Gezondheid: Buikpijn ... het komt veel voor

Relatief veel mensen hebben met enige regelmaat last van de buik, waarbij last van de buik verschillende zaken kan betekenen. Alleen al sec de darmen geeft ruim 60% van de vrouwen (bij de mannen ligt het percentage net even iets lager) zo nu en dan problemen. Dan hebben we het nog niet over allerlei andere problemen in de buik.

Wat is normaal?

Er wordt wel eens gezegd dat je alert moet zijn wanneer je buik “niet normaal aanvoelt”, maar voor menig man of vrouw is dat normaal aanvoelen niet iets wat ze direct kunnen duiden. Sommige hebben vanaf jonge leeftijd al gedoe met de buik, wat overigens nog niet wil zeggen dat het ernstig is. Maar een normale buik voelt soepel aan ook als je er op drukt. Geen doorlopende grote of kleine pijntjes, periodiek steken, winderigheid of sterk afwijkende ontlasting.

Aandoeningen

PDS

Wat steeds meer mensen als melding meekrijgen zijn de prikkelbare darmen, want ruim 20% van de mensen in Nederland heeft PDS, het Prikkelbaar Darm Syndroom. Overigens is het overgrote deel van deze 20% van het vrouwelijk geslacht. Het is een chronische darmstoornis waarbij de beweeglijkheid van de darmen in meer of mindere mate verstoord is. De darmen zorgen er met de peristaltische bewegingen voor dat de voeding verwerkt wordt, gekneed en getransporteerd. Als dit te snel of te langzaam plaatsvindt, heb je PDS. Het kan aanzienlijke buikpijn opleveren en je voelt je vaak opgezwollen. Je ontlasting kan afwijken in de vorm van diarree of juist tot verstopping leiden. PDS is niet te genezen, maar met voldoende drinken, veel vezels eten en voldoende bewegen is het voor de meeste mensen prima onder controle te houden.

Parasieten

Parasieten kunnen ook nogal eens tot behoorlijke pijn leiden en kan je oplopen bij bepaalde voeding. Ook al doe je nog zo je best en let je op je eten tijdens vakantie, het kan iedereen gebeuren. Parasieten spoor je op door je ontlasting te laten testen. De meeste parasieten zijn met een kuur wel op te lossen. Wat meestal wel een rol speelt, is dat je je darmen hun gang moet laten gaan en dat levert nog wel eens wat winderigheid op. Inhouden van scheten levert weer een gezwollen buik op, dus dat is ook geen optie.

Stress

Soms is het niet zozeer lichamelijk als wel geestelijk en kan stress je buik pijnlijk maken. De pijn wordt feitelijk veroorzaakt door de spanning die door de stress op je buik, je organen komt te staan. Waarbij stress weer onder te verdelen is in iets wat aantoonbaar is. Bijvoorbeeld een te volle agenda gedurende langere tijd, maar kan ook onderliggende (doem-)gedachten zijn over het moeizaam rond kunnen komen, een baan die uitblijft, gezondheidsproblemen van gezinsleden of andere onzekerheden voor de toekomst. De remedie bij het aantoonbare is eenvoudiger dan het niet aantoonbare. Immers, uit de agenda kan gestreept worden, maar het onderhuidse onzekere gevoel is lastiger weg te krijgen.

Voor beide geldt trouwens dat ontspanningsoefeningen consequent toepassen, wel kan helpen. Yoga kent bijvoorbeeld wat specifieke ontspanningsoefeningen en soms kan meditatie je ook tot rust brengen. Medicatie kan even helpen, maar is een vorm van symptoombestrijding en lost uiteindelijk niets op.

Winderigheid

Het wordt nogal eens gebagatelliseerd, maar winderigheid kan tot aanzienlijke pijn in de buik leiden. Zeker door het inhouden, wat de meeste mensen doen vanuit gene, kan de buik opzwellen en een pijnlijk gevoel geven. Winderigheid is eigenlijk heel normaal, want zo’n 15 scheten per dag is heel normaal. De gassen worden gevormd door de vertering van voedsel en kunnen niet anders dan via de darmen het lichaam verlaten. Los van wat we horen, is het meest gênante de geur die sommige scheten teweeg brengen. Gisting en eiwitten uit vlees, eieren, kaas etc. leveren de scheten die een vervelende geur meegeven. Wat kan helpen is je maaltijd niet afsluiten met fruit en zorg dat je voedingspatroon gezond en gevarieerd is.

Waar of niet?!

Er ontstaan in de loop der jaren zaken – ook als het om de darmen gaat - die soms een eigen leven kunnen gaan leiden. Om deze nu van feitelijkheden te onderscheiden, een aantal hieronder opgesomd:

• Cola is goed tegen diarree. Onzin, want de prikkels in cola stimuleren juist de maag en darmen.
• Als je normaal eet, moet je iedere dag poepen. Onzin, iedere mens heeft weer een ander patroon. Wat wel van belang is dat je bij normaal eten, een zekere mate van regelmaat hebt, je ontlasting er zonder persen uitkomt en je geen pijn hebt. Dit kan dus ook eens per twee of drie dagen zijn.
• Bewegen is goed tegen buikpijn. Klopt, want door het lopen zet je je hele lichaam in beweging en dus ook je darmen.
• Scheten zijn kort en krachtig. Onzin, er is iemand die een scheet van bijna drie minuten heeft gelaten.
• Drollen moeten zinken. Klopt, een drol die blijft drijven kan duiden op een te vet voedingspatroon.
• Te veel bacteriën in de darmen is niet goed. Onzin, want ieder mens heeft al snel zo’n 100.000 miljard bacteriën in het lichaam en heb je ook nodig voor je gezondheid.
• Bananen zijn goed tegen diarree. Klopt, de vezels helpen de ontlasting de juiste souplesse te geven en helpt dus ook als je last van verstopping hebt.
• Probiotica is alleen commercieel geneuzel. Onzin, probiotica kan helpen om een disbalans in bacteriën weer te normaliseren. Er worden nog wel onderzoeken gedaan in wat voor mate ze stimuleren.

Intuïtie

Als je van nature geen hypochonder of doemdenker bent, maar je hebt het gevoel dat er niet klopt, ga dan naar de huisarts. Geef je intuïtie dus voldoende ruimte en druk het niet weg. Je kunt het ook even aankijken, maar als het niet anders wordt, is het altijd goed de huisarts te consulteren. Los van de buikpijn, kan je ook denken aan onverklaarbaar gewichtsverlies, aanhoudende vermoeidheid of bloed en/of slijm bij de ontlasting.

Soms kan een bezoek aan de huisarts ook een stukje stress wegnemen en ga niet meteen van iets ernstigs uit. Maar zelfs in dat geval, kan tijdigheid mensenlevens redden.