Probleem of stoornis: Pavor nocturnus en slaapwandelen
De pavor nocturnus ofwel nachtschrik is een beangstigende ervaring die zich voordoet tijdens de slaap en, anders dan een nachtmerrie, niets met dromen te maken heeft. Hierbij is de betrokkene verzonken in een diepe fase 4 slaap waar hij plotseling in grote ontzetting uit ontwaakt, wat dikwijls vergezeld gaat van gillen, huilen, een snelle ademhaling en zweten. Hij kan zich actief tegen kalmeringspogingen van anderen verzetten door te trappen en om zich heen te slaan als om een denkbeeldig kwaad af te weren.Meestal wordt hij niet volledig wakker, maar gaat weer onder zeil zonder zich de volgende morgen iets van de episode te herinneren. Als u tijdens de pavor nocturnus wél wakker wordt zult u zich verward en gedesoriënteerd voelen.
Een pavor nocturnus zal zich voornamelijk voordoen aan het begin van de nacht, wanneer men het diepste slaapt. Gewoonlijk bestaat er geen verband met een of andere droominhoud of een nachtmerrie. Het vaakst doet dit verschijnsel zich voor bij kinderen 6% van alle kinderen heeft er weleens last van, vergeleken met nog geen 1% van de volwassenen. Het probleem begint gewoonlijk tussen het vierde en twaalfde jaar en verdwijnt tijdens de adolescentie vanzelf.
Diagnose volgens DSM IV
- Volgens het diagnostisch handboek hebt u een reëel probleem met pavor nocturnus als sprake is van het volgende:
- Het gebeurt dikwijls dat u plotseling wakker schiet met een schreeuw en diverse tekenen van enorme angst (zoals een jagende pols, een hijgende ademhaling en zweten).
- Anders dan bij nachtmerries, herinnert u zich bij het wakker worden geen akelige droom en u bent het voorval de volgende morgen vergeten.
- U (of uw familie) vindt deze episodes zo akelig dat u professionele hulp inroept.
Slaapwandelen
Bij slaapwandelen gaat het om herhaaldelijk optredende episodes — gewoonlijk van enkele minuten tot een half uur — waarin de betrokkene slapend en wel rondloopt, ergens gaat zitten, wat praat of iets eet. Een slaapwandelaar schijnt zich niet van zijn omgeving bewust te zijn, heeft de blik op oneindig en reageert niet op pogingen van anderen om hem te wekken. Het kan zijn dat u uit bed komt, naar beneden gaat, iets eet, het toilet bezoekt of zelfs het huis uit gaat.De patient praat slecht gearticuleerd en is moeilijk te verstaan. Ofschoon er tijdens het slaapwandelen gewoonlijk alleen simpele handelingen worden verricht, worden er soms ook ingewikkelde bezigheden uitgevoerd zoals het besturen van een auto of bedienen van machines.
Ook gebeuren daarbij weleens gekke dingen: men doet bijvoorbeeld een plas in de keuken of kruipt in andermans bed. Soms kan de slaapwandelaar de indruk wekken ergens voor weg te lopen, alsof hij een naderend gevaar ontvlucht.
Als men hem wakker krijgt (wat bijzonder moeilijk is), is hij eventjes de kluts kwijt en bereikt dan weer een normale wakende toestand. Als hij daarna weer naar bed gaat en verder slaapt, weet hij ‘s morgens soms niets meer van het gebeurde.
Dit kan vervelend zijn als u ergens anders wakker wordt dan waar u zich oorspronkelijk te slapen heeft gelegd, terwijl u geen idee heeft hoe of waarom u daar terecht gekomen bent. Het slaapwandelen treedt gewoonlijk op in fase 3 of van de REM slaap, meestal vroeg in de nacht. Zulke episodes kunnen in de hand worden gewerkt door alcohol- of middelengebruik bij iemand die daar vatbaar voor is.
In de kindertijd komt slaapwandelen veel voor zo’n 20 tot 30% van de kinderen heeft minstens én keer geslaapwandeld. Maar bij een kleine 5% komt het vaker voor. Het begint normaliter tussen het vierde en achtste jaar en verdwijnt tijdens de adolescentie vanzelf. Een kind dat slaapwandelt, wil uit gêne over dit probleem dikwijls niet bij vriendjes logeren of op een kamp gaan.
Gerelateerde artikelen
Wat zijn slaapproblemen?Iedereen kent het wel, slaapproblemen, wie heeft er nou niet eens last van? Bij sommige mensen blijft dit probleem maar…
Veel voorkomende soorten parasomniaEr zijn verschillende soorten parasomnia. De eerste soort is pavor nocturnus. Bij deze slaapstoornis krijgt de persoon e…
Nachtmerrie: oorzaak, voorkomen en de betekenisEen nachtmerrie is een benauwende, angstaanjagende droom. Vaak is er het gevoel dat men bezwijkt onder een drukkende las…Reacties
Anja, 12-09-2012
Hoi
ik ben informatie gaan zoeken voor mijn dochter, mijn dochter schrikt midden in de nacht wakker en gilt dat ze mensen uit de muren ziet komen en spinnen, ik kan op internet niet echt vinden wat het kan zijn kan jullie mij hierbij helpen?
Met vriendlijke groet anja
Reactie infoteur, 12-09-2012
Hoi Anja,
Hoe oud is je dochter/
Sophocles
Wanda, 21-02-2012
Kan men tijdens slaapwandelen ook een overdosis paracetamol innemen en een afscheidsbrief schrijven?
Reactie infoteur, 22-02-2012
Dat lijkt me onwaarschijnlijk. Maar zeg nooit, nooit.
Sophocles
Marjon Koster, 18-10-2011
Mijn man slaapwandeld al sinds kind, doet echt van alles in zijn slaap. Gaat soms twee keer per nacht douchen, aankleden en wil dan naar buiten, trekt alle stekkers uit de stopcontacten, staat vanuit het niets de deur vast te houden omdat het huis instort vogens hem, gooit met kleding en dekbed enz.
Een aantal jaren geleden heeft hij mij mijn keel dicht geknepen tot mijn zoon hem wakker kreeg door op zijn rug te slaan. Is naar slaapcentrums geweest maar niemand kan ons helpen. Vaak is hij agressief naar mij toe, scheld me uit omdat ik hem niet help, omdat hij negen van de tien keer iets heeft ingeslikt zegt hij dan, zoals autobanden, boomstammen de vreemdste dingen.
Twee dagen geleden zat zijn buik vol met levende garnalen zei hij en werd weer boos op mij omdat ik ze niet weg kon halen. Daarna zei hij dat hij ons allemaal dood wilde steken omdat hij het zat was. Dit heeft mij zeer bang gemaakt en hij slaapt nu alleen in ons vakantiehuisje, wij zijn nu echt ten einde raad en weten niet wat te doen.
Reactie infoteur, 19-10-2011
Beste Marjon,
Verbijsterend, een excessieve vorm van de pavor nocturnus.Aangezien de reguliere geneeskunst geen oplossing kan bedenken blijft er maar één advies over. Aangezien je soms in een levensgevaarlijke situatie terechtkomt is het misschien een goed idee om een emmer water op de kamer te zetten. Loopt de situatie uit de hand, want als ik het goed begrijp spreekt uw man u altijd aan om hem te helpen, gewoon emmer water over het hoofd kieperen. Een slaapwandelaar plots wakker maken kan in principe geen kwaad. De kwestie is om hem uit zijn slaap en daarmee uit zijn slaapwandelactie te halen.
Misschien is het mogelijk om een therapeut te zoeken die uw man kan aanleren om 'zijn dromen te sturen'. Lees de volgende link. http://www.gezondheidsnet.nl/slaap-lekker/artikelen/576/bepaal-je-eigen-fantastische-dromen
Sterkte toegewenst.
Sophocles
Basje, 23-05-2010
Ik ben er achtergekomen door mijn vriendin dat ik ga slaapwandelen in mijn slaap. Dit doe ik alleen wanneer ik alcohol gedronken heb. Nu is dat opzich niet echt een probleem dat slaapwandelen, alleen ik heb zowat iedere muur op de boven verdieping ondergeplast. En nu snap je wel dat mijn vriendin dit ook niet leuk meer vindt, die wordt punt 1 iedere keer wakker van mij en die maakt mij dan wakker. Kan iemand mij vertellen wat hier aan gedaan kan worden?
Reactie infoteur, 24-05-2010
Duidelijk geen alcohol meer, probleem opgelost
Sophocles
An, 22-03-2010
Mijn zoon zit SINDS september in het eerste leerjaar en sindsdien heeft hij last van nachtangsten dit gebeurt soms, 's avonds moet hij altijd nog schoolwerk doen, kan dit te maken hebben met dit? Ook mijn man speelt vaak zo'n spelletjes op xbox en gaat vaak met schieten, kan dit soms de oorzaak zijn? Vanaf welke leeftijd gaat dit over?
Reactie infoteur, 22-03-2010
Beste An,
Als er zorgen over maakt, een bezoekje aan de huisarts kan nooit kwaad.
Sophocles
M. van Essen, 06-07-2009
Is slaapwandelen bij kinderen altijd onschuldig of kan er sprake zijn van een probleem? Mijn zoon gaat sinds 4 weken elke nacht slaapwandelen en is daarbij soms angstig.
Reactie infoteur, 26-08-2009
Hangt een beetje van de leeftijd af, maar in principe is slaapwandelen inderrdaad volledig onschuldig. Doet ich meer voor op heel jonge leeftijd en dooft al snel weer uit.
Sophocles
M. van der Veen, 26-05-2008
Ik heb de ervaring van een cliënt die onder invloed van alcohol na 2 uur geslapen te hebben de voordeur uitloopt, deze open laat staan en slechts in onderbroek gekleed de straat oploopt, geen idee waarheen en cliënt is 10-20 minuten weggebleven. Kom je altijd weer terug op de plaats van bestemming?
Reactie infoteur, 26-05-2008
Nee!
Sophocles
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.