De analoge koortsthermometer van glas

U wist het misschien niet, maar de duurzame, nauwkeurige en zeer betrouwbare analoge glazen koortsthermometer is nog steeds te koop! De klassieke kwikthermometer mag al tijden niet meer verkocht worden vanweg het milieuonvriendelijke en voor de gezondheid schadelijke kwik. In de moderne versie van deze koortsthermometer is het kwik echter vervangen door het niet giftige Galistan.

• De voordelen en nadelen van een analoge koortsthermometer van glas
• Rectaal temperaturen met een analoge koortsthermometer
• Tot slot: gaat u ook weer een duurzame en betrouwbare koortsthermometer kopen?

De analoge (kwik)thermometer is nog steeds de koortsthermometer met de meeste dienstjaren op zijn naam. Sterker nog, ook al zijn ze niet meer te koop, ze worden nog steeds gebruikt! Mits ze niet breken, gaan ze bijna onbeperkt mee, dit in tegenstelling tot de moderne digitale variant.

Hier in Nederland was rectaal temperaturen met een kwikthermometer tientallen jaren lang de gouden standaard voor het meten van de lichaamstemperatuur en het vaststellen van koorts. In sommige landen, met name engelstalige landen, werd van oudsher de voorkeur gegeven aan de minder nauwkeurige orale meting, onder de tong. Hier was de mentaliteit duidelijk: Geen gezeur, billen bloot en de glazen koortsthermometer, ingevet met vaseline in de anus. Generaties zijn er groot mee geworden.

Op een gegeven moment verscheen de digitale (electronische) koortsthermometer. Deze werd vrij snel populair, met name door de kortere benodigde meettijd. Al snel bleken deze ook wat nadelen te hebben: vaker stuk of onnauwkeurig, gedoe met batterijen en minder goed schoon te maken. Het verbod op het gebruik van kwik in thermometers in de jaren negentig was echter de definitieve doodsteek voor de ‘ouderwetse’ kwikthermometer.

Daar is echter verandering in gekomen, met het gebruik van Galistan (vloeibaar mengsel van gallium, indium en tin) als vervanger voor het kwik. Het enigiste nadeel van Galistan vergeleken met kwik is dat het minder zwaar is. Hierdoor zijn deze thermometers iets lastiger ‘af te schudden’. Ofschoon de klassieke analoge koortsthermometer nooit meer zo populair en algemeen gebruikt zal worden als de tegenwoordig in allerlei soorten en maten electronische thermometers, is er zeker nog een markt voor. En terecht, gezien een aantal interessante voordelen.

De voordelen en nadelen van een analoge koortsthermometer van glas

• Nauwkeurigheid. De meeste analoge koortsthermometers hebben een meetnauwkeurigheid van +/- 0,1 ̊C met een mogelijke afwijking van maximaal +/- 0,2 ̊C.
• Zeer hoge betrouwbaarheid. Zolang er geen zichtbare beschadigingen zijn, heeft de thermometer levenslang zijn oorspronkelijk meetnauwkeurigheid! Dit in tegenstelling tot alle electronische koortsthermometers, inclusief de populaire oorthermometer.
• Duurzaamheid. Gaat in principe levenslang mee. Geen batterijen, werkt altijd, ook als u de thermometer maar eens in de paar jaar nodig hebt. Hierdoor ook zeer milieuvriendelijk, helemaal met de moderne versie, waarbij er geen kwik meer in het milieu terecht kan komen, mocht de thermometer per ongeluk toch een keertje breken.
• Goedkoop. Zeker gezien de extreem lange levensduur en het feit dat er geen batterijen nodig zijn.
• Hygiene. Zeer goed schoon te maken en te ontsmetten, de thermometer is 100% waterdicht en van glas. Zelfs een waterdichte digitale koortsthermometer kan hier niet aan tippen.
• Breekbaar. Dit is natuurlijk een nadeel. Meestal gaat het fout bij het afschudden en schoonmaken van de thermometer.
• Langere meettijd. Dit is zeker voor kinderen, wel het grootste nadeel ten opzichte van een digitale koortsthermometer.
• Lastiger af te lezen dan een digitale koortsthermometer.

Rectaal temperaturen met een analoge koortsthermometer

Rectaal temperaturen met de koortsthermometer is niet moeilijk en bij goed gebruik zal de thermometer echt niet breken. Het risico van breuk is het grootste bij het afschudden en schoonmaken van de thermometer. Kijk uit dat u niet per ongeluk de thermometer ergens tegen aan slaat of dat u hem in de wasbak of in de badkamer laat vallen. Het aflezen van de thermometer kan wel even wennen zijn als u voorheen een digitale thermometer gewend bent.

• Voor gebruik controleren of de thermometer goed is afgeschud. De meetkolom dient in elk geval beneden de 36 ̊C te staan.
• De (metalen) punt van de thermometer in zijn geheel en voorzichtig rectaal inbrengen (in de anus). Dit gaat heel gemakkelijk en pijnloos mits er wat glijmiddel (water of olie basis) wordt gebruikt.
• Thermometer op zijn plaats en stil houden tot de meettijd van 3 a 4 minuten verstreken is.
• Thermometer rustig verwijderen en correct aflezen op 0,1 ̊C nauwkeurig. Draai de thermometer iets tot de aflezing het duidelijkste zichtbaar is.
• Reinigen met lauw water met wat zeep en desinfecteren met alcohol. Het heeft de voorkeur om de thermometer na gebruik direct weer af te schudden alvorens deze op te bergen in de bijbehorende beschermhuls.

Tot slot: gaat u ook weer een duurzame en betrouwbare koortsthermometer kopen?

Groot voordeel van een analoge koortsthermomer is wel dat deze het altijd doet als het nodig is. Zeker als u slechts sporadisch een koortsthermometer gebruikt is dat erg prettig. Als u een digitale koortsthermometer of oorthermometer enkele keren per jaar gebruikt en meestal in de kast hebt liggen dan loopt u vaak tegen problemen met batterijen aan. Verder spaart u er het mileu en uw portemonnee mee. Geen batterijen en u hoeft niet regelmatig weer een nieuwe (digitale) thermometer te kopen als de oude weer eens de geest geeft of ineens niet meer nauwkeurig blijkt te zijn. Ook niet onbelangrijk is de nauwkeurigheid en de hoge betrouwbaarheid van de thermometer.
Voor gebruik in de medische zorgsector is het geen optie meer, gezien de relatief lange meetduur. Voor thuis gebruik wegen de voordelen van de analoge koortsthermometer eigenlijk ruimschoots op tegen de nadelen. Maar het betekent wel gewoon lekker ouderwets en degelijk; met de billen bloot, voor een betrouwbare en nauwkeurig temperatuurmeting!