Schedelbreuk: behandeling en herstel

Een schedelbreuk kan iedereen overkomen: zowel een volwassene als een baby. Bij een schedelbreuk of een schedelfractuur is er sprake van een breuk aan een of meer van de schedelbeenderen. De behandeling kan sterk verschillen: soms wordt er helemaal niet behandeld. Het herstel van een schedelbreuk kan soms een erg lange nasleep met zich meebrengen.

Wat is een schedelbreuk?

Een schedelbreuk is een breuk van een of meer schedelbeenderen, meestal als gevolg van uitwendig letsel. De schedel bestaat niet uit één geheel, maar uit meerdere botdelen. De schedel bestaat uit de aangezichtsschedel en het schedeldak. Het schedeldak bevat acht schedelbeenderen. Deze zijn met elkaar verbonden middels schedelnaden. Wanneer een of meer van de schedelbeenderen gebroken zijn, spreekt men van een schedelbreuk.

Het ontstaan van een schedelbreuk

Een schedelbreuk ontstaat nooit zomaar. Meestal is er sprake van letsel van buitenaf. Dit kan door een harde klap op de schedel komen, bijvoorbeeld bij een val. Vooral fietsers, ruiters en motorrijders lopen sneller gevaar op het krijgen van een schedelbreuk. Ook kan een schedelbreuk ontstaan na een gevecht, waarbij de patiënt rake klappen aan de schedel oploopt.

Schedelbreuk baby

Een schedelbreuk kan ook bij een baby voorkomen. Vaak gebeurt dit na een val. Het gebeurt niet zelden dat een moeder met de baby op haar arm over een stuk speelgoed valt of van de trap afvalt. Zulke ongelukken komen helaas vaker voor dan men denkt. Omdat de fontanellen bij een baby nog niet geheel dichtgegroeid zijn en de botdelen nog wat week zijn, zal een val bij een baby over het algemeen minder ernstige gevolgen hebben dan bij een volwassene. Toch kan er een breuk in een of meer schedelbeenderen ontstaan na een val.

Het gevaar van een schedelbreuk

Een schedelbreuk hoeft op Zich niet ernstig te zijn. Meestal volstaat pijnstilling, waarbij de gebroken schedelbeenderen zelf aan elkaar groeien. Vaak komt een schedelbreuk in combinatie met een hersenschudding voor. Het grootste gevaar van een schedelbreuk zit hem in de loszittende botdelen, die met hun scherpe punten schade kunnen toebrengen aan bloedvaten of weefsels. Ook kan er een afknelling of een letsel aan bloedvaten ontstaan, waardoor de hersenen minder bloedtoevoer krijgen.

Complicaties als een bloeding in de hersenholte of een hersenbeschadiging, zijn zeer gevaarlijk. Wanneer er hersenoedeem optreedt, kunnen er als gevolg daarvan cysten in de hersenvliezen ontstaan.

Wanneer een schedelbreuk geheel verbrijzeld is, versplintert het bot tot heel veel kleine stukjes. Deze kleine botdeeltjes dringen de hersenvliezen binnen en richten daar flinke schade aan. De kans op hersenletsel is hierbij zeer groot.

De behandeling van een schedelbreuk

Bij breuken van de aangezichtsschedel komt het vaak voor dat de botstukken ten opzichte van elkaar zijn verschoven. Via een operatieve ingreep worden de botdelen weer op hun plaats gebracht.

Een schedelbreuk waarbij ook de hersenvliezen zijn gescheurd, vormt een groot infectiegevaar, omdat er zo een open verbinding met de buitenwereld is ontstaan. Deze moet operatief zo snel mogelijk gedicht worden.

Een schedelbreuk waarbij geen gevaar ontstaat voor verder letsel zoals hersenletsel, zal behandeld worden met pijnstilling en rust. De botdelen zullen vanzelf weer aan elkaar groeien. Vooral de eerste 48 uur is het van belang dat de patiënt iedere 2 uur wordt gecontroleerd op vitale lichaamsfuncties. Hierbij moet de patiënt ook wakker gemaakt worden wanneer deze slaapt: wanneer er geen reactie komt na het welken van de patiënt, is er een kans dat de schedelbreuk een complicatie heeft veroorzaakt.

In het begin zal de patiënt prikkelarm moeten rusten: dus zonder drukte om zich heen. Pijn zal de eerste tijd nog optreden. Pijnstillers kunnen hierbij de pijn onderdrukken.

Herstel van een schedelbreuk

De schedelbeenderen zullen over het algemeen binnen zes weken goed hersteld zijn en weer stevig aan elkaar vast zitten. Toch kan het totale herstel veel langer duren. Vaak blijft de patiënt nog enige tijd overgevoelig voor licht, en ook hoofdpijn kan lang aan blijven houden. Soms duurt het herstel meer dan twee jaar. Wanneer de klachten niet verminderen, is het raadzaam om langs de behandelende arts te gaan. Ook wanneer men iets niet vertrouwt of vaak last heeft van duizelingen, is het aan te raden om langs de arts te gaan.

Om een schedelbreuk zoveel mogelijk te voorkomen, is het verstandig om bij bepaalde beroepen of sporten een helm of cap te dragen. Te denken valt aan beroepen in de bouw of beroepen op hoogte. Sporten als fietsen, klimmen en paardrijden zijn ook sporten waarbij vaak een schedelbreuk voorkomt. Ook is het een aanbeveling om ten alle tijden een helm te dragen bij het besturen van een motor, brommer of snorfiets. Kinderen, die sneller vallen met een fiets, dienen een goede fietshelm te dragen. Draag altijd een helm waarvoor hij bedoeld is: een fietshelm geeft onvoldoende bescherming tijdens het paardrijden en een bouwhelm is niet geschikt tijdens het inline-skaten.