De doula, een “bevallingscoach”

Ook bevallingsland is aan trends onderhevig. Vrouwen kunnen al enkele jaren gebruik maken van een kraamhotel naast de gebruikelijke bevallingsvormen, een relatief jong verschijnsel. Nu is echter ook de Doula in opkomst. Wat doet deze Doula en welke rol speelt zij bij de bevalling.

Wat is een doula?

Het woord 'doula' is van oorsprong oud-Grieks en betekende in die taal 'dienende vrouw'. In de Verenigde Staten is het woord ingeburgerd geraakt in een nieuwe betekenis, hier werd de doula min of meer gebaseerd op het “model” van de Nederlandse kraamverzorgster. In Nederland kan een doula kan het beste omschreven worden als een zwangerschaps- en bevallingscoach. Het is een ervaren en kundige vrouw die niet-medische ondersteuning aan de aanstaande ouders biedt tijdens de zwangerschap, de geboorte en indien gewenst ook nog in de periode na de geboorte.

De doula geeft de vrouw die moet bevallen een stem en komt op voor de wensen en eisen van de aanstaande moeder en haar partner. Zij bemoedert de moeder. Zij coacht zij gedurende de gehele bevalling, hoe lang deze ook duurt, ze puft mee, schenkt een drankje in masseert en geeft mentale steun. Zij is dan ook altijd een vertrouwd gezicht aan het bed van de moeder. Toch blijkt uit ervaringen dat niet alleen de moeder is gebaat bij de ondersteuning door de Doula. Ook aanstaande vaders zijn vaak blij dat ze bij de begeleiding van hun bevallende vrouw wat ondersteuning krijgen waardoor zij ook, indien gewenst, hun emoties de vrije loop kunnen later zonder dat de aanstaande moeder hier last van heeft.

Waarom een doula?

Vroeger hadden vrouwen een netwerk om zich heen van familieleden (meestal vrouwen in de vorm van een moeder, tante, oudere zuster, vriendinnen en buurvrouwen) die konden ondersteunen bij de bevalling. Door de individualiseren in de samenleving en het feit dat de bevalling steeds meer een medische aangelegenheid is geworden, is deze ondersteuning vaak te komen vervallen. Dit kan door sommige vrouwen als stressvol worden ervaren en stress en spanning werken remmend op de ontsluiting waardoor de bevalling langer kan duren. Een doula kan deze stress wegnemen.

Redenen waarom men gebruik maakt van een Doula

• Voorbeelden van redenen zijn:
• Een alleenstaande aanstaande moeder die de ondersteuning van een partner moet missen
• Een aanstaande moeder waarvan de partner regelmatig in het buitenland verblijft waardoor het mogelijk is dat hij niet op tijd voor de bevalling aanwezig is
• Een zwangere vrouw die een eerdere vervelende ervaring heeft gehad tijdens een bevalling en derhalve opziet tegen de volgende bevalling
• Een zwangere vrouw die opziet of bang is voor de pijn van de bevalling
• Een aanstaande moeder die continue begeleiding wenst

Natuurlijk is deze opsomming niet uitputtend. Sommige vrouwen lijkt het gewoon een prettig idee of hebben speciale wensen voor hun bevalling. Ook dit is een mogelijke reden om een doula in te schakelen.

Medische voordelen van een doula

Het bekendste onderzoek over de effecten van de doula is dat uit 1993 van de Amerikanen Kennell, Klaus en Kennell. De resultaten toonden:

• 50% minder keizersnedes
• 25% kortere duur van de bevalling
• 60% minder verzoeken om een ruggenprik
• 40% minder gebruik van pitocin/oxytocine ('inleiden')
• 30% minder verzoeken om pijnbestrijding
• 40% minder tangverlossingen

Het betreft hier een Amerikaans onderzoek waarvan de resultaten niet onverkort kunnen worden overgenomen op de Nederlandse situatie. Wij beschikken immers al over een uniek netwerk van verloskundigen en kraamverpleegster. Toch kan er gesteld worden dat er in Nederland voordelen te behalen zijn bij het gebruik van een doula, zoals uit onderzoek gebleken is, hierbij kan worden gedacht aan:

• Korter durende ontsluitingsfase
• Er was minder vaak stimulatie met weeen opwekkers nodig
• Er werd minder vaak ingeknipt
• Minder keizersneden
• Minder behoefte aan pijnstilling
• Meer tevredenheid (bij de vrouw)
• Minder postnatale depressie zes weken na de geboorte

Vergoeding door verzekeraars

Een vergoeding van de kosten van een doula door de zorgverzekeraars is op dit moment eerder uitzondering dan regel. Het is dan ook goed van tevoren schriftelijk bij uw verzekeraar te informeren of deze kosten worden vergoed indien u gebruik wenst te maken van een Doula. Op deze manier weet u in ieder geval waar u - financieel gezien - aan toe bent.