Hoe lang en hoe vaak moet je kolven?

Kolven is een manier om moedermelk af te nemen uit de borst. Zo kan de baby gevoed worden met van te voren afgenomen moedermelk. Handig als je werkt of als je om een andere reden de baby niet zelf kan voeden. Maar ook vrouwen met suikerziekte moeten de baby vaak bijvoeden. Zij kolven dan al tijdens de zwangerschap. Kolven is niet iets dat je even snel tussendoor doet. Je bent er minimaal een kwartier mee bezig, maar vaak nog langer. De vraag is hoe lang en hoe vaak je moet kolven.

Wat is kolven?

Kolven of afkolven is het verwijderen van melk uit de borsten. Ieder zoogdier zoogt. Dit houdt in dat het jonge kind of dier aan de tepel van de moeder zuigt en op deze manier de melk uit de borst afneemt. Een baby is dan ook wel een krachtige en natuurlijke kolf. Om verschillende redenen besluit de mens vaak zelf de borst te kolven. Dit kan met de hand of met een pomp.

Kolven tijdens de zwangerschap

Kolven gebeurt niet alleen nadat de baby is geboren, maar kan ook al tijdens de zwangerschap worden uitgevoerd. Dit kan verschillende redenen hebben. Ten eerste kan de aanstaande moeder door te kolven vertrouwt raken met het gevoel van borstvoeding geven. De tepels zijn soms erg gevoelig en het kan vreemd zijn om deze aan te raken om een andere reden dan men gewend was.

Het afkolven tijdens de zwangerschap levert colostrum op, een voedzame melk die meer voedingsstoffen bevat dan de moedermelk die later wordt geproduceerd. Vooral vrouwen met diabetes oftewel suikerziekte kolven tijdens de zwangerschap. Zo voorkomen ze dat hun baby na de geboorte bijgevoed moet worden met kunstmatige voeding.

Kolven tijdens de zwangerschap wordt soms ook wel eens gebruikt om de melkproductie na de bevalling sneller op gang te laten komen. Er is echter nergens wetenschappelijk bewijs voor dat de melkproductie daadwerkelijk sneller op gang komt.

Na de bevalling

Om diverse redenen kan het nodig zijn om na de bevalling te kolven. Zo zijn er vrouwen die de borstvoeding als onprettig of te pijnlijk ervaren. Het goed aanleggen van de baby voorkomt al de helft van alle problemen. Desondanks kan het evengoed onprettig zijn om borstvoeding te geven, bijvoorbeeld door een te hoge gevoeligheid van de tepels of door traumatische ervaringen. Het afkolven van de moedermelk voorkomt dat de baby kunstmatige voeding krijgt.

Vrouwen die na enige tijd weer aan het werk gaan kolven tijdens werkuren om de moedermelk op te vangen. Deze kan in de koelkast of langere tijd in de vriezer bewaard worden. Op deze manier kan iemand anders de baby voeden met de bewaarde moedermelk.

Hoe lang en hoe vaak moet je kolven?

Kolven kan met de hand of met een pomp. Er zijn handpompen en elektrische pompen. Met de hand wordt het gebied rondom de tepel gemasseerd door ritmisch de duim en wijsvinger naar elkaar toe te duwen. Een handkolf (pomp) is goedkoper maar werkt alleen wanneer de borstvoeding al goed op gang is gekomen. Elektrische kolven zijn duurder maar werken beter en zorgen voor een beter toeschietreflex. Er zijn enkelzijdige en dubbelzijdige elektrische kolven.

Elke borst wordt gedurende 10 tot 15 minuten gekolfd. De borsten worden elke vijf minuten afgewisseld wanneer er een enkelzijdige kolf gebruikt wordt. Vaak is het tijd om te wisselen wanneer de melkstraal aan kracht verliest of er bijna geen melk meer uit de borst komt. Gemiddeld wordt er twee tot zes keer per dag gekolfd. Dit hangt af van de omstandigheden, de behoefte van de baby maar ook van je eigen wensen. Wanneer er geen melk meer uit de borst komt is het raadzaam om toch nog gedurende een tot twee minuten door te kolven. Soms gaat de melk opnieuw stromen. Veel kolven zorgt ervoor dat de aanmaak van melk gestimuleerd wordt. Hierbij doen elektrische kolven beter hun werk en zorgen voor een beter toeschietreflex.

Vaan wordt er op het werk gekolfd op de tijden dat de baby normaal gesproken aangelegd zou worden. Gemiddeld kolven de meeste vrouwen tijdens werktijd twee tor drie keer. Wanneer het niet lukt om voldoende melk af te kolven is het beter om drie keer wat korter te kolven dan twee keer lang. Bij enkelzijdig kolven kan lang kolven wel een half uur in beslag nemen. Dubbelzijdig kolven verkort de tijd en levert vaak meer melk op.

Moedermelk bewaren

Laat moedermelk in de koelkast afkoelen. Bewaar de melk altijd in schone bakjes, flesjes of zakjes. In de koelkast (4 graden Celsius) is de melk maximaal 3 dagen houdbaar. Zet de melk niet direct achter de deur maar achter in de koelkast. Bij de deur wisselt de temperatuur nogal eens. In de vriezer is moedermelk langer houdbaar, tot maximaal zes maanden. De vriezer moet dan een temperatuur van minimaal -18 graden Celsius hebben. Het ontdooien van moedermelk gebeurt bij voorkeur in de koelkast. De melk mag nooit opnieuw ingevroren worden. Gooi opgewarmde of ontdooide restjes weg.