebben regelmatig informatiebijeenkomsten over vruchtbaarheidsbehandelingen. Tijdens deze bijeenkomsten krijgt u niet alleen informatie welke nuttig kan zijn, maar heeft u ook de gelegenheid vragen te stellen en kunt u in contact komen met lotgenoten.
Familie, vrienden en collega`s van (echt)paren in een behandeling
Wat kunt u als familie, vriend of collega betekenen voor het (echt)paar in een vruchtbaarheidsbehandeling. Het kan een gevoelig onderwerp zijn en voor de naaste omgeving welke vaak niet bekend zijn met deze behandelingen kan het dan ook moeilijk zijn hiermee om te gaan. Hieronder informatie en tips uit ervaringen van meerdere paren, waar u wellicht uw voordeel mee kunt doen.
Er zijn paren die de hele behandeling liever samen beleven, zonder dat de omgeving het weet. Dit is echter vaak bijna niet te doen in verband met werk en sociale gelegenheden. De meeste paren kiezen er mede daarom vaak voor de (naaste) omgeving erbij te betrekken of in te lichten. Het kan fijn zijn om erover te praten en vaak neemt dit ook spanningen weg op het gebied van planning en verantwoording afleggen. Echter kan het soms ook juist tot onbegrip en irritatie lijden als men met de beste bedoelingen de succesverhalen van bijvoorbeeld een bekende met dit paar wil delen. Iedere situatie is anders. Loslaten betekent niet per definitie dat iemand ook in verwachting raakt. Er spelen bij fertiliteit (vruchtbaarheidsproblemen) vaak meerdere factoren mee, welke ook (zelfs vaak) gezondheidsfactoren zijn. Daarom is het belangrijk om vooral goed te luisteren en voorzichtig te zijn met deze verhalen en/of goed bedoelde adviezen. Vooral een luisterend oor en een stukje begrip is wat veel paren kunnen gebruiken tijdens deze periode.
Ook kan het voorkomen dat u (of iemand in uw naaste omgeving) in verwachting raakt en u het moeilijk vindt dit aan het paar te vertellen. Hoe lastig dit ook is, vertel het net zo snel als u gedaan zou hebben als dit paar deze problemen niet had gehad. Ze moeten het toch een keer vernemen en hoe langer u hiermee wacht, hoe meer het paar het gevoel kan krijgen dat zij buitengesloten worden om iets waar zij niets aan kunnen doen. Verdriet is er in bijna alle gevallen toch, dat kunt u niet voorkomen. Wel kunt u voorkomen dat het paar vertrouwen verliest in de omgeving, omdat deze om verschillende redenen dingen achterhoudt. Daarbij zal het u nog wel eens kunnen verbazen hoeveel paren met vruchtbaarheidsproblemen oprecht positief reageren, ondanks het dubbele gevoel. Natuurlijk doet het vaak zeer als het een ander wel lukt, maar dat neemt niet weg dat deze paren als geen ander weten hoe bijzonder het is dat u of een naaste in verwachting is.
Als laatste is het voor veel paren heel vervelend (ondanks de absolute goede bedoelingen) tijdens de wachtweken en de weken daarna de vraag te krijgen of het gelukt is of niet. Als het niet gelukt is, is dit mentaal vaak een klap die even een plekje moet krijgen. Als het wel gelukt is, zijn de eerste weken net als een gewone zwangerschap heel spannend en heel onzeker. Geef het paar de kans u het goede of slechte nieuws te brengen wanneer zij er klaar voor zijn. De onzekerheid en nieuwsgierigheid die u voelt, voelen deze mensen vaak al weken, maanden of zelfs jaren. Die paar weken die u wacht op het verlossende nieuws, maken de wachtweken, de uitkomst hiervan en de druk die dit met zich mee kan brengen, vaak een stuk dragelijker voor alle paren die een vruchtbaarheidsbehandeling hebben ondergaan.