Pijn aan achillespees

Pijn aan de achillespees komt vaak voor, vooral bij mensen van middelbare leeftijd die ook nog eens sporten. De oorzaak ligt deels in slijtage van de achillespees en deels in overbelasting. Een achillespeesblessure kan bestaan uit een ontsteking aan of rondom de achillespees of een scheur. De symptomen zijn in bijna alle gevallen een hevige pijn. Behandeling is meestal gericht op het versterken van de pees.

De achillespees

De achillespees bestaat uit bindweefsel en bevindt zich in het onderbeen. Hij verbindt de kuitspieren met de hiel. Aan de onderkant is de pees verbonden met het hielbeen. Aan de andere zijde is de achillespees verbonden met de kuitspieren. De achillespees is de grootste en sterkste pees. Omdat deze zo groot is, is hij ook zeer kwetsbaar. Er komen grote krachten op te taan, vooral tijdens het sporten. Vooral hardlopers en tennissers hebben vaak een blessure aan de achillespees te pakken. De functie van de achillespees bestaat voornamelijk uit het strekken van de voet. Kinderen met een te korte achillespees lopen vaak op de tenen. De achillespees kan verlengd worden middels oefeningen, maar kan bij inactief gebruik ook verkorten.

Pijn aan de achillespees

Bij pijn aan de achillespees is deze het meest voelbaar aan de kuitspier. Mensen van middelbare leeftijd en actieve sporters krijgen hier het vaakst mee te maken. Pijn kan ontstaan als gevolg van een ontsteking of een blessure. Ook kan de achillespees meerdere malen kleine scheurtjes krijgen die weer hersteld worden. Vaak merkt de patiënt hier niks van. Totdat de achillespees plots helemaal scheurt of een grote scheur vertoont.

Blessure

Een achillespeesblessure ontstaat vaak door te grote krachten op de achillespees of door langdurige overbelasting. Vaak gaat het om sporten zoals tennissen, voetballen, hardlopen en springen. De blessure kan in de achillespees zelf zitten of bij de aanhechting naar de kuitspieren of het hielbeen toe. Bij een blessure is er sprake van pijn, zwelling en krachtverlies.

Ontsteking

Een ontsteking van de achillespees veroorzaakt pijn bij het lopen, vooral bij het afzetten van de voet. De kuit kan wat dikker zijn dan normaal. In het begin is er sprake van stijfheid en vermoeidheid aan de achillespees direct na het sporten. Deze klachten verdwijnen weer na enkele uren. Daarna treedt er pijn en stijfheid op in het begin van het sporten maar verdwijnt halverwege. Na het sporten komt het weer opzetten en dit blijft nu langer aanhouden dan in het begin. Uiteindelijk is sporten niet meer mogelijk en verdwijnt de pijn alleen na een lange rustperiode. Wanneer de ontsteking doorzet blijft de pijn continue aanwezig, ook wanneer de achillespees niet belast wordt.

De oorzaak is te vinden in overbelasting van de achillespees. Dit kan komen door sporten, maar ook door een verkeerde stand van de voet, de enkel of de knie waardoor er teveel druk komt te staan op één zijde van de achillespees. Wanneer dit langdurig is, raakt de achillespees geïrriteerd en kan uiteindelijk gaan ontsteken.

Gescheurde achillespees

De achillespees kan scheuren. Dit kan een volledige of een onvolledige scheur zijn. Het scheuren van de pees voelt aan alsof er hard tegen de kuit wordt getrapt. Soms is het zelfs hoorbaar. De kuit zwelt op en het is onmogelijk om de tenen richting de knie te brengen of om op de tenen te gaan staan. Dit is zeer pijnlijk. Wanneer de pees volledig gescheurd is kan de pijn gedeeltelijk zijn uitgeschakeld. Hierdoor wordt een volledige scheur (ruptuur) niet altijd direct opgemerkt. Door op de buik te gaan liggen en iemand in de kuit te laten knijpen kan gecontroleerd worden of de pees volledig gescheurd is. Wanneer de voet niet beweegt tijdens het knijpen dan is de pees volledig gescheurd. Wanneer deze niet volledig gescheurd is, beweegt de voet.

De oorzaak voor een gescheurde achillespees is een zware overbelasting. Dit komt voor bij sport, maar ook door ouderdom waardoor de pees aan slijtage onderhevig is. Een combinatie van beiden, sport op middelbare of hoger leeftijd, geeft een hoger risico op het scheuren van de achillespees. Vaak is de achillespees voorafgaande aan de eigenlijk scheur al enkele malen in het klein beschadigd. Hierdoor zijn er zwakke plekken ontstaan die makkelijk kunnen scheuren.

Krakend geluid vanuit de achillespees

Soms is er een krakend geluid hoorbaar tijdens het lopen, afkomstig vanuit de achillespees. Rond de achillespees bevindt zich de peeskoker. Wanneer deze ontstoken raakt, geeft dit een krakend of knisperend geluid tijdens het lopen. Wanneer de ontsteking voort blijft duren en chronisch wordt, ontstaan er verklevingen. Hierdoor treden er plaatselijke verdikkingen op. De oorzaak door een ontstoken peeskoker is overbelasting.

Soms wordt pijn aan de achillespees ook veroorzaakt door een andere ziekte of aandoening zoals de ziekte van Freiberg of exostose.

Behandeling

In alle vormen van pijn aan de achillespees is er één oefening die veel vooruitgang en genezing boekt. Ga op een verhoging staan, bijvoorbeeld een traptrede. Sta op de bal va de voet, de hiel hangt over de trede heen. Laat de voet naar beneden zakken zover als mogelijk is. Ga vervolgens op de tenen staan. Herhaal dit 10 tot 15 maal in één serie. Maak twee tot drie series van deze oefeningen. Tweemaal daags, zeven maal per week, gedurende 10 tot 12 weken. De fysiotherapeut kan hier eventueel bij helpen. ook kan er massage toegepast worden.

Ontstekingsremmers werken onvoldoende bij een achillespeesontsteking. Een pijnstillend middel werkt wel voldoende om ervoor te zorgen dat de achillespees getraind wordt. Koelen voorkomt zwelling en verlicht de pijn. Bij een gescheurde achillespees wordt in de meeste gevallen operatief ingegrepen. De scheur wordt gehecht waardoor deze weer kan genezen. Na een operatie geneest dit beter dan zonder operatie. De kans op een nieuwe scheur is hierdoor kleiner. Wel moet er gedurende 4 tot 6 weken een gips gedragen worden, om de ingreep volledig te laten slagen.

Lees verder

• Kind loopt op tenen
• Ziekte van Freiberg