Een bril die je van je kleurenblindheid afhelpt?

Als je kleurenblind bent heb je moeite om het onderscheid tussen kleuren te maken. In veel gevallen gaat het om gedeeltelijke kleurenblindheid, dan kun je bijvoorbeeld groentinten niet goed onderscheiden. Kleurenblindheid kan best vervelend zijn en het zou prettig zijn als je ervan af zou kunnen. Aangezien kleurenblindheid genetisch bepaald is, moeten we onze toevlucht nemen tot hulpmiddelen. Een speciale bril tegen kleurenblindheid, bijvoorbeeld.

Kleurenblind

Wanneer je één of meerdere kleuren niet goed van elkaar kunt onderscheiden spreken we van kleurenblindheid of ook wel Daltonisme, naar de Engelse scheikundige John Dalton, die in 1794 als eerste een wetenschappelijk artikel schreef over het onvermogen om kleuren te zien. Het zijn meestal mannen die een vorm van kleurenblindheid hebben, ongeveer één op de twaalf. Bij vrouwen komt kleurenblindheid ook voor, maar in veel mindere mate, ongeveer één op de tweehonderdenvijftig. Het verschil tussen het aantal mannen en vrouwen met kleurenblindheid is te verklaren. De verantwoordelijke genen zijn te vinden op het X-chromosoom. Mannen hebben één X- en één Y-chromosoom, vrouwen hebben twee X-chromosomen. Is één van de X-chromosomen voorzien van de zwakke kleurgenen, dan is dat bij mannen meteen een probleem, en resulteert in het slecht kunnen onderscheiden van kleuren. Bij vrouwen is één X-chromosoom met kleurproblemen niet zo'n punt, de kans is groot dat het andere X-chromosoom de juiste kleureigenschappen bij zich draagt.

Kegeltjes

In het netvlies zijn er verschillende lichtgevoelige cellen die het opgevangen beeld van de werkelijkheid vertalen naar beelden in ons brein, de staafjes en de kegeltjes. De kegeltjes zijn verantwoordelijk voor het zien van kleuren. Er zijn drie soorten kegeltjes, ieder verantwoordelijk voor het opvangen en vertalen van bepaalde golflengtes en dus kleuren. Als één of meer van die kegeltjes niet goed werken, dan heb je te maken met onvermogen om bepaalde kleuren van elkaar te onderscheiden, en ben je dus kleurenblind. De meest voorkomende vorm van kleurenblindheid is het onvoldoende onderscheid kunnen maken tussen groen- en roodtinten.

Actie tegen kleurenblindheid

Als je kleurenblind bent werken de kegeltjes in je netvlies niet goed genoeg, de kleuren worden dus niet voldoende van elkaar onderscheiden of gedetecteerd. Zou het niet mooi zijn als er een hulpmiddel was dat het defect van de kegeltjes kan opvangen? Een bril bijvoorbeeld. Onderzoekers Andrew Scheder, Tony Dukes en Con McPhearson richtten EnChroma op, in Berkeley, en gingen met dit idee aan de slag.

Een bril tegen kleurenblindheid

De bril die door EnChroma wordt ontwikkeld is bedoeld voor mensen met problemen in het waarnemen van groen- en roodtinten. De bril moet de tinten waar de ogen moeilijk het onderscheid tussen kan maken uitfilteren. En dan moet het gemakkelijker worden om het juiste onderscheid wel te maken. Om te begrijpen hoe dat werkt moet je beseffen dat het zichtbare licht in verschillende golflengtes op ons af komt. Elke kleur heeft zijn eigen golflengte, er zijn hoge en lage frequenties. Sommige frequenties zitten tussen de primaire kleuren in. De bril filtert de opgevangen golflengtes zodanig dat het licht in primaire categorieën terechtkomt. Ofwel een tussenkleurtje tussen rood en groen wordt ofwel naar het rood, ofwel naar het groen gedwongen. Primaire kleuren zijn veel gemakkelijker te herkennen, waardoor het onderscheid beter gemaakt kan worden.

Op maat gemaakt

Het zou het mooiste zijn als dit soort brillen op maat gemaakt kunnen gaan worden, zoals dat nu ook bij normale brillenglazen gebeurt. Zo kan iemand die een vorm van kleurenblindheid is wellicht weer alle kleuren gaan zien. Ook zou het mogelijk kunnen worden dat bepaalde beroepen, waar het werken met kleur een vereiste is, ook weer toegankelijk worden voor mensen met kleurproblemen. Als je nooit de kleuren hebt kunnen onderscheiden, dan kan zo’n bril je leven belangrijk veranderen.