Borstvoeding, mogelijke problemen en oplossingen

Als men de keuze voor borstvoeding maakt, op basis van verschillende afwegingen, zijn er nog heel wat kleine en grotere problemen die kunnen opduiken. Hierbij bespreken we enkele van deze veel voorkomende problemen en hun mogelijke oplossingen.

Beginnen met borstvoeding

Na de geboorte is een baby, die niet te vroeg geboren is, ongeveer nog een uurtje wakker. Dit is het ideale moment om hem meteen aan de borst te leggen. Op die manier zal de melkproductie goed op gang komen. Meestal legt men na de geboorte de baby op de buik van de moeder. Op die manier zal het kindje de reflex gebruiken en op zoek gaan naar de tepel. Het zal in het begin veel likken aan de tepel en zoeken maar als men het even de tijd geeft, zal het spontaan proberen de tepel in de mond te nemen. Deze eerste momenten zijn belangrijk zowel voor de reflex die de baby heeft als voor het op gang brengen van de melkproductie.

In het ziekenhuis, of thuis bij een thuisgeboorte, zal de wroedvrouw de moeder tonen hoe ze het best het kind aan de borst legt. In het begin zal dat het meest in liggende houding zijn, maar de meeste moeders schakelen vlug over naar een zittende houding.

Een baby ligt op de goede manier aan als zijn of haar onderlipje naar buiten is gekruld, hij of zij met ritmische teugen zuigt en men ook het slikken hoort en ziet en als het neusje vrij is zodat hij gemakkelijk kan ademen. In het begin vraagt borstvoeding geven zowel voor de baby als voor de moeder enige oefening.

Tepelkloven

Tepelkloven zijn veel voorkomend bij borstvoeding en heel pijnlijk. In veel gevallen geven moeders de borstvoeding op bij het voorkomen van tepelkloven omdat het teveel pijn doet om op zo een moment borstvoeding te geven. Tepelkloven zijn eigenlijk echte wondjes die ontstaan aan de tepel en waar deze in het tepelhof overgaat. Deze kunnen bloeden en waardoor er ook weer korstjes kunnen op komen. Ze kunnen voorkomen door verschillende redenen en naargelang de reden zijn er verschillende oplossingen voor.

1. Het aanleggen van de baby is zeer belangrijk bij het voorkomen van tepelkloven. De baby heeft soms de neiging de mond niet genoeg open te doen en daardoor enkel de tepel zelf in de mond te nemen. Het is echter belangrijk dat de baby de mond ver genoeg open doet en ook het tepelhof een deel in de mond neemt. Op die manier zuigt hij/zij niet enkel aan de tepel en is er minder kans op kloven. De baby zuigt zodanig aan de borst dat er een vacuum is tussen de tepel en de mond van de baby. Daarom is het ook belangrijk dat als men de tepel uit de mond van de baby wil halen, men eerst met de vinger in de mond van de baby gaat om hem gemakkelijker los te kunnen maken.

2. Het droog houden van de borsten is ook belangrijk. Daarom is het goed om compressen te gebruiken die lekkende melk absorberen en waardoor de borsten droog blijven. Natuurlijk is het dan weer belangrijk deze compressen op tijd te vervangen zodat deze de borsten niet vochtig houden.

3. Hygiëne is van groot belang. Daarom moet men de borsten regelmatig wassen met water. Het is echter aangeraden geen zeep of andere reinigingsproducten te gebruiken omdat deze een uitdrogende eigenschap hebben. Als de tepel te droog wordt, zal deze niet meer elastisch zijn en daardoor zullen tepelkloven ontstaan.

4. Nadat de baby gedronken heeft, is het goed nog een paar druppels moedermelk over de tepel te wrijven en deze op die manier te laten opdrogen. De moedermelk heeft een helend effect op de wondjes.

5. Indien men heel veel last heeft van tepelkloven, kan het goed zijn een periode af te kolven tot de wondjes genezen zijn. Het is daarvoor belangrijk een goed apparaat te gebruiken en dit even vaak te doen als men eten geeft om de melkproductie op gang te houden.

Een verstopt melkkanaal

Een verstopt melkkanaal kan verschillende oorzaken hebben. Het is duidelijk herkenbaar aan een rode vlek op de borst, daar waar het kanaal verstopt is. In veel gevallen is een drukpunt de oorzaak. Dit drukpunt kan op verschillende manieren veroorzaakt worden. Een te strakke BH, een slechte houding, ... zijn mogelijkheden.
Daarom enkele tips:

Best draagt men een katoenen BH, die niet te strak zit.

Het is geen goed idee om ook ’s nachts een BH te dragen, deze kan knellen en in de slaap zal men het misschien niet merken.

Het is volledig af te raden met de vinger of hand op de borst te duwen terwijl de baby drinkt, bijvoorbeeld om zij/haar neusje vrij te houden. Bij goed aanleggen zal de baby ook goed kunnen ademen.

Om een verstopt melkkanaal te voorkomen, is het belangrijk dat de baby de borst voldoende leegdrinkt. Daarvoor moet men de baby lang genoeg aanleggen. Indien men al met een verstopt melkkanaal kampt, kan het helpen de baby vaker aan te leggen.

Een goede houding is het begin van goede borstvoeding. Toch is het belangrijk deze houding af en toe te veranderen zodat niet steeds dezelfde segmenten in de borst belast worden en de baby alles goed kan leegdrinken.

Knellende kleding, draagzakken die op de borsten drukken en dergelijke zijn net zoals een knellende BH vaak een oorzaak van verstopping. Het is belangrijk dat men hierop let, al bij de aankoop van een draagzak.

Om een melkkanaaltje te ontstoppen, helpt het om de borst te masseren in de richting van de tepel terwijl de baby drinkt.
Met warme compressen, massage en warme dompelbadjes kan men de doorstroming vaak weer op gang brengen.

Het allerbelangrijkste is dat men, op het moment dat men een verstopt melkkanaaltje heeft, niet stopt met borstvoeding. Op die manier zal het probleem alleen maar erger worden doordat de verstopping niet weg zal gaan en een borstontsteking zal onstaan.

Borstontsteking of mastitis

Borstontsteking onstaat door een verstopt melkkanaal dat niet vrij geraakt. Het is herkenbaar aan een rode en pijnlijke zone op de borst en men zal zich grieperig voelen en koorts hebben. Het kan voorkomen op ieder moment van de borstvoedingsperiode. Borstontsteking kan verschillende oorzaken hebben zoals daar zijn, stress, voeding overslaan, niet voldoende voeding geven, wijzigingen in het ritme van de voeding,...

Het is belangrijk dat men ook in dat geval verder borstvoeding blijft geven want dit is de enige oplossing om de ontsteking te laten afnemen. Het is daarom ook raadzaam de baby eerst aan de meest pijnlijke kant aan te leggen. Op die manier heeft deze meer honger en gaat bijgevolg harder zuigen. Ook let men er best op dat men de kin of neus van de baby naar de pijnlijke zone richt. Op die manier zal deze de ‘geblokkeerde’ zone het best leegdrinken en kan de onsteking het snelst verdwijnen.

Ook bij borstontsteking helpen warme compressen voor de voeding om de melk gemakkelijker te laten stromen. Ook meemasseren naar de tepel toe, is een goed idee, hoewel het zeer pijnlijk kan zijn. Na het geven van de voeding kan men een koud compres gebruiken om de pijn te laten wegtrekken.

Een slecht verzorgde borstontsteking kan tot een abces leiden. Indien men een vermoeden van een abses heeft, moet men zo snel mogelijk een arts raadplegen.

Stuwing

Na een paar dagen na de geboorte van de baby, komt de melkproductie goed op gang. Het is hierbij nog een deel een afwegen hoeveel melk er moet geproduceerd worden en hoeveel de baby nodig heeft. Stuwing hoeft niet voor te komen, maar dat is wel vaak het geval. Het is het moment waarop de borsten heel goed gevuld zijn met melk waardoor deze heel hard en gespannen staan. Door de juiste handelingen gaat dit normaal gezien binnen een paar dagen over.
Voor het aanleggen van de baby is het aangeraden dat men de tepel wat masseert en er een paar druppels melk uitdrukt. Op die manier is de tepel minder gespannen en zal de baby deze makkelijker in de mond kunnen nemen. Ook het masseren van het tepelhof kan hierbij helpen.

Voor de voeding kan men met de douchesproeier warm water over de borsten laten lopen om de spanning te verlichten en de doorstroming te bevorderen. Koude compressen kunnen helpen tegen de pijn, maar deze mogen dan enkel na de voeding gebruikt worden.

Het is meestal zo dat moeders die hun baby vaak moeten voeden, minder last hebben van stuwing. Indien men dus last heeft van stuwing, kan het helpen de baby vaker aan te leggen.

Tijdens de zwangerschap denken veel vrouwen eraan voldoende rust te nemen. Dit is echter ook zeer belangrijk tijdens de borstvoeding. Door borstvoeding te geven verbruikt het lichaam namelijk veel energie die moet aangevuld worden door voldoende rust. Bij al van deze bovenstaande problemen, en voor het voorkomen ervan, is het aangeraden voldoende te rusten.

Lees verder

• Borstvoeding of flessenvoeding, een bewuste keuze