Pijn aan het schaambot of schaambeen

Pijn aan het schaambot of schaambeen komt vooral bij zwangere vrouwen voor maar kan ook ontstaan als gevolg van reuma, een ongeval of wrijving. Soms is onduidelijk waardoor de pijn is ontstaan. De arts zal dan een onderzoek moeten verrichten. Belangrijk is om de klachten precies te beschrijven en op welke momenten deze zich voordoen. Soms is er echter niet veel aan de hand en verdwijnt de pijn aan het schaambot vanzelf weer. Welke oorzaken zijn er en hoe te handelen?

Wat is het schaambot?

Het schaambot wordt ook wel het schaambeen genoemd. Vaak bedoelen mensen met het schaambot de tuberculum pubicum. Dit is een gedeelte van het schaambeen en bevindt zich aan de voorzijde van het bekken. Het is voelbaar in de schaamstreek. Hieronder volgt een stukje anatomie:

Het schaambot vormt een onderdeel van het bekken. Het bekken bestaat uit verschillende delen. Aan de achterzijde van het bekken vinden we het heiligbeen. Aan beiden zijden het darmbeen, en aan de voorzijde de twee schaambeenderen. De schaambeenderen worden met elkaar verbonden middels de symfyse, die zich precies in het midden bevindt. De tuberculum pubicum bevindt zich aan weerszijde van de symfyse en is verheven. Hieraan hechten de band van de liesplooi en een buikspier.

Het klinkt allemaal ingewikkeld wat hierboven beschreven wordt, maar pijn aan het schaambot of schaambeen wordt dus gevoeld aan de voorzijde van het bekken, het schaambeen. Meestal is deze pijn duidelijk voelbaar in het midden, ter hoogte van de schaamstreek. De pijn kan uitstralen naar beiden of één zijde.

Oorzaken voor pijn aan het schaambot/schaambeen

Een van de meest voorkomende oorzaken is bekkeninstabiliteit, dat meer bij vrouwen dan bij mannen voorkomt. Vooral tijdens de zwangerschap kan bekkeninstabiliteit ontstaan. Bekkeninstabiliteit wordt veroorzaakt door een ongeval, een afwijking of een hormoonstoornis. In de zwangerschap wijken de bekken iets uiteen, wat nodig is voor de bevalling. Wanneer de voorkant, de symfyse, te ver uiteen wijkt, worden de bekken instabiel met pijn als gevolg. Maar ook door bijvoorbeeld een ongeval kunnen het bekken onstabiel worden. Bij bekkeninstabiliteit is er sprake van pijn die vooral gevoel wordt aan het schaambot (aan de voorzijde) maar kan ook voelbaar zijn aan de achterzijde (de stuit). Ook kan er pijn aan de linker-of rechterbil gevoeld worden. Bekkeninstabiliteit veroorzaakt door de zwangerschap verdwijnt in de meeste gevallen binnen drie maanden na de bevalling. In andere gevallen zal een fysiotherapeut een behandeling moet starten.

Een andere oorzaak voor pijn aan het schaambot of schaambeen is wrijving door bijvoorbeeld sporten of vrijen. Wanneer er over het schaambeen gewreven wordt veroorzaakt dit irritatie aan de weefsels rond het schaambeen. Spieren, banden of het schaambot/been kan geïrriteerd raken en pijnlijk zijn. Deze pijn verdwijnt vanzelf na een aantal dagen.

Een liesblessure veroorzaakt ook pijn aan het schaambeen. Bij een liesblessure is er sprake van een ontsteking een beknelling van zenuwen of irritatie van de banden van het schaambeen. Ook kan de spier van het schaambeen geïrriteerd of zelfs gescheurd zijn. Dit komt vaker voor bij sporters. Een irritatie kan uit zichzelf nog redelijk snel genezen wanneer er rust wordt genomen. Een ontsteking of gescheurde spier of band heeft een langere genezingstijd nodig. Soms worden er pijnstillers of ontstekingsremmers voorgeschreven. Bij ernstige klachten zal een fysiotherapeut eraan te pas komen en soms is zelfs een operatie noodzakelijk. Een en ander is afhankelijk van de ernst van de blessure en de aangedane plek.

Reuma is een verzamelnaam voor ontstekingen aan de gewrichten. Artritis is een vorm van reuma waarbij het schaambeen ontstoken kan raken. Het schaambeen is pijnlijk tijdens lopen, draaien en zal later ook in rust pijnlijk zijn. Reuma is een ziekte die tot nu toe zeer lastig te behandelen is. Pijnbestrijding staat voorop. Vaak zijn er meerdere klachten, waarbij niet alleen gewrichten maar ook pezen en aanhechtingen ontstoken kunnen raken. Veel mensen met reuma hebben daarnaast nog andere klachten zoals darmklachten.

Zwangerschap

Het blijft een feit: de meeste pijn aan het schaambot wordt veroorzaakt door een zwangerschap. Het kan aanvoelen alsof er in het kruis is getrapt of dat er iets zwaars aan hangt. Het geeft een vermoeiend en pijnlijk gevoel dat verergert bij lopen. Traplopen zal steeds moeizamer gaan en liggen in bed kan soms pijnlijk zijn. Vooral het omdraaien geeft de meeste klachten. Sommige vrouwen zijn bang in een rolstoel te belanden. Gelukkig is dit zeldzaam, de meeste vrouwen herstellen snel weer na de bevalling en voelen geen pijn meer aan het schaambot. Pijn aan het schaambot tijdens de zwangerschap moet niet verward worden met bandenpijn. Ook bandenpijn kan een zeurend of stekend en pijnlijk gevoel geven. De pijn zit iets hoger en is gelegen aan de zijde maar kan doorstralen naar het midden toe. Pijn aan het schaambot hoeft ook geen bekkeninstabiliteit te betekenen. Vaak worden zwangerschapskwalen snel toegeschreven aan bekkeninstabiliteit terwijl er iets heel anders aan de hand is. Voor de behandeling maakt dit wel degelijk verschil. Bekkeninstabiliteit kan verlicht worden door een fysiotherapeut. Pijn die veroorzaakt wordt door wrijving zal uit zichzelf verdwijnen. De verloskundige of fysiotherapeut zal bekkeninstabiliteit aan de hand van de beschreven klachten snel herkennen.