Misoprostol, een levens reddend medicijn

Jaarlijks zijn er meer dan een half miljoen gevallen van moedersterfte wereldwijd. Dit word onder andere veroorzaakt door bloedingen na de bevalling en onveilige abortus. Hevige bloedingen na de bevalling, ook wel postpartum hemmorhage (PPH) genoemd, en onveilige abortus kunnen voorkomen worden door toegang tot een medicijn: Misoprostol.
Misoprostol is en prostaglandine. Het medicijn wordt in Nederland vooral gebruikt voor maagzweren. In de bijsluiter van het medicijn Cytotec (een merknaam van Misoprostol) is het opwekken van een abortus allen genoemd als bijwerking. Het medicijn wordt daarom ook afgeraden voor zwangere vrouwen. Misoprostol heeft echter in meerdere onderzoeken bewezen een goed medicijn te zijn om te gebruiken bij een medische abortus, een abortus met pillen. De effectiviteit ligt tussen de 77 en 88 procent. Het medicijn verzacht en verwijd de baarmoeder en zorgt dat deze samentrekt. Daardoor wordt de foetus uit de baarmoeder geduwd. Daarnaast is Misoprostol ook een goed middel om bloedingen na de zwangerschap te voorkomen, doordat het zorgt dat de baarmoeder samentrekt. Misoprostol kan gebruikt worden in situaties waarbij tijdens een bevalling medische zorg niet beschikbaar is. Ook is in onderzoek aangetoond dat vrouwen het medicijn kunnen gebruiken om zelfstandig een medische abortus uit te voeren.

De procedure

De meest efficiënte manier om Misoprostol voor een medische abortus te gebruiken is beschreven door onderzoek van de World Helath Organisatie (WHO). De vrouw moet van te voren in het bezit komen van 12 tabletten Misoprostol (0,2mg per tablet). De eerste dosis van vier tabletten moeten onder de tong gelegd worden en moeten daar blijven liggen voor 30 minuten. De tabletten zullen dan vanzelf oplossen. Drie uur na de eerste dosis neemt de vrouw weer vier tabletten onder haar tong gedurende 30 minuten. Drie uur later neemt zij weer een dosis van vier tabletten. De vrouw mag niet eten of drinken als de tabletten onder haar tong liggen. Tussen de verschillende dosissen in mag dit echter wel. Ze mag wel haar speeksel doorslikken als de tabletten onder haar tong liggen. Deze manier van medische abortus is alleen geschikt voor vrouwen die negen weken of korter zwanger zijn. Dit moet geteld worden vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie. Het gebruik van Misoprostol is niet de meest aanbevolen methode van medische abortus. Een meer effectieve manier is het gebruik van een combinatie van Mifepristone en Misoprostol. Echter, Mifepristone meestal erg moeilijk te krijgen, terwijl Misoprostol in veel landen juist makkelijk te krijgen zijn.

Als Misoprostol wordt gebruikt voor het opwekken van een abortus moeten er een aantal voorzorgsmaatregelen genomen worden. Ten eerste mag de vrouw niet langer dan negen weken zanger zijn. Daarnaast moet er iemand bij haar zijn als zij de pillen neemt, voor het geval er complicaties zijn en zij iemand nodig heeft om hulp te halen. Ook moet ze zorgen dat binnen 60 minuten bij een ziekenhuis of eerste hulp post kan zijn, mocht zij ernstige complicaties krijgen. In het geval van ernstige bloeding moet de vrouw bijvoorbeeld binnen een uur in het ziekenhuis zijn en behandeld worden.

Bijwerkingen

Bijwerkingen die meestal voorkomen zijn pijn, krampen en bloedingen. Deze bijwerkingen komen door het abortus proces zelf. Het merendeel van de vrouwen beschrijven de pijn als een beetje erger dan de pijn die ze voelen tijdens de menstruatie, Dit verschilt echter per vrouw. Sommige vrouwen ervaren ook de bijwerkingen van het medicijn, misselijkheid, overgeven en diarree. Alle bijwerkingen moeten vanzelf over gaan. De vrouw heeft normaal gesproken geen medische hulp meer nodig na het gebruik van Misoprostol voor een medische abortus. Echter, in twee tot tien procent van de gevallen heeft de vrouw een chirurgische behandeling nodig om een bloeding, meestal als gevolg van een incomplete abortus, te stoppen. Vrouwen die ernstige bloedingen ervaren, twee of maxi maandverbanden per uur voor twee of meer uur gevuld met bloed, moeten direct naar een arts gaan. Ook als ze koorts van 39 graden Celsius of meer ervaart, of als koorts van 38 graden over meer aanhoudt voor meer dan 24 uur moet zij naar de dokter gaan. Als abortus in het land van de vrouw verboden is kan zij zeggen dat ze een spontane miskraam heeft gehad. Het lichamelijke proces van een medische abortus lijkt hier namelijk precies op. De dokter kan het verschil niet zien, en kan het medicijn niet terug vinden in het bloed. Hiervoor is wel een test, maar deze is heel specifiek en duur en behoort niet tot de standaard uitrusting van een arts.

Misoprostol tegen bloedingen na de bevalling

Er is ook een protocol om Misoprostol te gebruiken voor het voorkomen van bloedingen na de bevalling. Om dit te voorkomen moet de vrouw 3 tabletten Misoprostol onder haal tong nemen nadat de laatste baby geboren is en voordat de placenta uit de baarmoeder is gekomen. Het is belangrijk dat zij zichzelf ervan verzekerd dat er geen baby meer in haar baarmoeder zit voor de pillen worden genomen. Als er nog een baby in de baarmoeder aanwezig is, en de baarmoeder trekt samen door de Misoprostol kan dit ervoor zorgen dat de baarmoeder scheurt. De pillen moeten binnen een minuut na de geboorte van de laatste baby worden genomen. De pillen moeten 30 minuten onder de tong blijven liggen en uit zichzelf oplossen. Deze methode voor het voorkomen van bloedingen na de bevalling is niet de meest preferabele, liever wordt er oxytocine gebruikt. Dit moet echter toegediend worden door een medische professional, die niet altijd aanwezig is bij bevallingen in ontwikkelingslanden. In dit geval kan Misoprostol gebruikt worden.