Hersenschudding: symptomen en behandeling

Een hersenschudding treedt vaak op na een ongeval, waarbij de hersenen gedurende korte tijd door elkaar geschud zijn. De symptomen bestaan veelal uit hoofdpijn, dubbel zien, misselijkheid en soms geheugenverlies. Er wordt hierin onderscheid gemaakt tussen een lichte en een zware hersenschudding. Bij baby's en jonge kinderen is het soms moeilijker om een hersenschudding te herkennen.

Het ontstaan van een hersenschudding

Een hersenschudding kan ontstaan bij baby, kind en volwassenen. Vaak is er sprake van een harde klap tegen het hoofd, bijvoorbeeld door een val of een stoot ergens tegenaan. Wanneer het hoofd een draaiende beweging maakt is de kans op een hersenschudding groter. Dit wordt vooral bij een val gezien, waarbij het hoofd draait. Een hersenschudding komt soms ook voor bij mishandeling, wanneer er een hard tegen het hoofd wordt geslagen.

Wat is een hersenschudding?

Iemand met een hersenschudding heeft niet altijd letsel dat zichtbaar is. Dit is afhankelijk van het ongeval, maar een hersenschudding laat in ieder geval geen zichtbare schade van buitenaf zien. Als er dan toch een verwonding aan de schedel zichtbaar is, dan is die mede ontstaan door het ongeval en is de huid beschadigd. Een verwonding hoeft dus geen hersenschudding te betekenen. Een hersenschudding ontstaat doordat de hersenen letterlijk door elkaar geschud worden. Hierdoor kan er een kneuzing van de hersenen of een kleine bloeding ontstaan. In de andere gevallen is er alleen sprake van een aantal verschijnselen die tijdelijk optreden. Er wordt onderscheid gemaakt tussen een lichte en een zware hersenschudding.

Lichte en zware: de symptomen

Bij een lichte hersenschudding treedt er voornamelijk hoofdpijn en soms misselijkheid op. De patiënt kan zich gedurende enkele seconden tot enkele minuten op na het ongeval niks meer herinneren. Vlak na het ongeval kan de patiënt een vreemd geluid waarnemen dat na enkele seconden weer verdwijnt. Er kan ook duizeligheid optreden waardoor de patiënt vooral de eerste minuten na het ongeval wat onzeker op de benen staat. Bij een lichte hersenschudding treedt er geen bewustzijnsverlies op.

Bij een zware hersenschudding kan de patiënt bewusteloos raken en is het geheugen van vóór het ongeval ook vaak aangetast. De patiënt weet niet meer waardoor hij een hersenschudding heeft opgelopen. Ook kan de patiënt moeite hebben met de verwerking van informatie die binnenkomt. Zo zal de patiënt vaak hetzelfde blijven vragen. Dit verschijnsel treedt vrij snel na de hersenschudding op. Verder treden er verschijnselen als zware hoofdpijn op, last van dubbelzien of wazig zien, last van de nek of nekpijn, oorpijn, misselijkheid en overgeven en soms flauwvallen. De patiënt kan zich suf of slaperig voelen. Een aantal gevallen krijgt te maken met een hersenkneuzing, die te herkennen is aan gedragsverandering, moeite met praten, eten en lopen. Soms treedt er coma op. Een hersenkneuzing is ernstig: schade is vaak niet meer te herstellen.

In 1 procent van de gevallen treedt er een hersenbloeding op na een zware hersenschudding. Een hersenbloeding kan fataal aflopen. Er is sprake van bloedophoping in en rond de hersenen as gevolg van een beschadigd bloedvat. Een hersenbloeding ontstaat binnen 24 uur na het ongeval.

Bedrust

Vroeger werd bij een hersenschudding 6 weken bedrust voorgeschreven, tegenwoordig is dit een achterhaald iets. Bedrust is de eerste dagen wel aan te raden als er sprake is van hoofdpijn en duizeligheid. Daarna kan de patiënt langzaamaan beginnen met lopen en zijn eigen dingen doen. Het is belangrijk dat de patiënt zelf aangeeft hoeveel er mogelijk is. Zware inspanning, sporten en alcohol drinken tijdens herstel is echt niet aan te raden. Ook het roken kan beter achterwege gelaten worden. Klachten kunnen verergeren wanneer men niet voorzichtig omgaat met een hersenschudding. Een patiënt met een hersenschudding moet de eerste 24 uur nauwlettend in de gaten gehouden worden en iedere één tot twee uur gewekt worden. Hierbij moet dan gelet worden op het feit of de patiënt normaal reageert op een vraag. Stel een vraag over welke dag het is of een simpel rekensommetje. Wanneer de patiënt verward of helemaal niet reageert, raadpleeg dan snel een arts. De kans op een hersenbloeding blijft gedurende de eerste 24 uur aanwezig.

Herstel van een hersenschudding kan enkele weken tot enkele maanden duren. Vermoeidheid treedt de eerste weken nog snel op, vooral wanneer men weer aan het werk gaat of naar school gaat. Rumoerige omgevingen kunnen weer opnieuw hoofdpijn veroorzaken.

Hersenschudding bij baby en kind

Het is soms moeilijker om een hersenschudding bij een jong kind te herkennen, omdat deze niet zelf aan kunnen geven wat er mis is. Een hersenschudding bij jongere kinderen ontstaat vaak na een vaal of het hard stoten tegen een tafel (tijdens het omhoog komen). Maar ook mishandeling speelt een rol bij kinderen. Een kind met een hersenschudding is suf en reageert traag op zijn omgeving. Ook kan het kind braken en niet willen eten. Het kind kan huilen en naar het hoofd grijpen. Ga bij twijfel altijd direct naar een arts. Soms wordt er een CT-scan gemaakt om uit te sluiten dat er sprake is van een hersenbloeding.

Lees verder

• Hoofd gestoten: hoofdpijn en bloedverlies
• Bloed uit het oor
• Schedelbreuk: behandeling en herstel
• Bewusteloos vallen of flauwvallen