Misofonie, een bijzondere aandoening

Misofonie is een psychologische overgevoeligheid voor specifieke geluiden. Door de psychische component is de gevoeligheid echter beter behandelbaar dan bijvoorbeeld tinnitus waarbij een voortdurende ruis in het oor wordt waargenomen. Misofonie is een nog tamelijk onbekend verschijnsel waardoor degene die ermee behept is het idee heeft de enige op de wereld te zijn die er aan lijdt. Ook is er in de regel weinig begrip in de omgeving voor het verschijnsel en worden klachten niet altijd erkend.

Zelfs woede-uitbarstingen bij misofonie

De term misofonie is nog vrijwel onbekend maar het verschijnsel niet. Ook al is er weinig onderzoek naar gedaan is het duidelijk dat misofonie zich kenmerkt door een extreme afschuw van bepaalde geluiden die zelfs tot woede-uitbarstingen kan leiden. Toch valt misofonie nog niet onder de erkende stoornissen. Onderzoekers zijn van mening dat misofonie waarschijnlijk een neurobiologische kwestie is. Volgens hen is de kern een specifieke trigger, die vanzelf een agressie veroorzaakt.

Omgeving denkt aan komedie of onverdraagzaamheid

Geluiden die misofonie kunnen veroorzaken zijn bijvoorbeeld het voortdurend kuchen van iemand in de omgeving of het hoorbaar verorberen van een gevulde koek of zelfs de ademhaling van een persoon. De omgeving van iemand die aan misofonie lijdt denkt al gauw dat het komedie is of een vorm van onverdraagzaamheid en vindt het kwaad worden een zwaar overdreven reactie. Maar het is eigenlijk eenzelfde boosheid die optreedt als de buren tot diep in de nacht de muziek erg hard hebben staan. Door onbegrip uit de omgeving wordt het er voor degene die met de kwaal behept is niet beter op.

Gedrag bij de bijzondere aandoening leidt tot eenzaamheid

Misofonielijders doen er vaak alles aan om het niet tot boosheid te laten komen. Zij gebruiken bijvoorbeeld oordopjes om geen geluiden meer te kunnen horen of gaan over tot ander verregaand gedrag. Soms mijden ze allerlei plekken waar zich geluiden kunnen voordoen waar ze gevoelig voor zijn zoals de trein, de bioscoop of de straat. Dit soort gedrag kan leiden tot eenzaamheid of sociale isolatie waardoor het lijden aan misofonie alleen maar groter wordt.

Eetgeluiden en mondgeluiden

Extra navrant is dat geluiden van gezinsleden of partners minstens zoveel irriteren als van onbekenden. Er zijn voorbeelden van dat mensen bekennen hoe akelig ze het vinden om hun geliefden te horen ademen wat bij hen zelfs tot innerlijke razernij kan leiden. Veel voorkomend is een overgevoeligheid voor eetgeluiden en mondgeluiden. Een lijder aan misofonie vertelt dat als hij zelf een appel eet het geluid niet storend is maar dat dit wel het geval is als zijn partner er een eet. Eetgeluiden van kinderen zijn ook vaak een probleem en menigmaal aanleiding tot irreële woede-uitbarstingen die vaak schaamte en schuldgevoelens tot gevolg hebben. Ook in die gevallen komt vluchtgedrag voor om niet met de geluiden geconfronteerd te worden.

Geen erkenning van klachten bij misofonie

Vaak gaat de reden tot het ontwikkelen van misofonie terug naar de puberjaren doordat bijvoorbeeld een vader zo smakte bij het eten. Een lijder aan misofonie geeft aan dat ze veel last had van schreeuwende kinderen en daarvoor al enkele keren is verhuisd. Mensen die geen last hebben van misofonie kunnen moeilijk begrijpen dat iemand razend kan worden als in een rij bij de kassa iemand op kauwgom staat te kauwen. Het moet voor de lijder aan misofonie iets zijn als het voortdurend krassen van een krijtje op een ouderwets schoolbord waar iedereen wel eens mee te maken heeft gehad. Helaas erkennen ook niet alle artsen de klachten van misofonie en doen die af met dwangstoornis of obsessie waarbij de patiënt gefixeerd is op een specifiek iets.

Lees verder

• Verschil tussen misofonie, tinnitus en fonofobie