De hypochonder, altijd ziek of toch niet!

Sommige mensen kunnen het zich niet voorstellen, maar er zijn mensen die bij ieder pijntje denken dat ze een ernstige tumor hebben. We noemen deze psychische aandoening: hypochondrie. In de praktijk wil het niet meer of minder zeggen dat iemand ziektevrees heeft en gaat nogal eens gepaard met een angststoornis. Toch wordt er ook nogal eens de spot gedreven met de hypochonder. Wat is het exact en hoe kan je er voor jezelf in positieve zin een draai aan geven in je leven?

Wat is het?

Hypochondrie is een ziekelijke angst voor ziekten en wordt gecategoriseerd als psychische aandoening, waarbij de oorzaak vaak in de gevolgen van niet verwerkte emoties ligt. De aandoening behoeft professionele begeleiding om deze in bedwang te houden. Het typische van de aandoening is wel dat deze mensen fysieke klachten kunnen hebben, zonder dat het daadwerkelijk naar iets te herleiden is. Ook al is aangetoond dat ze niet de ziekte hebben die ze denken te hebben, dan nog hebben ze een perfecte uitleg waarom het volgens hen wel zo is. Daarnaast is continu met je lichaam bezig zijn, ook erg inspannend. Het vergt dan ook veel energie om met hypochondrie te leven.

Behalve de niet te verklaren klachten, kan de hypochonder terecht klachten ontwikkelen die gerelateerd zijn aan het hoge stress niveau waarin hij/zij zich continu begeeft. Zowel mannen als vrouwen kunnen het ontwikkelen en in de praktijk gaat het in aantallen dan ook redelijk gelijk op.

Hoe pak je het aan?

Het begint zoals met iedere psychische aandoening, herken het en erken het. Dat is een eerste en erg belangrijke stap. Vanaf dat punt kun je in gesprek raken met je huisarts. Deze zal je, als hij/zij dezelfde mening is toegedaan, doorsturen naar de psycholoog.
In overleg met de huisarts kan je, als de stress erg hoog opgelopen is, tijdelijk medicijnen slikken om de stress af te laten nemen. Maar meer dan een symptoombestrijder is dit niet en lost feitelijk dus niets op, dan dat gedurende het medicijngebruik de stress afneemt. Echte afname van stress werkt pas als je met professionele hulp en je eigen “middelen” aan de slag gaat.

Zelf aanpakken

Naast de begeleiding van een psycholoog kan je zelf ook het nodige doen.

• Hierbij is je lichaam aanpakken belangrijk en dat kan doen door goed naar je voeding te kijken. Zorg dat je je lichaam goed behandelt en dat wil ook zeggen dat je fastfood vermijd en andere geprepareerde voeding (met veel E-nummers op de verpakking). Een vers fruit, groenten en beperkt vlees.
• Maak een lijst van je positieve kanten en waar je allemaal goed in bent. Wees vooral aardig voor jezelf en neem deze lijst regelmatig met aandacht door.
• Ontspan met eenvoudige oefeningen waarbij je de focus legt op je ademhaling. Yoga is hiervoor een mogelijkheid, maar je kunt ook een boswandeling maken of een stukje kustlijn pakken. Hierbij is het van belang dat je je kunt ontspannen. Draag gemakkelijk zittende kleding en schoenen en richt je gedachten op een diepe ademhaling waarbij het zuurstofrijke bloed door je aderen naar de uithoeken van je lichaam stroomt. Voel het, ervaar het en houdt de focus vast.
• Tunnelvisie is een belangrijk item van de hypochonder en dit kan je proberen los te laten, door te gaan wandelen in bijvoorbeeld een mooie omgeving en juist rond te kijken en echt te ervaren wat je ziet. Doe dit met enige regelmaat.
• Probeer de hypochonder in jezelf als iemand anders, de derde persoon te zien. Een lastige derde persoon, waar je vooral niet mee in discussie moet gaan, want op iedere antwoord heeft ze weer een (lastige) vraag.
• Zoek naar momenten die kunnen ontspannen en waarbij je niet bezig bent met pijntjes die je allemaal kunt voelen. Bijvoorbeeld muziek waar je in op gaat of als je mediteert, regelmatig dat moment van ontspanning zoeken in een meditatiemoment.

Tot slot

Een absoluut onderschatte psychische aandoening en soms zelfs gebagatelliseerd, maar dat neemt niet weg dat het een aandoening is die serieus aangepakt kan én moet worden. Pak daarnaast zelf aan wat er zelf aangepakt kan worden en de eerste belangrijke stappen zijn gezet.