Uitblijven menstruatie: de tien meest voorkomende oorzaken
Uitblijven menstruatie: stress, overgewicht, menopauze, medicijnen. Dit zijn slechts een aantal oorzaken waarom de menstruatie kan uitblijven. Behalve een zwangerschap, kan het uitblijven van de menstruatie meerdere oorzaken hebben. De tien meest voorkomende zetten we op een rij.
NOD, niet ongesteld worden
Ben ik zwanger? Vrouwen die proberen zwanger te worden, zullen zich dit iedere maand weer afvragen. Er wordt uitgekeken naar de eerste dag van de menstruatie, in de hoop dat er geen menstruatie zal optreden. De dag waarop de menstruatie wordt verwacht, wordt ook wel NOD genoemd, de Niet Ongesteldheids Dag. Je hoopt dat je deze dag niet ongesteld wordt.
Wanneer de menstruatie niet optreedt op de NOD, of zelfs nog langer uitblijft, wordt er direct aan een zwangerschap gedacht. Voor sommige vrouwen een grote wens, voor andere vrouwen een grote schrik. Behalve een zwangerschap, kan het uitblijven van de menstruatie meerder oorzaken hebben. Hieronder de tien meest voorkomende oorzaken:
1. Zwangerschap
De meest bekende oorzaak van het uitblijven van de menstruatie, is een zwangerschap. Tijdens een zwangerschap maakt het lichaam zich klaar om negen maanden lang een baby te laten groeien. Door middel van hormonen wordt de eisprong en de menstruatie stil gelegd. Door middel van een zwangerschapstest kan achterhaald worden of er daadwerkelijk sprake is van een zwangerschap. Dit kan met een thuistest, een urinetest, of via de huisarts of gynaecoloog door middel van een bloedtest. Beiden testen meten de hoeveelheid HCG in de urine of in het bloed.
Wanneer een zwangerschapstest negatief is, kan na drie dagen nog eens getest worden. De hoeveelheid HCG neemt snel toe. Sommige vrouwen maken van nature weinig HCG aan, waardoor de test negatief uitvalt. Blijft een test nog steeds negatief en zijn andere oorzaken voor het uitblijven van de menstruatie uitgesloten, dan is het raadzaam om contact op te nemen met een arts.
2. Stress
Stress, vooral wanneer deze langdurig aanhoudt, heeft een grote invloed op ons lichaam. Bij perioden van stress maakt het lichaam een hormoon aan, dat ons in een hoge staat van paraatheid brengt. Hiermee kan er een vluchtreactie worden ingezet. Dit is een natuurlijke reactie die in sommige gevallen heel nuttig kan zijn. Langdurige stress houdt ons lichaam continue in een staat van paraatheid, waardoor andere lichaamsprocessen worden stilgelegd of afgezwakt. De vruchtbaarheidscyclus wordt onder invloed van stress uitgesteld of stilgelegd. Hierdoor vind er geen eisprong plaats of een zeer late eisprong. Omdat de menstruatie ongeveer twee weken na de eisprong plaats vind, wordt ook de menstruatie uitgesteld.
3. Medicijngebruik
Sommige medicijnen blokkeren een normale werking van de cyclus. Hierdoor kan er een verlate of uitgestelde eisprong optreden. Maar ook het gebruik van de anticonceptiepil blokkeert een eisprong. Na het stoppen met de anticonceptiepil kan het nog enige tijd duren voordat er weer sprake is van een normale cyclus. Soms duurt dit tot een aantal maanden. Wanneer de menstruatie erg lang uitblijft na het stoppen met de anticonceptiepil, en er zijn geen andere oorzaken t vinden voor het uitblijven van de menstruatie, kan het beste contact worden opgenomen met de arts die de anticonceptiepil heeft voorgeschreven. Deze kan vaak meer vertellen over de nawerkingen.
4. Overgewicht
Door overgewicht kan de menstruele cyclus worden verschoven. Dit gebeurt onder invloed van hormonen. Er vindt geen eisprong plaats of pas veel later. Hierdoor treedt ook de menstruatie veel later op dan normaal. De meeste vrouwen die vervolgens afvallen, krijgen na verloop van tijd weer een normale cyclus.
5. Ondergewicht
Bij een tekort aan lichaamsvet zal er geen eisprong plaats vinden. Dit komt omdat een zwangerschap alleen kan plaats vinden wanneer het lichaam hiertoe in staat is. Zwanger zijn kost energie. Een lichaam met te weinig lichaamsvet heeft geen energieopslag, waardoor het lichaam onder invloed van hormonen de cyclus stopt. Door meer te gaan eten en wat lichaamsvet op te bouwen, zal de cyclus weer normaal worden. Dit probleem komt veel voor bij vrouwen met anorexia en sporters die weinig eten en veel sporten.
6. Ziekte
Door ziekte kan het lichaam van slag raken, waardoor de menstruatie uitblijft. Dit kan een kortdurende ziekte zijn, maar ook door langdurige ziekte. Wie een bepaalde ziekte of aandoening heeft en de menstruatie blijft uit, kan het beste contact opnemen met de behandelende arts.
7. Verstoord dag/nachtritme
De cyclus draait op een bepaald bioritme. Hier hoort ook het dag en nachtritme bij. Door een verstoring van dit ritme, kan de menstruatie uitblijven. Dit wordt veel gezien bij mensen die plots in drie-of vijfploegendienst gaan werken of nachtwerk gaan doen. Na enige tijd zal de cyclus zich hierop aanpassen, mits het werk ook een bepaald ritme heeft. Wanneer er sprake is van continue wisselende diensten, kan de cyclus blijvend verstoord raken.
8. Pre-menopauze
De pre-menopauze is de periode waarin de overgang wordt gemaakt van vruchtbaarheid naar onvruchtbaarheid. Deze periode wordt vaak gekenmerkt door een wisselende cyclus, waarbij de menstruatie steeds langer kan uitblijven. Soms ook wordt de menstruatie anders van aard: lichter of juist zwaarder. In deze periode is er wel nog sprake van vruchtbaarheid, dus is er nog steeds een kans op een zwangerschap.
9. Menopauze
De menopauze is de afsluitende fase van de vruchtbaarheid. Er vindt geen eisprong en dus ook geen menstruatie meer plaats. De menstruatie blijft nu geheel weg. Er is ook gen kans meer op een zwangerschap. De menopauze verloopt in de meest gevallen op natuurlijk wijze, maar kan soms intreden door medisch ingrijpen.
10. Misrekening
Soms komt het voor dat er sprake is van een verkeerde berekening van de cyclus. Een cyclus begint op de eerste dag van de menstruatie. Na ongeveer 14 dagen vindt de eisprong plaats, en de cyclus eindigt rond de 28e dag. Op de 29e dag begint de cyclus weer opnieuw met een menstruatie, dit wordt dan weer gerekend als dag 1. Een cyclus die korter of langer duurt komt ook vaak voor. Belangrijk is om een goede berekening te maken, omdat anders de telling niet meer klopt. Bij een onregelmatige cyclus, kan het beste de langste cyclus worden aangehouden.