Sinterklaasquiz: hersenfitness voor dementen

Ouderen met dementie, meestal veroorzaakt door een ziekte als Alzheimer of Parkinson, hebben vaak goede herinneringen aan de Sint uit hun jeugd. Een quiz over Sint Nicolaas kan bij deze bejaarden herinneringen oproepen uit hun lange termijn geheugen. Zo’n quiz die past in het seizoen, kan senioren die dementeren ook helpen zich te oriënteren op de tijd. De verjaardag van de Goed Heiligman hoort immers bij december. December, de feestmaand bij uitstek. Deze senioren raken door de dementie vaak 'gedesoriënteerd in de tijd': zij weten niet meer welke dag of maand of jaar het is. Realiseert u zich wel dat Sinterklaas vroeger anders werd gevierd: wat strooigoed en een cadeau wat iemand toch nodig had. Gebreide wanten, mutsen, sjaals of sokken in een schoen en een handje vol pepernoten nadat men gezongen had bij de schoorsteen. Maar het plezier was er niet minder om.

Vragen en antwoorden voor een quiz over Sinterklaas voor mensen met Alzheimer

Het allereerste wat u nodig heeft voor een quiz over de Sint is uiteraard een aantal eenvoudige vragen en antwoorden. Voor deze groep bejaarden is het namelijk belangrijk dat de vragen eenvoudig zijn. Tegelijkertijd mogen de vragen uit de quiz niet kinderachtig zijn. Omdat het Sinterklaasfeest zowel een feest uit hun jeugd is als uit hun volwassen jaren, zullen de ouderen met een vorm van dementie een Sinterklaasquiz overigens niet zo snel als kinderachtig ervaren. Bovendien zal de quiz veel herinneringen oproepen.

Voorbeelden van vragen voor een quiz over Sint Nicolaas voor ouderen met een ziekte die dementie veroorzaakt

1. Uit welk land komt Sinterklaas?
2. Met welk vervoersmiddel komt Sint naar Nederland?
3. Hoe heten de knechten van Sint Nicolaas?
4. Hoe heet de hoed van Sinterklaas?
5. Wat staat er op de hoed van Sint?
6. Wie is de ‘Goed Heiligman’?
7. Hoe heet de mantel van Sint?
8. Waar strooien de Pieten mee?
9. Wie moesten er vroeger mee in de zak van Piet?
10. Van welke stof is de zak van Sint gemaakt?
11. Op welk dier rijdt Sint Nicolaas?
12. Wanneer vieren we de verjaardag van de Goed Heiligman?
13. Op wat voor paard rijdt Sint over de daken?
14. Hoe zorgen de Pieten dat de cadeautjes bij de kinderen komen?
15. Wat doen de kinderen in hun schoen op de avond voor Sint Nicolaas?
16. Wat staat er in het grote boek van Sint?
17. Wie krijgen er, volgens de verhalen, met de roe van Piet?
18. Wat zijn ‘de appeltjes van Oranje’?
19. Welke kleur hebben de mantel en de hoed van Sinterklaas?
20. Wat betekent Sint in Sint-Nicolaas?

De antwoorden op deze vragen uit de Sintquiz voor ouderen met dementie

1. Sint komt uit Spanje (Volgens het verhaal is hij echter geboren in Myra, in Turkije)
2. De Sint komt met de stoomboot
3. De knechten van de Heilige Nicolaas zijn Pieten
4. De hoed van Sinterklaas heet een mijter
5. Op de hoed of mijter van Sinterklaas staat een gouden kruis
6. De Goed Heiligman is Sint Nicolaas zelf
7. De mantel van Sint heet een tabberd
8. Pepernoten (Strooigoed is ook een juist antwoord)
9. Stoute kinderen moesten vroeger in de zak van Piet
10. De zak van Sint Nicolaas is gemaakt van jute
11. Sint rijdt op een paard.
12. Op vijf december vieren we de verjaardag van Sinterklaas
13. Het paard waarmee Sint ’s nachts over de daken rijdt is een schimmel
14. De Pieten doen de cadeaus in de schoorsteen
15. In hun schoen doen kinderen vaak een peen / wortel voor het paard van Sint (en soms een verlanglijstje)
16. In het grote boek van Sint staat welke kinderen lief of zoet zijn geweest en welke kinderen stout waren
17. Stoute kinderen kregen vroeger van Piet met de roe
18. ‘De appeltjes van oranje’ zijn sinaasappels
19. De mantel (tabberd) en hoed (mijter) zijn beiden rood
20. Sint in ‘Sint Nicolaas’ betekent ‘heilig’

Wat nog meer te doen op een Sinterklaasfeest met oudere cliënten die lijden aan Alzheimer? Tips

Tip 1: Sinterklaasliedjes zingen

Op een Sintfeest voor deze groep, moeten natuurlijk wat oude bekende Sinterklaasliedjes gezongen of beluisterd worden! Voor mensen die met de quiz niet goed mee konden doen, is dit een mooie kans om wel actief deel te nemen. Teksten erbij met een grote letter is fijn. Wie niet zingen kan, kan nog wat meelezen of kijken. Maar omdat er vroeger in het gezin veel samen gezongen werd, kennen de ouderen deze teksten vaak nog vrij goed. Bovendien blijft muziek vaak lang in het geheugen van ouderen opgeslagen. Eventueel kunt u de liedjes afwisselen met de quizvragen. Of u doet de Sinterklaasquiz over de liedjes van de Sint.

Denk onder andere aan liedjes als:

• Zie ginds komt de stoomboot;
• Sinterklaasje kom maar binnen;
• Sinterklaas kapoentje;
• Zie de maan schijnt door de bomen;
• De zak van Sinterklaas;
• Sinterklaasje bonne, bonne, bonne;
• Dag Sinterklaasje, daag, daag zwarte Piet

Tip 2: De patiënten met dementie op strooigoed trakteren dat bij Sinterklaas hoort

Het is leuk om de bejaarden met dementie te trakteren op Sinterklaas snoepgoed. En er valt op Sinterklaas genoeg te snoepen. Ga maar na:

• Chocoladeletters;
• Pepernoten;
• Kruidnoten;
• Taai taai;
• Borstplaat;
• Suikergoed;
• Gevulde Speculaas;
• Speculaasjes;
• Speculaaspop;
• Banketstaaf;
• Marsepein;
• Chocoladegeld of chocolademunten;
• Chocolademelk;

Wie zoet is krijgt lekkers, toch? Maar u moet wel kiezen voor strooigoed of lekkers dat gemakkelijk te eten is. Chocoladeletters zijn veel te hard natuurlijk. Hetzelfde geldt voor de echte pepernoten: ook veel te hard. Taai taai, tja, dat is al snel... taai. Suikergoed is ook vrij hard. Maar er waren ook wel schuimpjes en snoepjes van marsepein op het feest van Sinterklaas.
Wat betreft het drinken tijdens deze activiteit, het is leuk als mensen naast koffie of thee, ook kunnen kiezen voor warme chocolademelk.

Tip 3: De ruimte versieren waarin u met hoogbejaarden cliënten met deze hersenbeschadiging Sint viert

Natuurlijk is het leuk, al was dat vroeger niet de gewoonte, de ruimte feestelijk aan te kleden, met bijvoorbeeld kleine Pietjes en een Sinterklaasje. Een echte zak van Sinterklaas is ook een feestelijke versiering. Vaak worden ook in Sinterklaaspapier verpakte lege doosjes opgehangen of neergelegd, omdat dat zo gezellig staat en omdat cadeautjes bij het Sinterklaasfeest horen.

Maar let er wel op dat lege, in cadeaupapier verpakte, doosjes die op tafel liggen, voor de ouderen met Alzheimer, vasculaire of fronto-temporale dementie, verwarrend kunnen zijn. Zij kunnen die in Sinterklaas papier verpakte doosjes aanzien voor echte geschenken! Als iemand zo’n cadeautje uitpakt, kan hij oprecht teleurgesteld zijn. Want bij Sint horen toch cadeaus?

Als u dus verpakte lege pakjes als versiering gebruikt, leg ze dan niet op de tafel voor het grijpen.

Laat de Sint nu maar komen! Ons hart klopt vol verwachting!

Lees verder

• Sintquiz over liedjes voor kinderen en dementerenden
• Kerstquiz bij dementie: braintraining triggert herinneringen
• Braintraining bij dementie: Oud- en Nieuwjaarsquiz
• Winterquiz voor kinderen & dementen, hersengym voor beiden!
• Dementie & communicatie: open, gesloten, suggestieve vragen