Ontijdige geboorte: te vroeg geboren

Ontijdige geboorte of partus immaturus: een geboorte tussen de 16 en 28 weken zwangerschap. Een ontijdige geboorte moet niet verward worden met een prematuur of vroeggeboorte: deze vindt plaats tussen de 28 en 37 weken zwangerschap. Hoe groot is de overlevingskans bij een ontijdige geboorte?

Verschil tussen ontijdige geboorte en prematuur

Een ontijdige geboorte is een geboorte tussen de 16 en 28 weken zwangerschap. Een miskraam is een geboorte vóór de 16 weken zwangerschap, en een vroeggeboorte (prematuur) is een geboorte tussen de 29 en 37 weken zwangerschap.

Er is echter nog een andere indeling die wordt aangehouden: hierbij wordt er gesproken van extreme prematuriteit die plaatsvindt tussen de 22 en 32 weken. Een miskraam is een geboorte vóór de 22 weken, en een prematuur is een geboorte tussen de 32 en 37 weken.

Zoals te zien is, is de indeling net iets anders. Welke men aan wil houden, is persoonlijk en kan ook per arts verschillen. Echter, de eerstgenoemde indeling is de meest juiste indeling. Een ontijdige geboorte is dus een geboorte tussen de 16 en 28 weken, en zal hier nader besproken worden.

Oorzaken ontijdige geboorte

In sommige gevallen ontstaat een ontijdige geboorte spontaan zonder dat hier een directe reden voor te vinden is. Na onderzoek komt soms naar voren dat er sprake is van een aanlegfout bij de baby. De meeste aanlegfouten die een vrucht niet levensvatbaar maken, worden vóór de 16 weken zwangerschapsduur afgestoten. Het kan voorkomen dat dit niet gebeurt, waardoor er een zogenaamde verlate miskraam optreedt: tussen de 16 en 28 weken zwangerschap. In veel gevallen is de baby al voor deze tijd gestorven.

Een meer voorkomende oorzaak is een misvorming aan de baarmoeder, waardoor de baby niet goed kan groeien. Er vindt dan een ontijdige geboorte plaats. Een andere oorzaak is een niet goed afgesloten baarmoederhals. Dit komt vooral voor bij vrouwen die ooit voor baarmoederhalskanker of een voorstadium hiervan zijn behandeld, zoals een conisatie. In 10 procent van alle gevallen is een infectie de veroorzaker van een ontijdige geboorte. Bij een meerlingzwangerschap is het risico op een ontijdige geboorte ook groter, omdat er minder ruimte is in de baarmoeder.

Het voorkomen van een te vroeg geboren baby

Soms is een ontijdige geboorte te voorkomen, door de baarmoederhals met een bandje af te sluiten wanneer sprake is van een niet goed afgesloten baarmoederhals. Ook kan een misvormde baarmoeder van te voren behandeld worden. Een infectie is niet altijd te voorkomen, maar door voorzichtig om te gaan met voeding en met dieren en planten, is de kans op een infectie wel te verkleinen.

Wanneer er sprake is van een vergoot risico op een ontijdige geboorte, zullen artsen de vrouw veel bedrust toeschrijven. Het doorlopen heeft vaak tot gevolg dat de vroegtijdige geboorte op gang komt. Echter, wanneer er sprake is van een ernstige afwijking, zal de baby toch geboren worden.

Overleeft een baby een ontijdige geboorte?

Afhankelijk van de oorzaak, wordt een aantal baby's bij een ontijdige geboorte doodgeboren: ze zijn al ruim voor de geboorte overleden. Sommige baby's sterven tijdens de bevalling of direct daarna. Ernstige aanlegfouten en afwijkingen geven een baby weinig kans op overleven. Mochten ze het toch redden, dan is dit vaak geen menswaardig bestaan. Dit is bijvoorbeeld het geval bij monstruositeit.

De medische wereld verleent een baby alle medische zorg wanneer deze de onderste grens van levensvatbaarheid heeft bereikt. In Nederland is dit vanaf 24 weken, geteld vanaf de bevruchting. Een baby die met 24 weken wordt geboren, heeft een overlevingskans van 25 tot 50 procent. Echter, vaak houden deze kinderen er wel een of meerdere nare gevolgen aan over. Vanaf 25 weken heeft de baby 75 procent kan om de ontijdige geboorte te overleven. Bij 26 weken is dit al 81 procent. Voorwaarde is wel dat de baby "gezond" is, een ernstige afwijking zal veelal fataal verlopen. In andere landen ligt de grens voor levensvatbaarheid soms nog lager. Hier wordt de grens van 22 weken aangehouden. Maar ook zijn er baby's die nog vroeger geboren worden en toch door de medici geholpen worden. Tweemaal eerder werd er een baby geboren met 21 weken en een aantal dagen, beiden zijn ze opgegroeid tot gezonde kinderen. In Japan zijn artsen verplicht om een geboorte van 22 weken zwangerschap te behandelen. Echter zijn de resultaten vaak slecht.

Lees verder

• Cervixinsufficiëntie: miskraam, vroeggeboorte
• De voortekenen van de bevalling