Finasteride, risico’s en bijwerkingen

Finasteride, een middel tegen haaruitval, is in Nederland niet altijd even gemakkelijk te verkrijgen. In de VS is Finasteride het enige middel dat door de FDA (Food and Drug Administration) is getest en goedgekeurd voor de behandeling van haarverlies bij mannen. Finasteride wordt eenmaal per dag in tabletvorm ingenomen. In de meeste gevallen stopt het haarverlies na drie tot zes maanden. In het verdere verloop van de behandeling kan het de haargroei weer stimuleren. Men garandeert de werking echter alleen als men de therapie continu voortzet. Als de inname stopt, neemt ook de haargroei weer af. Maar gebruik van Finasteride (onder de merknaam Propecia ), is niet zonder risico. Het kent ook diverse bijwerkingen. Wereldwijd lopen er meerdere rechtszaken van mannen die haargroeimiddelen hebben gebruikt die de werkzame stof finasteride bevatten. Ze eisen een schadevergoeding voor bijwerkingen. Klachten die zich soms ook nog manifesteerden nadat men met het middel gestopt was.

Hormonen en haaruitval

Zowel mannen als vrouwen produceren "mannelijke" hormonen zoals testosteron. Wanneer testosteron reageert met het in de talgklieren van de hoofdhuid aanwezige enzym 5-alpha-reductase, wordt testosteron omgezet in dihydrotestosteron (DHT). En precies dit DHT is een van de belangrijkste oorzaken van haaruitval, omdat DHT wezenlijk bijdraagt aan het initiëren en de verdere verkleining van de haarfollikels (haarzakjes):

• dit komt omdat DHT de opname van voedingsstoffen uit eiwitten, vitaminen en mineralen blokkeert die essentieel zijn voor sterke en gezonde haarfollikels. Gevolg hiervan is dat groeifasen worden verkort en fasen van stilstand worden verlengd.
• bovendien verschrompelt DHT de haarzakjes daadwerkelijk, zodat die kleiner en kleiner worden totdat uiteindelijk het haar uitvalt. Dat is vooral problematisch voor mensen die op grond van hun erfelijke eigenschappen meer dihydrotestosteron produceren dan anderen.

Finasteride is een medicament waarvan men veronderstelt dat het de synthese van DHT op moleculair niveau blokkeert.

Hoe werkt Finasteride tegen haaruitval?

Finasteride is een zogenaamde anti-androgeen waarvan men aanneemt dat het het enzym kan remmen dat testosteron in dihydrotestosteron omzet. DHT veroorzaakt een afname van de haarwortels, maar alleen bij mannen met een genetische aanleg. Finasteride zelf is geen hormoon, maar blokkeert het enzym dat DHT, 5-alpha-reductase, aanmaakt. Het voordeel is duidelijk: het medicijn remt de productie van DHT, een van de oorzaken van haaruitval, en activeert daardoor de haarzakjes. Het testosteronniveau in het lichaam blijft binnen het normale bereik. In de meeste gevallen blijft finasteride slechts werkzaam zolang men het blijft innemen. Gebleken is dat door Finasteride nieuw gewonnen haren binnen een tijdsbestek van 6 tot 12 maanden weer verloren gaan zodra de behandeling gestopt wordt.

Kleinere haarfollikels en meer DHT

Mannen met androgenetisch haarverlies (grotendeels erfelijk) hebben kleinere follikels (haarzakjes) en meer DHT. Finasteride remt een proces dat verantwoordelijk is voor het verkleinen van de haarzakjes op de hoofdhuid. Dat kan leiden tot een vermindering van het kalende proces

Bijwerkingen Finasteride

Finasteride staat er bekend om dat het zelfs bij lage concentraties aangeboren afwijkingen kan veroorzaken bij ongeboren baby’s. Dat kan zich uiten in misvorming van de geslachtsorganen, iets wat echter alleen werd vastgesteld bij mannelijke foetussen, niet bij vrouwelijke.

De meeste bijsluiters van Finasteride (en/of Propecia) geven aan dat het geneesmiddel niet aan zwangere vrouwen toegediend mag worden. De arts moet daarom altijd aanraden dat in tijden dat Finasteride wordt ingezet eveneens anticonceptiemiddelen moeten worden gebruikt om een zwangerschap te voorkomen.

Andere risico’s bij gebruik van Finasteride

Andere risico's en bijwerkingen bij gebruik van Finasteride, alleszins bij minder dan 1% van de personen vastgesteld, kunnen zijn:

• erectiestoornissen;
• vergrootte borstklieren;
• depressies.

Finasteride en doping

Veel sportorganisaties hebben Finasteride verboden, omdat Finasteride het gebruik van steroïden kan maskeren. Sinds 2005 is Finasteride opgenomen in de lijst van verboden stoffen van het Wereld Doping Agentschap WADA