De voordelen van een sterk en gezond sporthart
Als je regelmatig en intensief aan duursport doet, bijvoorbeeld wielrennen of hardlopen, zal jouw hart zich geleidelijk aanpassen op deze inspanning door sterker en groter te worden. Je ontwikkelt dan langzaam maar zeker een sporthart, ook wel atletenhart genoemd. Wat ook tot gevolg heeft dat het aantal hartslagen per minuut in rust zal dalen. Is dat een positief of een negatief verschijnsel?
Normaal hart van een volwassene
Als je niet aan duursport doet, zal een gezond hart in rust overdag zo’n 60 tot 80 slagen per minuut maken. Bij inspanning kan het oplopen naar 160 tot 180 slagen. Tijdens het slapen daalt dit tot 30 à 40 slagen.Vooral baby's, maar ook opgroeiende kinderen hebben een veel hogere hartslag in rust, namelijk pasgeborenen: 130, en 5- tot 12- jarigen 80 tot 100 slagen per minuut.
Hoe ontstaat een sporthart
Als je intensief aan duursport gaat doen, vraag je een grotere inspanning van je hart. Daardoor zal je hart, gedurende de tijd dat je traint of deelneemt aan een wedstrijd, veel meer dan 100 slagen per minuut gaan maken. Je bent zodoende tijdens die belasting niet alleen bezig met het versterken van (been)spieren en longen, maar automatisch ook van je hart, aangezien je hart in feite ook een spier is. Elke spier die regelmatig intensief gebruikt wordt zal hierop reageren met groter(dikker) en daarmee sterker te worden. Dat geldt dus ook voor je hartspier.Welk voordeel heeft een sporthart
Een sporthart is dus een natuurlijke aanpassing van het hart aan de omstandigheden. Als je een grote fysieke inspanning van je (been)spieren vraagt, hebben die spieren meer bloed nodig. Als je slechts incidenteel, een enkele keer, een dergelijke inspanning doet, zal het hart hierop uitsluitend reageren met tijdelijk meer slagen per minuut. Maar als die inspanning regelmatig gebeurt, gaat het hart hierop tevens reageren door geleidelijk groter te worden. De capaciteit van het hart neemt daarmee toe, waardoor het hart per slag meer bloed gaat verplaatsen. (Meer zuurstofrijk bloed naar de spieren stuurt). Om meer bloed te kunnen verwerken wordt het hart dus groter. Bij hardlopers bestaat de capaciteitsaanpassing vooral uit een toename van de inhoud van de linkerkamer, waarbij de hartspier niet dikker wordt. Op die manier kan er meer bloed in de kamer komen en dus ook worden verpompt naar de bloedsomloop. Doordat het hart per slag meer bloed verpompt, hoort bij een sporthart automatisch ook een lagere hartslag in rust. Vaak minder dan 60 slagen per minuut.De maximale hartslag tijdens inspanning stijgt niet door training. Die blijft namelijk dezelfde of daalt zelfs een beetje, maar wel het zogenaamde slagvolume per hartslag stijgt. Daardoor stijgt de maximale hartoutput als reactie op duurtraining. Dit is ook de reden waarom de VO2max stijgt bij duursporters. Een andere aanpassing van het lichaam is de toename van het totale volume bloed. De toename van het volume bloed helpt het lichaam voordeel te halen uit de hartvergroting. Het hart kan met meer bloed worden gevuld zodat er meer zuurstofrijk bloed (richting spieren) kan worden weggepompt.
In tegenstelling tot hardlopers, zou er bij wielrenners tevens een verdikking van de hartspier ontstaan waarschijnlijk vanwege de kracht die er tijdens het aanzetten met de armen wordt geleverd en de daarbij behorende toename in de bloeddruk. Bij `krachtsporters' is de situatie weer anders: de wand is verdikt maar het hart bevat een normale hoeveelheid bloed.
Rust roest
Wanneer een duursporter stopt met training neemt de grootte van het hart binnen vijftig dagen weer af tot normaal. Ook de hartslagfrequentie in rust gaat dan weer terug naar normale hogere waarden. Het is met het hart dus zoals met elke spier: Zodra je het minder intensief gebruikt, wordt het geleidelijk minder groot en sterk.Gezond of ongezond
In 1998 heeft Sportarts Babette Pluim een onderzoek gedaan waar ze op promoveerde. Uit dit onderzoek blijkt dat een sporthart geen grotere kans op hartstilstand heeft dan een normaal hart. Door de regelmatige jarenlange inspanning is het hart van sporters en in het bijzonder die van duur- en krachtsporters, aanzienlijk vergroot. Die vergroting kan 45 procent bedragen t.o.v. een normaal hart. Vooral de linker hartkamer van een sporthart is groter.Plotselinge dood tijdens sport
Topsporters hoeven niet bang te zijn vanwege de vergroting van hun hart. Het sporthart is niet de oorzaak van hartaanvallen bij topsporters en ex-topsporters'', meent Pluim: Niet-sporters hebben tijdens zware inspanning een 56-voudig verhoogd risico op een plotse dood in vergelijking met een rustsituatie. Topsporters daarentegen lopen tijdens zware inspanning niet meer dan een vijf keer zo hoog risico. Hardlopers zijn geen doodlopers.Langer leven door lagere hartslag in rust?
Als het waar is dat ieder mens een bepaald aantal hartslagen in het leven krijgt toebedeeld zit je goed als je hart in rusttoestand bijvoorbeeld zo'n 50-60 slagen maakt. De totale tijd die je in je leven namelijk sport met een snelle pols zinken waarschijnlijk in het niet met de uren dat je lichaam in rust verkeert met een langzamer tikkend hart. Leuk om eens uit te rekenen. Maar dan wel alleen de jaren nemen dat je een actieve sporter bent.Lees verder
Gerelateerde artikelen
Lage hartslag, gevaarlijk?Een trage hartslag wordt bradycardie genoemd. Niet altijd wordt een te trage hartslag opgemerkt. De symptomen zoals kort…
mijn kijk opBecel worstelt met reclame over cholesterolverlagersDe hartleeftijdtest van Becel was een bedenksel van Unilever. Maar hedentendage wordt je bij hartleeftijd.nl, zonder eni…
Polsslag meten en voelenHet hart voelen we soms in de keel of in de borst kloppen. Dit is voornamelijk het geval bij zware inspanning, stress of…
Ritmestoornis, hartritmestoornisHartritmestoornis, ritmestoornis, hart, gevaarlijk, symptomen. Een hartritmestoornis kan weinig klachten veroorzaken en…
GezichtsmassageWikipedia zegt het volgende over massage: “massage is de praktijk van het toepassen van gestructureerde of ongestructure…
Binge eating en de rol van gezamelijke maaltijdenBinge eating disorder is een eetstoornis waarbij men in een korte periode een grote hoeveelheid voedsel tot zich neemt.…Bronnen en referenties
- Inleidingsfoto: ThomasWolter, Pixabay
- Sportarts Babette Pluim
- Hartstichting.nl (28-12-2016)
Reacties
Frans, 24-08-2016
Ik ben een man van 41, aanzienlijk te zwaar (90 kilo bij 1.79) en heb voor mijn eigen beleving een vrij belabberde conditie. Wel doe ik al jaren alles lopend en loop van nature in een aardig tempo, gemiddeld zo'n 6,5 kilometer per uur, maar ik haal ook rustig 7,5 als ik op moet schieten. Rennen kan ik echter absoluut niet en als ik een keer écht mijn trein moet halen voel ik me daarna ook echt lange tijd belabberd. Doordat ik alles lopend doe - zoals elke dag mijn boodschappen een paar kilometer verderop - haal ik over het algemeen mijn 10.000 stappen wel, maar verder heb ik eigenlijk nogal een zittend leven.
Ik kom er nu dus achter (en ja, ik heb dat op zeker drie verschillende manieren gemeten over langere tijd) dat ik ook overdag een rusthartslag heb van gemiddeld 50, wat tijdens het bankhangen nog rustig daalt tot 45 of zelfs lager. 's Ochtends wordt ik wakker met een hartslag van 35 á 40. Ik begrijp daar zelf dus echt niets van en schrok er ook een beetje van, omdat ik me totaal niet kan voorstellen dat ik een 'sportershart' zou hebben met slecht wat dagelijkse wandelingen naar de supermarkt. Zijn er ook gewoon mensen die van nature een lage maar verder gezonde rusthartslag hebben? Ik heb verder geen specifieke klachten, vermoeidheid of iets dergelijks, ik voel me - zolang ik maar niet hoeft te rennen - uitstekend. Mijn hartslag stijgt overigens wel meteen als ik in actie kom, bij een stevige wandeling zit ik gemiddeld op zo'n 125 á 130 slagen per minuut… wat volgens mij juist vrij hoog is?
Reactie infoteur, 26-08-2016
Zoekt u op google eens naar bradycardie. Misschien is dat op u van toepassing. Neem anders contact op met uw huisarts die u misschien naar een cardioloog vewijst. Een fijn gevoel voor u als dan hopelijk blijkt dat u zich geen zorgen hoeft te maken.
Martin Smits, 25-05-2016
Volgens mijn cardioloog is mijn rechterkamer vergroot hetgeen, volgens haar, vooral voorkomt bij duursporters. Zij vertelde dat vergroting van de linkerkamer vooral voorkomt bij krachtsporters. Ik ben inmiddels bijna 58 en sport al 50 jaar zeer intensief.
Vechtsport, hardlopen, wielrennen en sinds elf jaar spinning waarin ik nu 8 jaar les geef (gem. 5 lessen per week).
Ik heb altijd gehoord dat je met een sport (atleten) hart een verhoogd risico hebt op een hartinfarct en dat je niet zo maar mag stoppen met sporten. Hoe zit dat dan precies en hoe zit het als ik op vakantie ga. Kan ik dan 3 weken rust nemen of moet ik dan toch af en toe trainen om mijn hartslag omhoog te brengen?
Reactie infoteur, 25-05-2016
Ik ben geen arts, maar heb me in dit onderwerp verdiept omdat ik vanwege veel hardlopen, in rust een hartslag van 50 slagen heb. Ben wel eens een tijdje geblesseerd geweest, en toen ook enkele weken weinig gedaan. Dat verhoogde hartinfarctrisico kan ik nergens vinden op Internet. Kijk ook hier maar even: gezondheidsplein.nl/aandoeningen/sporthart/item112691
fijne vakantie
I. A., 11-09-2014
Ik ben 20 jaar, vrouw, voetbal 3x in de week en heb in rust een hartslag rond de 40/45. Wanneer ik ga hardlopen, maar met name bij het spinnen is mijn hartslag ineens erg hoog en rond 180/200. Ik vraag mij af hoe dit mogelijk is? Mvg.
Reactie infoteur, 12-09-2014
Hier vindt u de nodige info.
vr gr
Walter Blust, 25-06-2014
Ik doe aan spinning en ik krijg tijdens de zeer intensieve momenten mijn hartslag niet meer hoger dan 127 a 130. Voor de volledige spinningles is dit een gemiddelde van 85 a 117 slagen p/m ik heb dit al gecontroleerd met twee verschillende hartslagmeters en deze geven alle twee deze waarden aan dus daar is geen fout. Wat kan deze oorzaak zijn dat mijn hartslag zo laag is tijdens deze zeer zware inspanningen mijn medespinners zitten aan waarden van 175 tot 185 en een gemiddelde van 135.
Reactie infoteur, 27-06-2014
Hiervoor schiet mijn kennis te kort. Maar ik ken een soortgelijk geval, waarop de cardioloog van die persoon ook niet direct een antwoord wist.
Elle Kierdorff, 08-05-2014
Ik sport regelmatig, en met moeite krijg ik mijn hartslag omhoog.
Als mijn hartslag eenmaal hoog is, en ik stop met sporten gaat mijn hartslag van bijv. 140 binnen een halve minuut al op 70.
Is dit normaal,
Reactie infoteur, 08-05-2014
Een snel dalende hartslag na inspanning, betekent meestal dat je conditie prima is.
Marieke, 05-04-2013
Hoi,
Ik doe onderzoek naar een sporthart voor mijn school. Kent iemand hier iemand die me kan helpen?
Marieke (13)
Leerling De Nieuwste School
Reactie infoteur, 06-04-2013
Misschien kom je hier verder:
http://hart.startpagina.nl/
Wim Geurts, 06-09-2012
Ik ben 59 jaar en heb altijd gesport. Ik ben ook al vanaf mijn 18e jaar bloeddonor. Ik doen nu ongeveer 20 jaar aan hardlopen en mijn hartslag in rust is variërend tussen de 42 en 52 slagen per minuut. Het valt mij op dat mijn hartslag in rust in de avond lager (42 t/m 47) is direct na het ontwaken (50-52). Bij een sporthart is het volume wat aan bloed per slag rondgepompt wordt hoger dan mensen met geen sporthart. Het sporthart pompt het bloed dus krachtiger rond. Wordt hierdoor de bloeddruk hierdoor ook verhoogt? Als ik bloed ga geven (ik geef bloedpasma om de 4 weken) is mijn bloeddruk namelijk bijna altijd ongeveer 160/90.
Reactie infoteur, 07-09-2012
Volgens:
http://www.dokterdokter.nl/encyclopedie/16902/sporthart
" Uitzetting en vergroting van het hart bij intensieve sportbeoefenaars, gaat gepaard met langzame hartslag en lage bloeddruk "
A. F. de Kraker, 05-06-2011
Ik heb vorig jaar een uitgebreide sportkeuring ondergaan omdat ik een marathon ging lopen.ik ben vijftig jaar en doe al heel mijn leven aan sport.ik heb van mijn zesde tot mijn negenentwintigste gevoetbald, en daarna ben ik gaan wielrennen en dit combineer ik nu met hardlopen.bij de sportkeuring werd een afwijking in het ecg geconstateerd.ik ben hierdoor bij een cardioloog terecht gekomen die een myocard onder heeft laten uitvoeren. Uitslag? Conclusie sporthart. Mijn vraag: vanwaar die afwijking in het ecg?
Reactie infoteur, 05-06-2011
Ik moet u het antwoord helaas schuldig blijven. Misschien kunt u hier info vinden:
http://hart.startpagina.nl/
Laatste update: 30-04-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 3
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.