Stamcellen in navelstrengbloed invriezen

Het invriezen van navelstrengbloed om de stamcellen die zich erin bevinden te bewaren kost weinig moeite, het is niet pijnlijk of schadelijk, redelijk betaalbaar en het kan je kind het leven redden. Steeds meer Nederlanders kiezen ervoor (denk aan Maxima en Bridget Maasland) hoewel de meeste deskundigen zeggen dat het weinig zin heeft en tegenstanders zelfs spreken van volksverlakkerij.

Navelstrengbloed en stamcellen

Stamcellen zijn de basiscellen van ons lichaam. De stamcellen hebben nog het vermogen om zich te delen, er kunnen belangrijke zaken als bloed, kraakbeen of sperma uit groeien. Een behoorlijke hoeveelheid van deze stamcellen bevindt zich na de geboorte in het bloed van de navelstreng. De medische wetenschap is erg bezig met onderzoek naar stamcellen, de hoop bestaat dat over een aantal jaar bepaalde ziektes door middel van een therapie met stamcellen te genezen zijn, bij de behandeling van leukemie, lymfklierkanker en bloedziekten als thalassemie, immuundeficiënties en aplastische anemie worden stamcellen al succesvol gebruikt. Na bestraling of chemotherapie die ook de goede cellen vernietigen, krijgt de patiënt stamcellen toegediend die uitgroeien tot nieuwe gezonde cellen. Wat een probleem kan zijn bij de behandeling van een patiënt met stamcellen is het vinden van een ‘matching’ donor, stamcellen uit de eigen navelstreng passen altijd. Vandaar de gedachte om het bloed van de navelstreng in te vriezen voor eigen gebruik. Want stel dat je kind een ziekte krijgt die alleen behandeld kan worden met stamcellen, dan kan het levensreddend zijn dat de altijd passende stamcellen uit zijn of haar navelstrengbloed ter beschikking staan.

Hoe zinvol is het invriezen?

Maar hoe reëel is de kans dat je kind in de toekomst een ziekte krijgt die te behandelen is met de stamcellen uit zijn of haar eigen navelstrengbloed? Volgens de deskundigen is die nog net geen nul maar uiterst, uiterst klein. In de eerste plaats is het aantal stamcellen dat uit het navelstrengbloed gehaald kan worden niet groot genoeg voor de behandeling van een groot kind of een volwassene. Aanvullen met de stamcellen uit het navelstrengbloed van een donor is geen optie door het ‘graft versus host’ effect dat dan zal gaan optreden: het lichaam ziet de gedoneerde stamcellen als lichaamsvreemd en zal proberen deze cellen te vernietigen. Een ander reden waarom het vaak niet mogelijk is de eigen stamcellen uit het navelstrengbloed te gebruiken is dat bepaalde ziekten al in het embryonale bloed aanwezig zijn. Juist bij die vormen van leukemie die vooral bij jonge kinderen voorkomen is dat het geval. Tot slot is het op de juiste manier verzamelen van het navelstrengbloed helemaal nog niet zo eenvoudig. In Engeland bleek 30% van het ingevroren bloed bacterieel besmet dus onbruikbaar.

Wat niet is kan nog komen?

De wetenschap staat niet stil. De hoop bestaat dat in de toekomst meerdere ernstige ziekten te behandelen zullen zijn met stamceltherapie. Dus misschien is het invriezen van stamcellen bij de huidige stand van de wetenschap weinig zinvol, wie zegt dat over een jaar of tien de situatie niet geheel anders is? Maar ook dit argument is niet overtuigend. Onderzoek ontwikkelt zich juist de andere kant op. In 2002 bijvoorbeeld lukte het een onderzoeksgroep onder leiding van Catherine Verfaille nieuwe deelbare cellen te kweken uit beenmerg. Andere wetenschappers hebben dit ook al weten te reproduceren. Met deze methode die onafhankelijk is van de leeftijd van de donor zal de noodzaak om navelstrengbloed in te vriezen volledig overbodig maken. Een navelstrengbloedbank waar jonge ouders belangeloos navelstrengbloed aan kunnen doneren en waar iedereen die het nodig heeft kosteloos gebruik van maken lijkt een efficiënter en eerlijker alternatief.