Bevallen: de drie fasen

Bevallen: ontsluiting, perswee, nageboorte, nawee. Na ongeveer negen maanden zwangerschap volgt de bevalling. De gehele bevalling is onder te verdelen in drie fasen. Na deze drie fasen volgt er nog een late fase, die soms ook erg pijnlijk kan zijn.

Eerste fase: ontsluiting

De eerste fase begint met lichte contracties die een wijziging in de baarmoederhals veroorzaken. Deze fasen eindigt wanneer de baarmoederhals volledige ontsluiting heeft. De eerste fase is weer onderverdeeld in twee stadia: het voorstadium en de actieve fase.

Tijdens het voorstadium wordt de opening van de baarmoeder, de baarmoederhals, dunner gemaakt en gaat iets open staan. Hierna volgt de actieve fase, de weeën nemen in hevigheid toe en duren ook langer, waarbij de baarmoederhals sneller uit elkaar gaat. Wanneer de ontsluiting bijna tien centimeter is, zijn de weeën het hevigst en ook vaak het pijnlijkst. Dit is de overgangsfase.

Deze fase duurt voor vrouwen die voor het eerst bevallen gemiddeld tien tot twintig uur. Vrouwen die al eens eerder zijn bevallen, hebben vaak een kortere ontsluitingsfase. Deze kan variëren van één uur tot tien uur. Vrouwen die voor de eerste keer via een keizersnede zijn bevallen en voor de tweede keer normaal gaan bevallen, zullen ook een langere ontsluitingsfase hebben.

Wanneer de bevalling niet vanzelf op gang komt of wanneer de weeën te zwak zijn, kan de verloskundige of gynaecoloog medicatie of andere technieken gebruiken om de weeën op te wekken. De medicatie brengt de ontsluitingsweeën op gang of versterkt deze. Een bevalling die met behulp van medicatie op gang wordt gebracht, wordt ook wel inleiden genoemd. Tijdens een inleiding zijn de ontsluitingsweeën vaak heviger en volgen elkaar ook sneller op. Dit kan voor een weeënstorm zorgen. Wanneer de ontsluitingsweeën te sterk worden en te snel achter elkaar komen, kan dit de baby in gevaar brengen. Dit is de reden dat inleiden altijd onder toezicht van een arts gebeurt.

Wanneer de baarmoedermond nog niet rijp is voor de bevalling, wordt er eerst medicatie toegediend om deze te laten rijpen. Pas wanneer de baarmoedermond rijp is (verstreken) dan is het lichaam klaar voor de bevalling.

Tweede fase: persen

De tweede fase ven de bevalling begint zodra sprake is van volledige ontsluiting, en eindigt met de geboorte van de baby. Dit worden de persweeën genoemd. Soms begint de tweede fase al voordat er sprake is van volledige ontsluiting. De eerste twee fasen lopen dan door elkaar heen. Dit kan voor veel ongemak bij de vrouw zorgen, omdat ze nog niet mag toegeven aan de persdrang.

Het persen duurt gemiddeld vijftien tot vijftig minuten bij een eerste bevalling. Bij een tweede bevalling kan het persen zeer snel gaan: variërend van één minuut tot vijftien minuten. Over het algemeen wordt er ingegrepen wanneer de vrouw langer dan één uur moet persen.

Derde fase: de nageboorte

De derde fase is de laatste fase, en begint enkele minuten na de geboorte van de baby. De baarmoeder trekt zich sterk samen, waardoor de placenta loslaat. Naweeën zorgen ervoor dat de placenta uit de baarmoeder wordt verwijderd. Er vindt een nageboorte plaats.

De nageboorte komt na enkele minuten op gang, maar kan ook een half uur op zich laten wachten. Meestal duwt de verloskundige op de bovenkant van de baarmoeder om de placenta sneller te laten verwijderen. Wanneer de nageboorte niet vanzelf op gang komt, moet deze kunstmatig worden verwijderd. Soms helpt het om wat oxytocine toe te dienen, hiermee komen de naweeën sneller op gang.

Naweeën

Na de nageboorte zorgen naweeën ervoor dat de baarmoeder snel samentrekt en zijn normale vorm weer aanneemt. De naweeën zijn na een eerste bevalling niet zo hevig. Na een tweede of volgende bevalling zijn de naweeën vaak erg hevig en pijnlijk. Hoe vaker bevallen, hoe heviger de naweeën worden. Het kan helpen om een paracetamol in te nemen, vooral voor het slapen gaan. Naweeën worden opgewekt door het aanleggen van de baby. Door de baby vaker aan te leggen, is men ook sneller van de naweeën af. Deze naweeën stoppen zodra de baarmoeder zijn oorspronkelijke grootte heeft aangenomen.

Lees verder

• Bevalling: medische ingreep