Zwelling of vocht onder de huid
Zwelling van de huid en vocht onder de huid komt vaak voor na een ongeval, bijvoorbeeld een val, een slag of een stoot tegen de huid. Ook kan er sprake zijn van een ontsteking of een onderliggende aandoening of ziekte. Het is belangrijk om te weten waar de zwelling vandaan komt, een zwelling is namelijk nooit een aandoening op zich maar een gevolg van iets anders.
Een buil of bult aan het hoofd
Wanneer je je hoofd stoot, ontstaat er soms een buil of bult op het hoofd. Vooral bij kinderen zien we vaak builen door een ongeval. Een buil of bult kan al vrij snel na het ongeval optreden en snel groeien. Er zijn waarschijnlijk bloedvaatjes gescheurd waardoor er een lekkage van bloed ontstaat, dat zich onder de huid ophoopt. De buil zal dan ook snel blauw van kleur worden. Na enkele dagen zal de buil doorgaans kleiner worden doordat het lichaam het bloed zelf opruimt. In de meeste gevallen hoeft er geen actie ondernomen worden. Een koud washandje op de bult die ontstaat kan de zwelling wel beperken en de pijn wat verdoven. Een buil op het hoofd kan ook ontstaan door oedeem.
Zwelling door vochtophoping (oedeem)
Ons lichaam bevat veel vocht. Ongeveer 2/3e deel van het lichaam bestaat uit vocht. Dit wordt onder andere via de lymfevaten verspreid. Oedeem is een vochtophoping van weefselvocht. In het lymfesysteem ontstaat een verstoring waardoor weefselvocht niet goed wordt gedraineerd. Ook kan er oedeem optreden door schade aan weefsels. Andere oorzaken zijn medicijngebruik, problemen met de nieren, problemen met het hart, infecties, een kneuzing, problemen met de lever of een allergische reactie. Het gevolg is een zichtbare zwelling aan de huid waaronder het vocht zich bevindt. Oedeem komt vooral veel aan de benen voor, met name de onderbenen. Dit wordt gezien bij spataderen of bij trombose, waarbij de druk in de benen verhoogd is. Vaak verdwijnt oedeem vanzelf weer wanneer de oorzaak wordt aangepakt. Bij ouderen worden vaker plaspillen voorgeschreven die het overtollige vocht afvoeren. Ook steunkousen kunnen uitkomst bieden bij oedeem aan de benen.
Ontsteking en gezwel aan de huid
Door een ontsteking kan er een gezwel of bobbel aan de huid ontstaan. Een steenpuist is een bekende ontsteking waarbij een zwelling ontstaat, gevuld met oedeem en pus. Een ontsteking is altijd te herkennen door een zwelling, roodheid, warmte en pijn. Een ontsteking ontstaat als reactie op beschadigd weefsel of op micro-organismen van buitenaf. Ook worden ontstekingen vaak gezien bij auto-immuunziekten, zoals bij reuma. De ontstekingen kunnen dan op verschillende plaatsen aan het lichaam voorkomen. Vaak zijn bij reuma de ontstekingen niet direct zichtbaar, maar zwelling kan wel een ontsteking in een gewricht verklaren. Een ontsteking kan uit zichzelf verdwijnen wanneer het immuunsysteem voldoende actief is. Bij aanhoudende klachten kan de arts een antibioticum voorschrijven of de oorzaak proberen op te lossen. Soms ontstaan ontstekingen en daarmee gepaard gaande zwellingen aan de huid als allergische reactie. Er zal dan bekeken moeten worden voor welke stof men allergisch is.
Botbreuk
Een botbreuk oftewel fractuur is een scheur of verbrijzeling van het bot. Dit kan ontstaan door een ongeval of door een ziekte. Door de botbreuk ontstaat er bijna altijd een zwelling, die wordt veroorzaakt door een bloeduitstorting. Een botbreuk kan ook flink pijn doen. Er is sprake van functieverlies. In sommige gevallen steekt het bot door de huid heen naar buiten. Het lichaam kan een botbreuk zelf genezen. Vaak worden de botten wel op de juiste wijze tegen elkaar aangelegd en gefixeerd, zodat de breuk goed kan genezen zonder scheefgroei. Het fixeren wordt middels gips gedaan. In bepaalde gevallen, zoals bijvoorbeeld de bovenarm, is het niet mogelijk om in te gipsen. Er wordt dan gebruik gemaakt van een brace. Zwellingen die gepaard gaan met een botbreuk, verdwijnen vaak al binnen enkele dagen.
Bloeduitstorting
Een bloeduitstorting ontstaat door beschadiging van bloedvaatjes door geweld van buitenaf. Bloed dat weglekt verzameld zich onder de huid en wordt zichtbaar als een blauwe plek die later groen en nog later naar geel kleurt. Soms kan hierbij een zwelling ontstaan. Een bloeduitstorting geneest vanzelf. Er is geen reden tot behandeling, tenzij er andere klachten mee gepaard gaan of de blauwe plek na weken nog steeds niet verdwenen is. Laat een arts er dan naar kijken. Overigens geneest een grote bloeduitstorting veel langzamer dan een kleine. Het lichaam heeft tijd nodig om het weggelekte bloed op te ruimen.