Buikpijn: wat doe je eraan?

Buikpijn komt bij iedereen wel eens voor en hoeft niet per se op een ernstige oorzaak of ziekte te wijzen. Een zeurend gevoel, of juist krampen in de buikregio, soms juist brandend. Buikpijn kan op verschillende manieren veroorzaakt worden, van de menstruatie, tot een virus, of juist door verkeerd voedsel. Je wilt er het liefst zo snel mogelijk weer vanaf, maar wat kun je eraan doen?

Buikpijn

Wanneer pijn, vaak krampen, in de buikregio worden gevoeld, spreekt men van buikpijn. De buikregio betreft het gebied tussen de ribbenboog, de middenrif, de laterale randen van de erector spinae, de bekkenkam, ligamentum inguinale en symfyse. Misschien duidelijker: het gaat om het gebied van de darmen, maag, blaas en andere organen in deze omgeving. Bij buikpijn is dan sprake van pijn aan een van deze organen, evenals de spieren, eierstokken of zelfs de grote bloedvaten.

Buikpijn kan verschillend aanvoelen. De een omschrijft het als een kramp, de ander als brandend, stekend of zeurend. Samen met de plaats waar het voorkomt, wijst het op het soort buikpijn.

• Pijn net onder de ribbenboog (van de maag of van het hart afkomstig)
• Pijn linksboven (van de milt of het colon afkomstig)
• Pijn middenboven (van de maag, van de pancreas; of van de dunne darm bij pijn rond de navel, afkomstig)
• Pijn rechtsboven (van het lever, de galwegen of pancreas afkomstig; mogelijk een galwegontsteking, galstenen of hepatitis)
• Pijn linksonder (van het colon, de eileiders of eierstokken afkomstig)
• Pijn middenonder (van de blaas, bij vrouwen van de baarmoeder, afkomstig)
• Pijn rechtsonder (van de dikke darm en de blinde darm, bij vrouwen van de eierstok, afkomstig)

Soms is helemaal geen duidelijke plaats aan te wijzen, maar is de pijn voelbaar in de gehele buik.

Buikpijn gaat ook vaak samen met de volgende klachten:

• Een opgeblazen gevoel
• Borrelen van de buik
• Harde buik
• Kloppen of bonzen van de buik
• Diarree, misselijkheid, braken
• Koorts
• Pijn bij het plassen
• Uitstraling naar rug, borstbeen, liezen of benen

Maagklachten

Brandend maagzuur, veel boeren, misselijkheid en een opgeblazen gevoel: dit zijn allemaal klachten van de maag. Vaak heeft het te maken met de voeding, maar het kan ook veroorzaakt worden door roken of medicatie, evenals stress en spanningen.

Buikpijn met diarree

Wanneer er ook sprake is van diarree, kan dit duiden op buikgriep (darminfectie met een virus), maar ook bij voedselvergiftiging. Dit komt veel voor op vakanties, wanneer op onbekende plaatsen wordt gegeten waar misschien het voedsel niet goed wordt schoongemaakt of bacteriën niet worden doodgekookt. Het hoeft niet te zijn dat voedsel er bedorven uitziet; zelfs onbedorven voedsel kan nog vergiftigd zijn.

Blaasontsteking

Wanneer je pijn hebt bij plassen, met kleine beetjes plast en daarbij pijn is in de onderbuik, kan er sprake zijn van een blaasontsteking. Soms komt er ook bloed bij de urine, hoewel dit niet altijd het geval is. Een blaasontsteking wordt ook wel een urineweginfectie genoemd en wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door de darmbacterie Escherichia coli.

Oorzaken buikpijn

Buikpijn heeft vele verschillende oorzaken die mogelijk hebben kunnen leiden tot last van de buik. Enkele veelvoorkomende oorzaken zijn:

• Darminfecties, oftewel buikgriep
• Verstopping (met krampen en harde ontlasting)
• Voedselvergifting (bij veel braken en diarree)
• Blaasontsteking
• Menstruatie (pijn in de onderbuik)
• Veel en vet eten (vaak samengaand met zuur en opboeren)
• Na het eten van gasvormend voedsel (bijvoorbeeld kolen, bonen, noten, uien, knoflook en pittig gekruid voedsel)
• Spanning of stress (gevoelige maag/darmen)

Oplossing bij buikpijn

Medicatie

Zoals bij hoofdpijn wordt ook bij buikpijn de voorkeur gegeven aan paracetamol. Hoogstens mag drie of vier keer per dag een of twee tabletten van 500 milligram worden ingenomen. Wanneer er sprake is van nierstenen, maar eveneens bij menstruatiepijn (bij pijn met bewegingsdrang) is nsaid aangeraden (bijvoorbeeld diclofenac, ibuprofen of naproxen).

Wanneer er sprake is van zuur (maagpijn) kunnen remmers hiervan worden ingenomen, of maagzuurbinders. Voor verstoppingen zijn er ook verschillende soorten medicijnen op de markt die de ontlasting dunner maakt.

Rust en afwachting

Hoe vervelend het advies misschien ook klinkt, soms zit er niets anders op dan afwachten. Buikpijn bij virussen gaat uiteindelijk vanzelf over, dus moet je het "gewoon even uitzitten". Neem voldoende rust, probeer rustig te eten en houdt je lichaam vochtig door water te drinken.

Eten

Omdat de buik veelal te maken heeft met voedsel (maag, darmen, et cetera) en de spijsvertering, is het niet gek dat een van de belangrijkste adviezen is om rustig te doen met eten. Kauwen is belangrijk en het tot je nemen van maaltijden op vaste tijden. Let erop niet te veel vet te eten en niet te veel in een keer naar binnen te krijgen. Verstandig is om drie uur voor het slapen gaan niet meer te eten, en overdag vooral veel vezels binnen te krijgen.

Bij overgewicht is het verstandig af te vallen, en alcohol, koolzuurhoudende drankjes, sterke thee en koffie wordt bij voorbaat zoveel mogelijk vermeden.

Voor voldoende voedingsvezels is aangeraden:

• 5-7 sneden volkorenbrood
• 3-5 aardappels of 3 opscheplepels volkorenpasta of 2 opschepelepels zilvervliesrijst
• 3-4 opscheplepels groente
• 2 porties fruit

Voldoende drinken

Niet alleen voedsel, maar ook drank is belangrijk. Vooral het drinken van voldoende water geniet de voorkeur. Met ongeveer anderhalf tot twee liter per dag en voldoende beweging daarnaast, zit je al snel goed. Vocht binnenkrijgen is erg belangrijk om verstoppingen tegen te gaan.

Rust en ontspanning

Hoewel van de ene kant een goede beweging aangeraden is, is ook rust en ontspanning van belang om de buikregio in orde te houden. Wanneer het menstruatiepijn betreft, is vooral dit advies mee te geven. Een warme kruik op de onderbuik of een warm bad kan al veel goeds doen.

Voorkomen van stress

Stress is een van de hoofdoorzaken van buikpijn, zoals dit ook geldt voor hoofdpijn. Probeer dus zoveel mogelijk stress te voorkomen. Natuurlijk is het onmogelijk om nooit stress te hebben, en het is dan ook onmogelijk te vermijden. Wel kan er geprobeerd worden met zo min mogelijk stress door bepaalde situaties te komen. Wees bewust van jezelf, hoe je op stress reageert en hoe je ermee omgaat.

Enkele tips:

• Probeer (al van tevoren) te plannen en in te delen wat gedaan moet worden
• Maak voor jezelf een lijstje (overzicht en de mogelijkheid om af te strepen)
• Ken je eigen grenzen
• Praat met iemand die je vertrouwt
• Schrijf van je af (als dit makkelijk gaat dan praten)
• Doe ontspanningsoefeningen

---

Zie ook:
Hyperventileren: wat doe je eraan?
Moeilijke stoelgang: wat doe je eraan?
Keelpijn: wat doe je eraan?
Hoofdpijn: wat doe je eraan?
Flauwvallen: wat doe je eraan?