Groep B Streptokokken: gevaarlijk voor pasgeboren baby's
Zwangere vrouwen kunnen draagster zijn van GBS, de Groep B Streptokok, en daar hebben zij zelf geen last van. Zij kunnen de bacterie op hun baby overbrengen tijdens de bevalling. Met de baby gaat het dan in de meeste gevallen na de geboorte goed. Bij een minderheid wordt de baby wel ziek van deze bacterie en dan gaat het over een levensgevaarlijke ziekte: de baby kan longontsteking of hersenvliesontsteking krijgen en zelfs overlijden. Over GBS ziekte, de verschijnselen en het voorkomen ervan.
Groep B Streptokokken: wat voor infecties veroorzaken ze?
Groep B Streptokokken (GBS) zijn bacteriën die normaal in de dikke darm voorkomen en daar geen kwaad kunnen. Ze zijn in een aantal gevallen de verwekker van een urineweginfectie en komen ook voor bij wondinfecties; vaak bij been- of voetwonden. Sommige zwangere vrouwen (20%) hebben de bacterie in hun vagina zonder daar last van te hebben: ze zijn draagster. Maar deze bacterie kan bij pasgeboren baby's een levensbedreigende infectie veroorzaken. De baby loopt de besmetting op via de moeder vlak voor of tijdens de bevalling, of in de periode na de geboorte, tot de leeftijd van zo'n drie maanden. De baby kan heel erg ziek worden, gehandicapt raken en ongeveer 5% overlijdt aan de infectie met deze bacterie.De bacterie
Groep B Streptokokken zijn facultatief anaerobe Gram-positieve bacteriën. Ze horen thuis in de groep hemolytische streptokokken. Een andere bacterie uit de groep hemolytische streptokokken is de groep A Streptokok, de veroorzaker van bijvoorbeeld tonsillitis, angina, roodvonk en acuut reuma. Onder 'Groep B Streptokokken' verstaat men een aantal subtypen bij elkaar, afgekort tot GBS.Een andere naam voor deze bacterie is Streptococcus agalactiae. Ze werden vroeger veelvuldig gevonden bij mastitis (melkklierontsteking) bij rundvee, waardoor de koeien geen melk meer konden geven (a-galactiae= zonder melk). Ongeveer veertig jaar geleden is de bacterie ook bij mensen terechtgekomen en veroorzaker van bepaalde infecties geworden. Het is niet bekend waarom dat gebeurd is, het is ook niet duidelijk hoe deze bacterie wordt verspreid.
Besmetting met GBS
Als een zwangere vrouw draagster is kan de baby tijdens de bevalling besmet worden met de bacterie. Het kan ook in de baarmoeder gebeuren, als de vruchtvliezen zijn gebroken en de bacterie via het vruchtwater bij de baby terechtkomt. Besmetting kan daarnaast nog gebeuren na de geboorte, tot de eerste (twaalf) weken, meestal door contact via de handen.Ongeveer 10 % van alle baby's wordt na de geboorte besmet met deze bacterie maar dat is dan alleen oppervlakkig: de bacterie is dan te vinden op de huid en de slijmvliezen maar de baby is dan niet ziek. Ongeveer 250 tot 300 baby's worden wel ziek omdat de bacterie het lichaam binnendringt en in 5% van de gevallen is dat met dodelijke afloop.
De ziekteverschijnselen bij een infectie met GBS
Als het om een nog ongeboren baby gaat zijn de volgende verschijnselen van belang:- koorts van meer dan 38,0 bij de moeder
- veranderde hartslag bij de baby
- meconium (eerste ontlasting van de baby) in het vruchtwater
Bij de pasgeborene treden de ziekteverschijnselen in negen van de tien gevallen op tijdens de eerste dag, zoals:
- kreunen
- versnelde ademhaling
- grauwe kleur
- slechte algemene conditie
Als de baby een paar dagen of weken oud is kunnen behalve de bovenstaande verschijnselen ook nog voorkomen:
- verhoogde of verlaagde lichaamstemperatuur
- ademhaling stopt af en toe
- slap aanvoelen, sufheid
- spugen, niet willen drinken
- overprikkeling
- stuipen
Bij een infectie met GBS kan een longontsteking ontstaan, een hersenvliesontsteking of een infectie van het bloed. Deze kunnen ook tegelijk voorkomen. Het is afhankelijk van de weerstand van de baby (te vroeggeboren baby's lopen daarom meer risico) en van het type GBS. Het kan zijn dat de ziekte zich zo snel ontwikkelt dat medische hulp te laat komt. Zelfs als er snel antibiotica wordt gegeven kan het toch dodelijk aflopen.
Wanneer is er meer kans is op een infectie met GBS?
Er zijn lang niet altijd aanwijzingen dat een baby een verhoogde kans op een infectie met GBS heeft, maar als dat wel zo is kan tijdens de bevalling al antibiotica gegeven worden, uit voorzorg. Het is bekend dat er in de volgende gevallen een grotere kans is op een infectie met GBS bij de baby:- de zwangerschap duurde korter dan 37 weken
- de vliezen waren langer dan 24 uur gebroken
- de moeder heeft meer dan 38 graden koorts tijdens de bevalling
- de moeder had een blaasontsteking met deze bacterie tijdens de zwangerschap
- de moeder heeft al eerder een kind gekregen dat een infectie met deze bacterie had
Kan een infectie bij de baby worden voorkomen?
Omdat maar 20% van de zwangere vrouwen de bacterie bij zich draagt en dit maar in een klein aantal gevallen gevolgen heeft wordt in Nederland niet iedere zwangere hierop onderzocht. Zelfs als een draagster behandeld wordt met antibiotica om de GBS weg te krijgen, komen deze meestal snel weer terug omdat ze gewoon in de darm voorkomen.Wel wordt er een kweek gedaan van de introïtus (ingang van de schede) bij een zwangere die in het ziekenhuis wordt opgenomen met voortijdige weeën of te vroeg gebroken vliezen. Na een paar dagen is bekend of er GBS aanwezig is. Als dat het geval blijkt te zijn, kan alvast begonnen worden met antibiotica.
Als een vrouw draagster is van de bacterie en al eerder een kind heeft gekregen dat geïnfecteerd raakte met GBS krijgt zij bij een volgende bevalling uit voorzorg antibiotica. Dit is het landelijke beleid.
Borstvoeding en vaccinatie
Vrouwen die draagster zijn van GBS kunnen hun baby gewoon borstvoeding geven omdat er geen overdracht plaatsvindt van de moeder op de baby via de moedermelk.Er bestaat nog geen vaccin voor GBS, maar in het buitenland wordt hiernaar wel veel onderzoek gedaan.
Gerelateerde artikelen
Waarom baby’s lachen in hun slaap‘Waarom lacht mijn baby in zijn slaap?’ is een vraag die elke ouder zich waarschijnlijk weleens heeft afgevraagd. Een sl…
Babykleding kopenVoor sommigen is het kopen van babykleding voor de kleine baby een van de meest favoriete bezigheden. Anderen gruwelen a…
Tips om baby te laten doorslapenOuders met pasgeboren baby’s zijn vaak op zoek naar manieren om hun baby langer te laten doorslapen. Het kan heel vermoe…
ZwangerschapskwaaltjesTijdens je zwangerschap kan je last krijgen van een aantal typische zwangerschapskwaaltjes. De meeste zwangerschapskwale…
Keizersnede, hoe gaat dat in zijn werk?De keizersnede is een operatie om een kind ter wereld te brengen als het niet op de natuurlijke manier lukt of als het v…Bronnen en referenties
- www.ogbs.nl
- Medische microbiologie, Mouton, Winkler en Coster, Utrecht 1980
- www.ziekenhuis.nl
Reacties
J., 29-04-2013
Uit een kweekje is gebleken dat ik een streptokok bij me in heb (in mijn vagina). Nu zegt de HA dat hij daar geen kuur voor geeft. Ik heb hier geen rust bij. Ik ben 42 en wil dus geen kinderen meer.
Reactie infoteur, 29-04-2013
Beste J.
Deze bacterie kan geen kwaad in de vagina. Ik zou zeggen: wees blij zijn met een huisarts die terughoudend is met het voorschrijven van antibiotica. Alleen voor baby's die door het geboortekanaal moeten kan de bacterie een gevaar opleveren. Veel vrouwen dragen de bacterie bij zich in de vagina zonder er last van te hebben. Wel vind ik dat de huisarts wat meer uitleg kan geven, maar daar kun je zelf ook om vragen.
Met vriendelijke groet,
Lexia
Bianca, 26-03-2013
Mijn zoontje was vlak na zijn geboorte geïnfecteerd. Gelukkig is hij weer helemaal opgeknapt door de antibioticakuur, hij is nu 4 weken oud. Ik ben alleen zo bang dat ik hem weer infecteer, kan dat?
Reactie infoteur, 26-03-2013
Hallo Bianca,
Dat is voor mij zo niet te beoordelen. Ik zou het voorleggen aan de verloskundige of gynaecoloog bij de controle die je waarschijnlijk nog krijgt. Als je je er veel zorgen over maakt kun je natuurlijk ook altijd alvast contact opnemen met je huisarts.
Vr. gr. Lexia
Arita, 08-02-2012
Hallo,
Ik was even aan het Google en kwam op deze site terrecht, ik miet zeggen er staat heel veel info op alleen ik kan nergens terugvinden of je er blijvende schade aan kan overhouden.
Ik ben met gbs in aanraking gekomen toen ik 10 jaar was en ben daarvoor behandeld maar de gbs is nooit uit mijn lichaam weggegaan.
8 jaar geleden gaf ik het leven aan mijn prachtige zoon en ook jammer genoeg de gbs mijn zoontje had gelijk al hersenvliesontsteking en een sepsis en lag op sterven, ik ook was weer heel ziek en heb heel kritiek gelegen. Wij zijn er samen goed uitgekomen alleen heeft mijn zoon nogal wat problemen hij heeft een sensorische informatiestoornis en een lichte vorm van autisme.
Wat ik me dus al 8 jaar afvraag komt dat van zijn slechtstart.
Weet u dat misschien?
Met vriendelijke groet arita
Reactie infoteur, 08-02-2012
Hallo Arita,
Dat is nogal wat, je geschiedenis met GBS. Ik weet niet of de problemen van je zoon met zijn slechte start te maken hebben. Het lijkt mij een vraag voor een kinderarts of andere deskundige, al kan ik me voorstellen dat die dat niet met volledige zekerheid zullen kunnen zeggen.
Groeten, Lexia
Lucilla, 20-01-2012
Hallo, ik kom net van de dokter en kreeg te horen dat ik groep B streptokokken heb. De huisarts deed er erg luchtig over en kwam er nu zelf op internet achter wat het eigelijk echt inhoud. Ik ben erg overstuur, ik ben 25 en heb een dochter van 1. Met mijn huidige vriend willen we graag nog meer kinderen maar ik vraag mij nu af of dat nu nog wel zo verstandig is… Wat kan ik verwachten van deze bacterie, hoe heb ik dit gekregen, kan ik mijn vriend echt niet besmetten via sexueel contact, kan ik mijn kleine ook niet besmetten. Geef mij uitleg aub enz want ik ben nu echt een beetje in paniek!
Reactie infoteur, 20-01-2012
Hallo Lucilla,
Paniek is zeker niet nodig. Zoals in het artikel staat is een deel van de vrouwen draagster van deze bacterie. Dat betekent dat ze die bij zich dragen in de vagina zonder daar last van te hebben. Dat zou bij jou ook het geval kunnen zijn. Je hoeft niet bang te zijn dat je je dochtertje hiermee nu besmet. Het is ook niet te vergelijken met een SOA. Aangezien je met nogal wat vragen zit en je er erg druk over maakt, adviseer ik je om opnieuw een afspraak met je (huis)arts te maken en al je vragen (desnoods opschrijven!) mee te nemen. De arts kan er (in jouw ogen) wel luchtig over doen maar jij hebt er meer aan om duidelijk antwoord op je vragen te krijgen. Je moet echter wel zelf aangeven wat je wilt weten, vraag hem/haar maar het hemd van het lijf. Daar zijn artsen tenslotte voor. Succes.
Groeten, Lexia
Syl, 02-02-2011
Ik heb een vraagje over mijn nichtje die 3 weken oud is en streptokokken B en ook hersenvliesonstekening heeft. Is het mogelijk dat deze bacterie bij haar is doorgebroken door een sexuele overdraagbare aandoening van bijv. chlamydia of zelf hiv? Dat de moeder daar bijv. mee is besmet geraakt en bij de baby is gekomen. En kan het zo zijn dat ookal is het een tweeling dat maar 1 besmet kan raken?
Reactie infoteur, 02-02-2011
Beste Syl,
Wat erg dat je nichtje zo ziek is.
Streptokokken groep B en Chlamydia/HIV hebben niets met elkaar te maken. De laatste twee kunnen wel op de baby overgedragen worden waardoor die ziek kan worden, maar dit staat los van groep B streptokokken. Chlamydia kan bijvoorbeeld op deze manier een ooginfectie veroorzaken bij pasgeboren kinderen.
Op je vraag of van een tweeling 1 kindje besmet kan raken met groep B streptokokken: ja, en besmet raken betekent voor de baby nog niet dat die altijd ernstig ziek wordt. Zoals uit mijn artikel blijkt moet de bacterie ook nog binnendringen in het lichaam van de baby. Dit gebeurt (gelukkig) niet bij alle baby's die met de bacterie in aanraking komen, er speelt dus ook een factor mee die je 'pech hebben' zou kunnen noemen.
Ik hoop je vraag hiermee beantwoord te hebben en wens je sterkte met je nichtje.
Groeten, Lexia
Laatste update: 22-10-2017
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Zwangerschap
Bronnen en referenties: 3
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.