Zwevende rib-syndroom

Pijn aan de rechter of linkerbuik en aan de zij/ flank? Grote kans dat je te maken hebt met het zwevende rib-syndroom (ook wel het 11e of 12e ribsyndroom genoemd). De klachten worden niet altijd herkent en vaak wordt al helemaal niet gedacht aan het zwevende rib-syndroom. Hoe ontstaat dit, wat zijn de symptomen en is er een juiste behandeling?

Ontstaan het het zwevende rib-syndroom

Vaak komen patiënten bij de huisarts terecht met vage buikpijnklachten en pijn in de flank. Omdat de huisarts niks kan vinden wordt er veelal doorverwezen naar het ziekenhuis. Hier wordt meestal gedacht aan problemen van de maag, galstenen of problemen aan de darmen. Na diverse onderzoeken moet soms geconstateerd worden dat hier niks mis mee is. De patiënt wordt naar huis gestuurd zonder diagnose of behandeling. Dit is erg frustrerend, want de pijn blijft.

Een enkele arts herkent het gelukkig wel: het zwevende rib-syndroom. Tegenwoordig wordt er binnen de medische opleidingen iets meer aandacht aan besteed dan vroeger, waardoor steeds meer artsen het fenomeen kennen. Het zwevende rib-syndroom ontstaat veelal door een scheve zithouding of het werken met een scheve houding waarbij vaak zijdelings wordt ingebogen. Ook sporten zoals fitness en rek-en strekoefeningen die zijdelings worden uitgevoerd zijn vaak een veroorzaker. De klachten kunnen hierdoor langzaam ontstaan maar kan ook plots ontstaan wanneer er voorheen geen pijnklachten waren. Een andere oorzaak is ouderdom. Bij oudere mensen worden de tussenwervelschijven dunner waardoor de wervelkolom inzakt. Hierdoor kan het uiteinde van de onderste rib bij inbuiging tegen het bekken aantikken, dat pijnklachten veroorzaakt.

Symptomen: herken de klachten

Eerst moeten we weten waar de zwevende rib zich bevindt. De mens heeft 24 ribben, aan elke zijde twaalf. Een aantal mensen heeft één paar meer of minder. De onderste twee paar ribben worden de zwevende ribben genoemd. Deze zitten niet aan de voorzijde vast. Zwevende ribben voel je niet zitten totdat je er pijnklachten aan krijgt. Er wordt pijn gevoeld aan de linker-of rechterkant van de bovenbuik en pijn in de flank. Vaak is de pijn aan één kant merkbaar maar in sommige gevallen ook aan beiden kant zoals bij sporten beide zijden worden belast. De pijn kan langzaam ontstaan. Soms worden er eerst geen pijnklachten gevoeld en ontstaan deze plots en zijn veel heviger dan wanneer ze langzaamaan ontstaan. De klachten worden heviger bij een ineengezakte houding of het zijdelings inbuigen.

Vaak wordt gezien dat mensen met het zwevende rib-syndroom bij voorkeur op een bank of stoel met leuning zitten, waarbij de pijnlijke zijde tegen de leuning rust. Deze houding wordt vaak onbewust aangenomen maar is wel kenmerkend. Het uitstrekken van het lichaam zorgt ervoor dat pijnklachten minder worden.

Diagnose en behandeling

De arts zal vaak eerst denken aan maagklachten, darmklachten of gal-of nierstenen. Ook wordt vaak aan problemen met de lever gedacht. Het is dan ook logisch dat deze als eerste onderzocht worden. Wanneer je duidelijk de pijn kan aanwijzen is het voor de arts vaak wat makkelijker om een diagnose te stellen. De arts zal de ribben aftasten. Bij het zwevende-ribsyndroom wordt er drukpijn gevoeld bij aanraking van de zwevende rib, vooral aan het uiteinde hiervan.

De behandeling van het zwevende rib-syndroom bestaat uit het aannemen van een juiste lichaamshouding. Dat betekent: niet meer zijdelings inbuigen en niet met een ingezakte houding zitten. Bij het oprapen van voorwerpen kan beter door de knieën gebogen worden waarbij de rug licht gebogen wordt. Buig niet zijdelings in. Mensen met knieklachten of rugklachten kunnen beter gebruik maken van een grijpstok om voorwerpen op te rapen. Na ongeveer drie maanden zullen de meeste pijnklachten verdwenen zijn met de nieuwe houding. Het is in het begin heel moeilijk om de nieuwe houding aan te leren. Een gewoontegebaar is snel geleerd, het afleren is een proces dat voor mensen zeer moeilijk is. De eerste week zal er daarom continue gelet moeten worden op de houding, desnoods met hulp van een familielid die de patiënt tot de orde roept bij een verkeerde houding. Daarna zal het zelf steeds beter gaan om de juiste houding aan te nemen. Na een maand zijn de meeste patiënten al helemaal gewend aan hun nieuwe houding.

Eventueel kan pijnstilling worden gebruikt om de eerste tijd de pijnklachten te verminderen. Paracetamol is een lichte pijnstilling die door de meeste mensen zonder problemen ingenomen kan worden. Bij ernstige pijnklachten kan de arts zwaardere medicatie voorschrijven. Slik deze niet langer dan noodzakelijk is. In sommige gevallen kan injectie met een verdovend middel worden toegediend. Let wel op: doordat pijnklachten verdwijnen zijn veel mensen geneigd om weer een verkeerde houding aan te nemen. Juist door de pijnklachten worden ze eraan herinnerd te werken aan de lichaamshouding.