Vrouwen zonder kleur

Vrouwen zonder kleur 'Wat een leuke grijze trui heb je toch aan. Je lippenstift is mooi bijpassend, maar ik zou persoonlijk toch niet voor iets grijs op mijn lippen gaan.' Ahum, ik draag vandaag een rode trui en op mijn lippen zit rode lippenstift. Ben je soms blind? Ja, een relatief groot aantal mannen lijdt aan kleurenblindheid. Lastig is dat, vrouwen zonder kleur, of in de verkeerde kleur, zien. Maar hoe ontstaat kleurenblindheid nu eigenlijk en waarom lijden er meer mannen dan vrouwen aan deze aandoening?

Blue eyes

De ogen van mensen kunnen worden gezien als zeer complexe systemen. Om dingen te kunnen zien, moet het licht dat van een bepaald voorwerp in je oog valt, worden gebroken. Als het licht op de juiste manier wordt gebroken, komt de lichtstraal samen in de gele vlek. De gele vlek is een gevoelig gebied op het netvlies. In de gele vlek bevinden zich een groot aantal kegeltjes en een klein aantal staafjes. Kegeltjes zijn cellen die kleur kunnen waarnemen. Je hebt het aan hen te danken dat je de kleuren van een appel en een sinaasappel kunt onderscheiden. Staafjes hebben heel ander pigment dan kegeltjes; het zijn lichgevoelige cellen. Dat betekent dat zij geen verschil tussen kleuren, maar verschil tussen licht en donker waar kunnen nemen. De kegeltjes functioneren overigens alleen maar bij een grote lichtintensiteit, alleen dan worden ze geprikkeld. De prikkeldrempel van de staafjes is veel lager: zij worden ook geprikkeld bij een lage lichtingtensiteit. Duidelijk is nu dus dat bij genoeg licht de kegeltjes voor een gedetailleerd beeld van de omgeving zorgen. In een lichtzwakke omgeving zorgen de staafjes juist voor informatie over de omgeving.

Behind blue eyes

Ondanks het feit dat de staafjes en de kegeltjes informatie uit de omgeving opvangen, vormen zij niet het beeld van de voorwerpen waar ja naar kijkt. Als de staafjes en/of kegeltjes geprikkeld worden, dat wil zeggen dat er licht opvalt, wordt de informatie uit het licht doorgegeven aan bepaalde typen zenuwcellen. Aan het einde van het netwerk van de zenuwcellen, liggen ganglioncellen. Alle ganglioncellen bij elkaar vormen de oogzenuwen. Via de oogzenuwen komt de informatie in de thalamus, een gebied in de hersenen ter hoogte van de slapen. Tussen de ogen en de thalamus splitsen beide oogzenuwen zich. Van beide rechterhelften van de netvliezen komt de informatie in de rechterhersenen terecht. Voor links idem, maar dan natuurlijk aan de linker kant van de hersenen. Vandaar geven de zenuwcellen informatie door aan de visuele schors in het achterhoofd. Daar word je je uiteindelijk gewaar van wat je ziet!

Kleurenblind

Er bestaan drie soorten kegeltjes: kegeltjes met blauw-, groen-, en roodgevoelig pigment. Met deze drie typen kegeltjes is het mogelijk om allen kleuren te zien en van elkaar te onderscheiden. Mensen die kleurenblind zijn, missen één of meerdere type(n) kegeltjes. Daardoor is het voor hen niet mogelijk om alle kleuren te zien en te onderscheiden. Bij het missen van kegeltjes met roodgevoelig pigment bijvoorbeeld, wordt alles wat officieel rood is als grijs/bruin gezien. Mensen die alle kleuren kunnen zien, noemen we trichromaat (tri = drie soorten kegeltjes). Mensen die één type kegeltjes missen, noemen we dichromaat en zij die twee typen kegeltjes missen, noemen we monochromaat. Deze laatste groep kan helemaal geen onderscheid meer maken tussen kleuren.

Man versus vrouw

Nu blijft nog de vraag waarom er veel meer mannen dan vrouwen aan kleurenblindheid lijden. Het antwoord valt te vinden in de genetica. Kleurenblindheid is een recessieve X-chromosomale afwijking, dat betekent dat het 'defecte gen' op het X-chromosoom ligt. Vrouwen hebben als geslachtschromosomen de code XX en bij mannen is dit XY. Concreet betekent dit dat mannen maar één X kunnen krijgen en als dit een X met een defect gen is, lijden zij direct aan kleurenblindheid. Vrouwen daarentegen hebben twee X'en met een defect gen nodig om kleurenblindheid te ontwikkelen. Logisch gevolg hiervan is dat de kans op één X-chromosoom met een defect gen groter is dan de kans op twee X-chromosomen met een defect gen.

Ter afsluiting

Kleurenblindheid is een lastig, maar niet te voorkomen fenomeen. Je zult ermee moeten leren leven, net als met alle andere handicaps, aandoeningen en afwijkingen. Een tip nog aan die mannen die hun vrouwen zonder kleur, of in de verkeerde kleur, zien. Zeg volgende keer gewoon dat ze een leuke trui aan of leuke lippenstift op heeft, zonder daarbij de exacte kleur te noemen!
© 2013 - 2024 Trude, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Kleurenblindheid (achromatopsie)Kleurenblindheid (achromatopsie)Mensen die kleurenblind zijn, kunnen zich niet voorstellen hoe de kleuren anders waar te nemen zijn. Het komt weinig voo…
Kleurenblindheid is soms levensgevaarlijkKleurenblindheid is soms levensgevaarlijkVaak worden grapjes gemaakt over iemand die kleurenblind is. Hij (want in de meeste gevallen is het een hij) zou kleding…
Een bril die je van je kleurenblindheid afhelpt?Een bril die je van je kleurenblindheid afhelpt?Als je kleurenblind bent heb je moeite om het onderscheid tussen kleuren te maken. In veel gevallen gaat het om gedeelte…
Kleurenblindheid of daltonisme: wat is er aan te doen?Kleurenblindheid of daltonisme: wat is er aan te doen?Bij kleurenblindheid is het vermogen om kleuren te onderscheiden minder dan normaal. In Nederland is ongeveer één op de…

De invloed van stress op je nachtrustDe invloed van stress op je nachtrustEr wordt tegenwoordig erg veel van je verwacht. Het is moeilijk om het werk, kinderen en privéleven te combineren. We zi…
Help! Ik stink uit mijn mond, wat kan ik doen?Help! Ik stink uit mijn mond, wat kan ik doen?Sta je met iemand te praten merk je ineens dat men het hoofd van je afdraait. Wat is er aan de hand vraag je je af, maar…
Bronnen en referenties
  • http://www.kennislink.nl/publicaties/blind-voor-kleurenblindheid
  • Nectar, vwo bovenbouw biologie deel 2, Wolters-noordhoff
Trude (38 artikelen)
Laatste update: 10-05-2013
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 2
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.