Manuele therapie, kosten en vergoeding

Manuele therapie is een alternatieve geneeswijze. Dit is een geneeswijze waarvan geen wetenschappelijk bewijs van effectiviteit is. Toch werkt manuele therapie bij veel mensen prima. Het wordt soms ook wel eens een bottenkraker genoemd. In sommige gevallen kan manuele therapie gevaarlijk zijn. Wat zijn de kosten en vergoeding voor deze vorm van therapie?

Wat is manuele therapie?

Manuele therapie wordt gerekend tot de alternatieve geneeswijze: dit houdt in dat er "geen wetenschappelijk bewijs van geneeskundige effectiviteit is". Dit betekent echter niet dat een alternatieve geneeswijze niet werkt: veel van de alternatieve geneeswijzen werken prima. Manuele therapie is een therapie die meestal door fysiotherapeuten wordt uitgevoerd. Het is een toepassing van therapeutische handgrepen op het lichaam. Het doel is om gewrichten beweeglijk te krijgen. Hierdoor neemt de pijn af en kan het gewricht beter gebruikt worden.

Manuele therapie wordt voornamelijk toegepast bij de volgende klachten:

• Nekklachten zoals pijn, slecht kunnen bewegen van de nek of stijfheid van de nek
• Hoofdpijn in combinatie met nek-of rugklachten
• Rugklachten zoals pijn, stijfheid of vastzitten van de rug
• Heupklachten zoals pijn, stijfheid, beperkte beweeglijkheid of ontstaan door een zwangerschap (bekkenpijn)
• Kaakklachten waarbij pijn of vastzitten van de kaak optreedt
• KISS syndroom bij kinderen

Manueel therapeuten zijn niet zeldzaam: in bijna iedere stad of dorp is er wel een te vinden, of anders dicht in de buurt. Meestal is een manueel therapeut tevens fysiotherapeut, maar dit hoeft niet altijd het geval te zijn.

Botten kraken: gevaarlijk of niet?

Een manueel therapeut noemt het liever niet 'botten kraken'. Er worden verschillende methodes toegepast tijdens de therapie. Een daarvan is de directe methode: de botten aan weerszijde van een gewricht worden vastgepakt en ten opzichte van elkaar bewogen. Een andere manier is de indirecte methode, waarbij de therapeut de patiënt in verschillende houdingen en bewegingen helpt zodat de gewrichten beweeglijker worden. Stijve gewrichten worden middels langzaam bewegen en rekken of middels een snelle beweging gemobiliseerd. Dot kan soms een knak opleveren (het welbekende krakende geluid). Het krakende geluid komt ook voor bij gezonde gewrichten en is dus geen teken dat de patiënt genezen is. Het geluid wordt veroorzaakt door gas dat tussen de gewrichten ontsnapt.

Na het 'kraken' kan er hoofdpijn, moeheid of spierpijn ontstaan die in de meeste gevallen vanzelf verdwijnt. Een behandeling door een erkend manueel therapeut is in de meeste gevallen ongevaarlijk. In het slechtste geval kan de klacht juist verergeren. Soms wordt de pijn veroorzaakt door ernstige aandoeningen zoals botontkalking. Wanneer de botten dan 'gekraakt' worden, ontstaat er meer schade aan de gewrichten dan al het geval was. Ook bij een hernia is deze behandeling niet aan te raden.

Kosten en vergoeding

Sinds 2006 is een doorverwijzing van de huisarts niet meer noodzakelijk. Manuele therapie valt onder de fysiotherapie/ oefentherapie. De meeste verzekeraars vergoeden een gedeelte van de behandelingen. Een en ander hangt af van het type zorgverzekeraar. Vaak moet de te behandelen aandoening in een lijst voorkomen die door de overheid is vastgesteld. Bij de zorgverzekeraar CZ worden de eerste 20 behandelingen alleen vanuit de aanvullende verzekering vergoedt. vanaf de 21e behandeling wordt 75 tot 100% vergoed, afhankelijk van het feit of de therapeut een contract heeft met CZ.

Bij Menzis worden de eerste 20 behandeling ook vanuit de aanvullende verzekering vergoed, daarna 7 tot 12 behandelingen vanuit de basisverzekering. Overige verzekeraars bieden een soortgelijke vergoeding.

De kosten voor bewegingstherapie verschillen nogal: fysiotherapie kost rond de 29 euro per behandeling, manuele therapie rond de 39 euro per behandeling. Deze bedragen kunnen naar boven of naar beneden afwijken. Een manueel therapeut heeft een opleiding van drie jaar afgerond nadat deze het diploma voor fysiotherapeut, arts of een vergelijkbare opleiding heeft behaald.

Wanneer manuele therapie niet werkt

In ruim 40 procent van de gevallen zijn klachten na zes tot acht behandelingen verholpen. Binnen zeven weken zou er effect verwacht kunnen worden van de behandelingen. Wanneer dit niet het geval is, zal de therapie waarschijnlijk niet gaan werken. Wanneer manuele therapie niet werkt, zal er verder gezocht moeten worden naar een oplossing van het probleem. Een (nieuw) onderzoek door een arts is dan aan te raden. Wanneer de manueel therapeut de behandeling besluit te stoppen, wordt deze ook niet langer vergoedt door de zorgverzekeraar. In sommige gevallen informeert de zorgverzekeraar zelf bij de manueel therapeut naar het effect van de behandelingen.