Doula bij de bevalling: mogelijkheden en kosten

Een doula biedt vanuit een niet-medisch perspectief begeleiding bij een zwangerschap en bevalling. Waar begeleiding door een doula in bijvoorbeeld de Verenigde Staten wijdverbreid is, komt het in Nederland een stuk minder voor. Deze vorm van begeleiding heeft echter diverse voordelen en wordt door vrouwen vaak als heel prettig ervaren. Inmiddels zijn er een aantal zorgverzekeringen die de kosten van een doula gedeeltelijk dekken binnen de aanvullende verzekering.

Doula en bevallen

• Wat is een doula?
• Waarom kiezen voor een doula?
• Zelf een doula vinden in Nederland
• De kosten van een doula

Wat is een doula?

Een doula is een niet-medisch getrainde begeleider die vrouwen (en hun partner) bijstaat bij de bevalling en de aanloop hier naartoe. Je zou een doula daarom ook wel kunnen omschrijven als een zwangerschaps- of bevallingscoach, die gedurende het baren niet van je zijde wijkt en je in de aanloop hiernaar toe zo goed mogelijk voorbereidt. Vooral vrouwen die de steun van naasten tijdens de zwangerschap en bevalling moeten missen - of die dit juist te benauwend vinden - kiezen voor begeleiding door een doula. Anders dan mensen soms wel denken hebben doula's geen religieuze functie of aanhorigheid. Zowel binnen het christendom als het jodendom, als ook onder atheïsten is het gebruik van een doula breed geaccepteerd.

Sommige mensen kennen het begrip doula wellicht van het TLC-programma One Born Every Minute. In dit programma worden regelmatige vrouwen geportretteerd die gebruik maken van dit type coaching. Hierin is te zien hoe een doula met de vrouw meegaat naar het ziekenhuis of aanwezig is bij een thuisbevalling en de vrouw en haar partner op hun gemak stelt en bijstaat met bemoedigende woorden en bruikbare adviezen.

Mannelijke doula?

Alhoewel een doula niet per definitie een vrouw hoeft te zijn (ook al is het woord doula afgeleid van het Grieks voor 'vrouw die dient'), is dit in bijna alle gevallen wel zo. Bij de Nederlandse Beroepsvereniging voor Doula's is (in mei 2016) geen enkele mannelijke doula geregistreerd. In de Verenigde Staten komt het sporadisch voor dat dit beroep door mannen wordt uitgeoefend. Mannelijke doula's worden dan wel eens gekscherend dude-la's genoemd.

Waarom kiezen voor een doula?

Het belangrijkste motief om te kiezen voor begeleiding door een doula is voor de meeste vrouwen het veilige gevoel dat dit hen geeft. Zowel zwangerschap als bevalling zijn toch een emotionele rollercoaster en het kan heel fijn zijn om begeleid te worden door iemand waarvan je weet dat zij iedere hobbel die je tegenkomt al een keer is tegengekomen. Zit je met bepaalde angsten, dan kun je deze altijd kwijt bij je doula. Zij kan je dan tips geven om hier beter mee om te gaan en van je zwangerschap en bevalling ook een prettige ervaring te maken.

Naast de emotionele voordelen heeft deze vorm van coaching ook een aantal belangrijke gezondheidsvoordelen voor zowel moeder als kind. Zo wordt begeleiding door een doula geassocieerd met een veel lager percentage keizersnedes en ruggenprikken, minder gebruik van pijnbestrijding, minder tangverlossingen en een korter durende bevalling.

Zelf een doula vinden in Nederland

In de Verenigde Staten is de doula een heel normaal en bekend begrip, maar in Nederland is het nog wat minder ingeburgerd. Toch zijn er in Nederland verspreid over het hele land diverse actief. In de Nederlandse Beroepsvereniging voor Doula's (NVvD) hebben zij tevens een eigen beroepsvereniging die zich inzet voor het waarborgen van de professionaliteit en kwaliteit van het vak. Via de website van de NVvD is het mogelijk om te zoeken naar een doula bij jou in de buurt. In totaal zijn 74 doula's via de NVvD geregistreerd (mei 2016) en wordt er onderscheid gemaakt tussen leden en aspiranten. Via de website Doula.nl stellen diverse professionals zich voor met daarbij vermelding van eventuele specialismen zoals werken met alleenstaanden, jonge of ongewenst zwangere vrouwen of vrouwen die eerder een traumatische bevalling hebben meegemaakt. Ook zijn er doula's die specifiek bekwaam zijn in het begeleiden van vrouwen met ernstige baringsangst (met bijvoorbeeld HypnoBirthing) of het onderwijzen van zwangerschapsyoga of reiki.

De kosten van een doula

De kosten van het inhuren van een doula verschillen erg per praktijk. Het betreft een vrij beroep waardoor er geen vaste tarieven bestaan. Wil je graag gebruik maken van de diensten van een doula dan is het verstandig om websites te raadplegen van praktijken of individuele doula's binnen jouw regio. Vaak kun je kiezen voor een gratis kennismakingsgesprek. Gebaseerd op een rondgang langs diverse praktijken die de tarieven op hun website weergeven moet je uitgaan van een bedrag van tussen de € 200 en € 900 euro voor een volledig pakket aan begeleiding rondom de bevalling. Daar kunnen aanvullende kosten bijkomen voor bijvoorbeeld een prenataal consult, lactatieconsult, draagdoekconsult, massages en eventuele voorrij- en reiskosten.

Vergoeding zorgverzekering

Ondanks dat statistieken uitwijzen dat door gebruik te maken van de diensten van een doula aanzienlijk veel complicaties bij de geboorte kunnen worden voorkomen, spelen veel zorgverzekeraars hier vooralsnog niet op in. Wel zijn er een paar zorgverzekeraars die de begeleiding door een doula gedeeltelijk vergoeden vanuit de aanvullende verzekering. Dit geldt in ieder geval voor Menzis en Energiek (in 2016). Wil je zelf zeker weten of de kosten voor jou vergoed worden, neem dan even contact op met je verzekeringsmaatschappij. Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om met deze informatie rekening te houden wanneer je een nieuwe verzekering afsluit. Vooraf research doen wordt dan ook aangeraden.

Lees verder

• Baringsangst: tips voor omgaan met angst voor de bevalling