De vruchtbaarheid van de mens

Hoe vruchtbaar zijn man en vrouw nou eigenlijk? Dit heeft alles te maken met de hoeveelheid en de kwaliteit van de ei-en zaadcellen, en met de leeftijd van de vrouw. De leeftijd van de man doet er weer minder toe.

Eicellen

Met de leeftijd van de vrouw, neemt het aantal eicellen steeds meer af. Dit heeft niet allen als gevolg dat de vruchtbaarheid afneemt, ook de kwaliteit van de eicellen verminderd met de jaren. Het aantal eicellen bij de vrouw is globaal genomen:

• Foetus in de 20e week: 7 miljoen eicellen
• Pasgeboren baby: 1 miljoen eicellen.
• 15 jaar: 400.000 eicellen.
• 37 jaar: 35.000 eicellen.

Het is duidelijk te zien hoe het aantal eicellen met de jaren afneemt en van invloed is op de vruchtbaarheid van de vrouw.
Ook de kwaliteit neemt met de leeftijd af: een vrouw van 20 jaar draagt slechts 20 procent slechte eicellen, een vrouw van 40 draagt 80 procent slechte eicellen.

Zaadcellen

De man maakt voortdurend nieuwe zaadcellen aan, beginnend vanaf de puberteit. De productie van een nieuwe zaadcel neemt ongeveer 7 weken in beslag. Tijdens deze periode zijn de zaadcellen gevoeliger voor afwijkingen.

De hoeveelheid zaadcellen per zaadlozing bedraagt ongeveer 66 miljoen per ml. vloeistof (sperma). Een man produceert per keer tussen de 3 en 5 ml. vloeistof. Bij minder dan 20 miljoen zaadcellen per ml. spreekt met van te weinig zaadcellen. Dit kan als gevolg hebben dat het wat langer duurt voordat de vrouw zwanger is. Problematisch wordt het pas als ook de kwaliteit van de zaadcellen verminderd is. Minder beweeglijke zaadcellen en misvormde zaadcellen zullen een eicel nooit kunnen bereiken. Gemiddeld is 70 procent van de zaadcellen misvormd, bij een hoger percentage is de man minder vruchtbaar.

De cijfertjes

• De kans dat een stel binnen 3 maanden zwanger word, is ongeveer 50 procent.
• 70 procent van de stelletjes is binnen zes maanden zwanger geworden.
• Na 1 jaar is ruim 85 procent van de stellen in blijde verwachting.

De meest vruchtbare leeftijd om zwanger te worden , is tussen de 22 en 26 jaar. Voor de man doet de leeftijd er minder toe: boven de 40 neemt de vruchtbaarheid en zaadkwaliteit van de man wel enigszins af.

Bevruchting

Zodra de zaadcellen zich in het lichaam van de vrouw bevinden, zoeken ze de weg naar de eicel. De eicel bevindt zich in 1 van de 2 eierstokken of eileiders en moet nog loskomen uit zijn follikel of is al op weg naar de baarmoeder. De helft van de gezonde zaadcellen die in staat zijn de lange reis te maken, zwemt de verkeerde eileider in. Na vele sneuvelingen onderweg, bereikt een heel klein percentage uiteindelijk de eicel. Slechts 1 zaadcel dringt met zijn kop door de wand van de eicel heen. Zodra de kop binnen is, sluit de wand van de eicel zich af voor andere zaadcellen. De eicel en zaadcel wisselen genetisch materiaal uit: de bevruchting heeft plaatsgevonden.

Opmerkelijk

Uit een onderzoek met vrouwtjesmuizen is gebleken dat eicellen nieuw kunnen worden aangemaakt. Bij een vrouwtjesmuis spoot met het chemokuurmiddel Busulfan in, dat alle aanwezige eicellen vernietigd. Na een tijdje begon de muis nieuwe eicellen te produceren. Om zeker van hun zaak te zijn, implanteerde ze gewone eierstokken bij een lichtgevende muis (dit is een muis met een kwallen-gen, waardoor alle lichaamsstoffen lichtgevend worden) Na een tijdje begonnen de gewone eierstokken lichtgevende eicellen te produceren, een teken dat er ook nog op latere leeftijd eicellen geproduceerd worden, en niet al bij de geboorte vastliggen. In hoeverre dit bij de mens van toepassing is en gebruikt kan worden bij vruchtbaarheidsbehandelingen, vereist nog de nodige onderzoeken.

Opmerkelijk 2

Een aantal jaren geleden trok een tweeling de aandacht van de medische wereld: twee jongetjes waren geboren. Het ene kind was duidelijk een jongetje, het andere kind vertoonde van beiden geslachten kenmerken. Na onderzoek bleek dat beiden kinderen zowel mannelijke als vrouwelijke genen met zich meedroegen en dus tweeslachtig waren. Dit was veroorzaakt doordat twee zaadcellen tegelijk de eicel waren binnen gedrongen.