Superfoetatie bij de mens

Superfoetatie is een zeer zeldzaam verschijnsel bij mensen, waarbij er tijdens de zwangerschap een nieuwe bevruchting optreedt. Superfoetatie is een zeer zeldzaam verschijnsel, bij dieren komt het wat vaker voor dan bij de mens. Het begrip houdt in dat er tijdens de zwangerschap een eicel uit een nieuwe cyclus wordt bevrucht en er een tweede foetus begint te groeien. Wanneer beide foetussen zich in dezelfde baarmoeder ontwikkelen, worden ze op hetzelfde moment geboren. De jongste baby zal te vroeg geboren worden. In het zeldzame geval van een dubbele baarmoeder is het mogelijk dat de baby in de ene helft van de baarmoeder op een ander moment geboren wordt dan de baby in de andere helft.

Twee geboortes in slechts 74 dagen

Lehmann (1857) schrijft over een 34-jarige vrouw die op 10 juli 1855 beviel van een gezond en voldragen kind en twee maanden later van een tweede kind. ‘Drie weken na de verlossing hervatte de vrouw wederom hare gewone huiselijke bezigheden, maar de buik bleef een grooten omvang houden, en zij vermeende in de linker zijde de bewegingen van een kind te voelen. Den 22 Sept., 74 dagen na de geboorte van het eerste kind openbaarden zich op nieuw weeën, en werd andermaal een voldragen kind uitgedreven’. Na deze tweede bevalling is de vrouw inwendig onderzocht en er bleek sprake van een dubbele baarmoeder, hetgeen deze twee bevallingen mogelijk had gemaakt. Bij dieren die van nature meerdere baarmoederhoornen hebben, zoals honden en katten, komt superfoetatie wat vaker voor dan bij de mens, die normaal gesproken een enkele baarmoeder heeft. De twee baby’s worden in het geval van een enkele baarmoeder tegelijk geboren, maar zijn geen tweeling!

Hoe is superfoetatie te bewijzen?

Aan het begin van de 20e eeuw had men er moeite mee om superfoetatie te bewijzen. Als bewijs werd vaak het verschil in gewicht genomen, maar zoals Engelhard (1932) terecht opmerkt kan een gewichtsverschil ook veroorzaakt worden door een slechte placentacirculatie, een slecht hart of een ander medisch probleem. Tegenwoordig zijn er goede instrumenten beschikbaar die de leeftijd vanaf de bevruchting redelijk accuraat kunnen vaststellen. Er wordt een uitgebreid neurologisch en fysiologisch onderzoek gedaan. Gewicht, lengte, hoofdomvang en aan- of afwezigheid van groeischijven wordt vastgesteld. Aansluitend wordt er gekeken naar de bot- en tandleeftijd. Al deze factoren bij elkaar nemend kan er redelijk zeker gezegd worden hoe oud de baby is, gerekend vanaf de bevruchting.